باب الحوائج بودن امام جواد (علیه السلام) از چه جهت است؟

«شیعه نیوز»: دهم ماه مبارک رجب‌المرجب مصادف است با ولادت پیشوای نهم شیعیان حضرت امام محمد تقی (علیه السلام)، پدرش امام رضا (علیه السلام) بود و مادرش سبیکه نام داشت و او را خیزران نیز می‌گفتند و به ریحانه ملقب بود، گفته‌اند او از خاندان ماریه قبطیه، همسر رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) بوده است.

امام جواد(علیه السلام) نخستین رهبر الهی است که در میان امامان شیعه در خردسالی مسئولیت مقام رفیع امامت را عهده‏‌دار شد.

آن گرامی در سال 203 قمری و در سن هفت سالگی بعد از شهادت پدر بزرگوارش این مسئولیت را پذیرفته و عملاً به هدایت و ارشاد مردم پرداخت.

مشهورترین القاب امام نهم، تقی و جواد است و القاب دیگری چون زکی، مرتضی، مختار و ... برای آن حضرت گفته‌اند. کنیه حضرت، ابوجعفر بوده است که در نقل‌ها از او به ابو جعفر ثانی یاد می‌شود تا با امام ابوجعفر الباقر اشتباه نشود.

باب الحوائج بودن امام جواد (علیه السلام) از چه جهت است؟

همه امامان بزرگوار، در همه جهات دنیوی و اخروی، هادی و ناصرند، اما هرکدام از امامان ما در یکی از ابعاد، ظهور و بروز بیشتری دارند. مثلا در بین عرفا و علما معروف است که اگر کسی از خداوند متعال، علم بخواهد به وجود مقدس امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام) توسل پیدا کند. یا اگر کسی طالب معنویت است به حضرت علی (علیه السلام) متوسل شود.

از این رو، مشهور در بین فقها و علما و اهل معنا این است که برای طلب رزق و روزی در دنیا و برآورده شدن حاجات مادی و دنیوی، توسل به امام جواد (علیه السلام)بسیار مجرّب است و این هم فقط صرف ادعا نیست. هم از زبان بزرگان نقل شده و هم به تجربه ثابت شده که توسل به ایشان سبب گشایش گره‌های مالی و اقتصادی می‌شود که خود مردم متدین ما تجربه کرده‌اند و در حکایات و احوالات مومنان، بسیار ذکر شده است و اساسا لقب ایشان، جواد است و جود، وصف کسی است که زیاد می‌بخشد و لذا اعطای این لقب برای ایشان بی‌جهت نبوده است.

ویژگی‌های اخلاقی امام جواد(ع)

حضرت جواد بر این باور بود که آیات الهی باید در جامعه فراگیر شوند و تمام مسلمانان در گفتار و رفتار و استدلال‌ روزمره خود از قرآن و معارف بلند آن بهره گیرند، به همین جهت‏ سعی می‏‌کرد در گفت‌وگوها و معاشرت و برخورد با مردم از آیات قرآن استفاده کند.

امام جواد به عنوان پاسدار حریم وحی از تفسیرهای نابجا و غیر عقلانی آیات قرآن جلوگیری کرده و علما و دانشمندان را به سوی فهم صحیح آیات راهنمایی می‏‌کرد.

یکی از خطراتی که همیشه بزرگان و رهبران یک مذهب یا کشور را تهدید می‏‌کند، وجود اطرافیان ناصالح است که به خاطر اغراض‏ انحرافی، مادی یا اعتقادی پیرامون بزرگان را گرفته، بین آنان و مردم فاصله ایجاد و راه‌های ارتباطی آنان را با مردم قطع می‏‌کنند. اگر بزرگان مواظب اینگونه افراد نباشند، چه ‏بسا زیان‌های جبران ناپذیری به بار خواهد آمد.

در زمان امام جواد(علیه السلام) نیز این گونه افراد با سوء استفاده از کمی سن امام، به خیال خود فکر می‏‌کردند می‏‌توانند بر امور امام ‏مسلط شوند و هر طور که خواستند، عمل کنند. امام این خطر را احساس و بی‏ هیچ اغماضی آنان را طرد کرد. ابوالعمر، جعفر بن ‏واقد و هاشم بن ابی‏‌هاشم در شمار این افراد جای داشتند. امام درباره آنان فرمود: خداوند آنان را لعنت کند زیرا به اسم ما از مردم اخاذی می‏‌کنند و ما را وسیله دنیای خود قرار داده‏‌اند.

امام را همه مسلمانان، عالمی بزرگ می‌دانستند. ایشان انسانی بردبار، نیکو سخن، عابد و بسیار باهوش بود. حدیث‌های بسیاری از آن امام، در کتاب‌های حدیث، از جمله عیون اخبار الرضا، تحف العقول، مناقب و بحارالانوار نقل شده است.

حضرت جواد(علیه السلام) مانند جده اش فاطمه زهرا(علیها السلام) زندگی کوتاه و عمری سراسر رنج داشت در مورد شهادت امام جواد(علیه السلام) از برخی روایات برمی‌آید که آن حضرت به دست همسرش، ام الفضل دختر مامون و به اشاره معتصم مسموم شد.

علامه شیخ محمد حسین مظفر در خصوص شهادت امام جواد (علیه السلام) چنین آورده است:

پس از آنکه معتصم نتوانست فضل و کرامات امام جواد (علیه السلام) را از بین ببرد و موقعیت او را نزد مردم پائین آورد، کینه حضرت را به دل گرفت. حضرت را مدتی زندانی کرد و آنگاه که تصمیم به قتل امام گرفت او را از زندان درآورد و به همسر او ام الفضل زهری داد و از او خواست آن را به امام بخوراند و او چنین کرد.

امام(علیه السلام) در حالی که بیش از 25 بهار از عمر مبارکش نگذشته بود به دست معتصم عباسی و همدستی ام الفضل مسموم شد و به شهادت رسید. مزار مطهر ایشان در کاظمین کنار جدش موسی بن جعفر(علیه السلام) است.

 
پی نوشت:

روح و ریحان، صص 101 و 102

تاریخ طبری، جزء 7

تاریخ یعقوبی

اصول کافی

وسائل الشیعه

بحارالانوار

بهبودی، صحیح الکافی

مرکز پژوهش‌های اسلامی

منبع: ایسنا

انتهای پیام/ ح . ا