SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:
«شیعه نیوز»: بداء(به فتح باء) از نظر لغوی یعنی ظاهر شدن، هویدا شدن و پدید آمدن رأی دیگری در کاری یاامری، "ثمّ بدا لهم من بعد ما رأوا الآیات لیسجنّنه حتی حین" سپس بعد از اینکه نشانه های برائت ساحت یوسف(علیه السلام) از آن بهتان برآنان آشکار شد، رأی شان بر این برگشت که او را برای مدتی به زندان افکنند.(یوسف:35) چنین امری (تبدل رأی) درمورد خداوند که علمش ازلی و تغییر ناپذیر است، محال باشد.
چنان که حضرت صادق(علیه السلام) فرمود: هرکه بر این عقیده باشد که خداوند تبارک و تعالی تغییر رأی دهد درچیزی که از پیش بدان آگاه نبوده، ازاو بیزاری جوئید(بحار:4/111)
همچنین از سوئی آیات و روایاتی درثبوت آن آمده که دانشمندان اسلامی در توجیه آنها مفصلاً بیاناتی دارند و خلاصه بخشی از آنها بدین قرار است: خداوند را جز لوح محفوظ که آنچه در آن است، تغییر ناپذیر است و لوحی به نام لوح محو و اثبات است که مقدرات اشخاص، اشیاء، جوامع، ملل و غیره در آن ثبت است و مثبتات آن بدین گونه است که چیزی در آن ثبت گشته و سپس محو می شود، مثلا نوشته می شود که عمرزید 50 سال است. بدین معنی که اگر کاری که موجب درازی یا کوتاهی عمر می شود، نکند.
مقتضای حکمت آن است که عمراو بدین مقدار باشد؛ مثلاً اگر صله رحم کرد 50 محو گشته و به جای آن 60 نوشته می شود و اگر قطع رحم کند 40 ثبت می شود، چنان که اگر طبیب حاذقی مزاج کسی را بررسی کند، می تواند بگوید: این مزاج استعداد 60 سال عمر را دارد ولی اگر غذای ضعف آور یا مضر بخورد، کمتر می شود و چون دارو یا غذایی مقوّی مصرف کند و در هوای سالم تر زندگی کند، بیشتر می شود.
این تغییرات را بداء گویند و چنین تعبیری یا به نحواستعمال مجازی است، همچون استعمال استهزاء و سخریه و مکر در مورد خدا که در قرآن آمده یعنی خداوند کاری کند که نتیجه این امور را داشته باشد و یا بدین جهت که چون ملائکه و اولیای خدا هنگامی که به مثبتات نخست اطلاع پیدا کنند و سپس به نوشته بعدی بنگرند، در آغاز امر آن را تغییر رأی پندارند و بداء بدین معنی نه تنها درباره خدا محال نیست بلکه حکمت ها و مصالح زیادی نیز در بردارد که از آن جمله توجه مردم است به کار خیر و اجتناب از کار بد.
زیرا چون انبیاء به آنان خبر دادند که فلان کار نیک آن چنان در سرنوشت شما اثر مثبت دارد که عمرتان یا مالتان را افزایش می دهد و فلان عمل بد، آن چنان اثری منفی دارد که از عمر و مالتان می کاهد و حتی آن عمل در لوح خدا تغییر ایجاد می کند و عمر 50 را به 60 می افزاید یا به 40 می کاهد. انگیزه ای قوی در او پدید می آورد که به اعمال نیک رغبت فراوان کند و از بدی روی گرداند.
منبع: شبستان
انتهای پیام/ ح . ا