«شیعه نیوز»: حضرت علي( علیه السلام ) وجودي است چند بعدي و جامع اضداد، شناخت گوشه اي از اين درياي ناپيدا و اسوه فضيلت و تقوا و دانش براي کسي امکان ندارد، مگر خدايي که خالق اوست و پيغمبري که مربي و معلم اوست و اولاد طاهرينش که پرورش يافتگان مکتب او هستند، در مورد اين شخصيت بزرگوار انديشمندان جهان سخنها گفته اند.
علي ابن ابي طالب ( علیه السلام )، هميشه در ذهن هر آزادانديشي، تداعي کننده مفاهيم والايي مانند عدل، داد، انصاف، زهد، تقوي، شجاعت، مبارزه با ظلم ، حمايت از مظلوم بوده است و ذکر" يا علي" نيز در طول تاريخ ، همواره تسلي بخش قلب مبارزان اسلامي، به خصوص مبارزان فاطمي نسب و علوي تبار بوده و خواهد بود.
حضرت علي ( علیه السلام ) يگانه مردي است که کعبه را به ولادتش مفتخر نموده و اين تمثيل زيبا، بيانگر آن است که براي شناخت کعب ، بايد باطن و قلب قبله را شناخت . حضرت علي از کودکي در دامان پر مهر خاتم النبيين ( صلی الله علیه و آله و سلم ) پرورش يافته و اول کسي است که به اسلام ايمان آورد . او به اندازه اي شيفته رسول الله بود که فقط در جنگ احد بيش از شصت زخم برداشت .
* شبلي شميل ( از پيشتازان مکتب ماديگري) در فضايل اميرالمؤمنين مي گويد: علي بن ابيطالب، بزرگ بزرگان، يگانه نسخه اي است که نه شرق و نه غرب ، نه در گذشته و نه در امروز صورتي مطابق اين نسخه نديده است...
* جرج جرداق ( نويسنده مشهور مسيحي) مي نويسد: چه مي شد بر تو اي دنيا، اگر نيروهاي خود را جمع مي کردي و در هر زماني يک علي مي آوردي با عقلش و قلبش و با زبان و ذوالفقارش.
* استاد امين نخله ( يکي از دانشمندان مسيحي) در خصوص اوج تأثير کلام علي مي نويسد: هر گاه کسي بخواهد بيماري روح وروان خود را درمان کند، بايد به گفتار امام علي در نهج البلاغه روي آورد و راه و روش زندگي را در پرتو اين کتاب ارزشمند بياموزد.
* محمد بن ادريس ( رئيس مذهب شافعي از مذاهب اربعه اهل تسنن) درباره علي ( علیه السلام ) سروده اي دارد که مضمون آن چنين است: هر گاه علي جايگاه و حقيقت خويش را براي مردم آشکار کند، هر آينه مردم دسته دسته در برابر او به سجده خواهند افتاد، شافعي مُرد وعاقبت نفهميد علي پروردگار است، يا پروردگارش مال اوست.
* عبدالله بن عباس، که ازجمله مفسرين بزرگ مسلمان- خصوصاً اهل سنت- محسوب مي شود، علم خود و صحابه را در برابر علم علي چونان قطره اي از دريا مي داند و در مورد آن حضرت مي گويد: آيه اي در قرآن نيست، مگر آن که علي، مصداق بارز آن است، خداوند ياران پيامبر را در جاهاي بسياري مورد سرزنش قرار داده است، ليکن درباره علي جز خير و نيکي ياد نکرده است.
* ميخائيل نعيمه، نويسنده صاحب نظر و متفکر انساني مسيحي عرب: هيچ مورخ و نويسنده اي هر اندازه هم که از نبوغ و رادمردي ممتاز برخوردار بوده باشد، نمي تواند قيافه کاملي از انسان بزرگي مانند علي( علیه السلام ) در مجموعه اي که حتي داراي هزار صفحه باشد، ترسيم نمايد و دوراني پر از رويدادهاي بزرگ مانند دوران او را توضيح بدهد. تفکرات و انديشه هاي آن مرد عرب و گفتار و کرداري را که ميان خود و پروردگارش انجام داده است، نه گوشي شنيده و نه چشمي ديده است. تفکرات ، ايده ها و گفتار و کردار او خيلي بيش از آن بوده است که با دست و زبان و قلم وي بروز کرده و در تاريخ ثبت شده است.
* عبدالفتاح عبدالمقصود ( نويسنده و دانشمند مشهور مصري) مي نويسد: پس از محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) کسي را نديده ام که شايسته باشد پس از او قرار گيرد، يا بتواند در رديفش بيايد، جز پدر فرزندان پاک و برگزيده پيغمبر( علي بن ابي طالب) و من در اين سخن به طرفداري تشيع وارد نشده ام، بلکه اين رايي است که حقايق تاريخ به آن گوياست. او، برترين مردي است که مادر روزگار تا پايان عمر خود چون او نزايد، و اوست که هرگاه هدايت طلبان به جستجوي اخبار و گفتارش برآيند، از هر خبري براي آنان شعاعي مي درخشد، آري او مجسمه اي از کمال است که در قالب بشريت ريخته شده است.
* جبران خليل جبران نيز مي نويسد: علي از جهان درگذشت، در حاليکه شهيد عظمت خود شد. در حالي که نماز ميان دو لبش بود و دلش از شوق پروردگار لبريز بود. عرب حقيقت مقام و قدر علي را نشناخت، تا از ميان همسايگان پارسي آنان، مردمي به پا خاستند و بين گوهر و سنگ ريزه را فرق گذاشتند.
* بارون کاردايفو ( دانشمند فرانسوي) مي نويسد: علي مولود حوادث نبود، بلکه حوادث را او به وجود آورده بود، اعمال او مخلوق فکر وعاطفه و مخيله خود اوست، پهلواني بود که درعين دليري ، دلسوز و رقيق القلب، و شهسواري بود که در هنگام رزم آرايي، زاهد از دنيا گذشته بود. به مال و منصب دنيا اعتنايي نداشت و در حقيقت ، جان خود را فدا نمود. روحي بسيار عميق داشت که ريشه آن ناپيدا بود و در هر جا خوف الهي آن را فرا گرفته بود.
امام علي( علیه السلام ) ، بنده راستين حق بود که حجاب هاي نور را در نورديده و به محبوب خويش پيوسته بود. علي همان شخصي است که پا بر شانه پيامبر گذاشت و بت هاي جاهليت را شکست، او همان شيرمردي است که در ليلة المبيت در بستر پيامبر خوابيد و نقشه شوم کفار را نقش برآب کرد، او که گنجينه اسرار خدايي است، خود را با فرودست ترين انسان ها يکسان مي بيند، با آن ها هم سفره مي شود و در کنار تنورشان مي نشيند، آتش را به جان مي خرد تا براي کودکان يتيم که گمان مي کنند علي از يادشان غافل مانده است، ناني تهيه کند.