SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:
به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از فارس، در راستای معرفی شیعیان افغانستان در این مطلب به معرفی یکی دیگر از کتابهایی که در همین راستا منتشر شده می‌پردازیم. تاریخ تشیع در افغانستان، عنوان کتابی است که توسط «عبدالمجید ناصری داوودی» نویسنده افغان تألیف شده است و در این اثر مؤلف کوشیده که به سیر تاریخی حضور شیعیان در افغانستان تا قرن هفتم قمری بپردازد.
آن گونه که در پیش گفتار این کتاب نیز اشاره شده است، حضور تشیع در افغانستان تا این اواخر نه تنها برای مردم دیگر کشورهای جهان، بلکه برای بسیاری از ارباب دانش افغانستان نیز، یکی از ناشناخته‌ترین مقوله‌ها به شمار می‌آمد. نویسنده این کتاب در مقدمه اثر خود تأکید کرده که با همه تلاش‌های قابل ارجی که در سال‌های اخیر در راستای معرفی شیعیان افغانستان صورت گرفته است، به خصوص پس از قیام شیعیان بر ضد اشغالگران شوروی، هنوز درباره گذشته تشیع در افغانستان کار در آغاز راه است و می‌توان گفت در این زمینه کاری صورت نگرفته است.
ناصری داوودی نویسنده این کتاب بر این نکته اساسی تأکید کرده است که بررسی تاریخ تشیع در افغانستان، فقط با انگیزه کشف حقایق گذشته، افزایش آگاهی از گذشته طلایی مردم افغانستان و روشن کردن قسمتی از تاریخ مردم سرزمینش صورت گرفته است و هدف او همواره تلاش در جهت حفظ وحدت ملی، کسب رفاه وعدالت اجتماعی و دوری از اختلاف مذهبی بوده است. مؤلف در کتاب تاریخ تشیع در افغانستان، برای درک بهتر و روش‌مند تاریخ تشیع در این کشور قبل از بررسی و تحلیل روند تاریخی مذهب تشیع در این سرزمین، به تعیین محدوده افغانستان و برخی موضوعات و واژه‌های کلیدی دیگر پرداخته و در ابعاد مختلف موضوع را مورد ارزیابی قرار داده است.
در این کتاب موضوعاتی در مورد شیعه شناسی در افغانستان بررسی شده است که دانستن برخی آنها در تحصیل چشم‌اندازی روشن درباره این موضوع کمک شایانی می‌کند در ابتدای کتاب مؤلف به وضعیت کنونی و موقعیت جغرافیایی و مساحت افغانستان پرداخته و اقوام مختلف به خصوص قوم هزاره را که بخش اعظم شیعیان این کشور را شکل می‌دهند مورد بررسی و شناسایی اجمالی قرار داده است آن گونه که داوودی ناصری در این کتاب اشاره کرده است، امروزه شیعیان افغانستان، تقریباً با هزاره مترادف شناخته می‌شوند و قوم هزاره در طول تاریخ بیش از دیگران مورد محرومیت قرارگرفته است.
تشیع و خراسان کهن
در فصل نخست به کلیات اشاره شده و پس از پرداختن به مباحث مقدماتی چون شناسایی افغانستان کنونی از لحاظ موقعیت جغرافیایی، جمعیت، تقسیمات داخلی، اقوام و جغرافیای تاریخی، به مفهوم شناسی عنوان «خراسان» اشاره شده و مؤلف تاکید دارد که عنوان افغانستان و کاربرد آن برای سرزمینی که اکنون به این نام خوانده می‌شود سابقه چندانی ندارد و پیش از 2 سده اخیر این قطعه کهن با نام خراسان یاد می‌شده است.
ورود تشیع به افغانستان
فصل دوم کتاب به ورود تشیع به افغانستان اختصاص دارد و نویسنده منطقه «غور» را نخستین منطقه در پذیرش مذهب شیعه معرفی کرده است. در این فصل به محدوده جغرافیایی غور و ورود تشیع به آن و نقش شیعیان غور در براندازی امویان و در نهایت سیر تاریخی شیعیان این سرزمین تا سقوط غوریان در قرن هفتم مورد بررسی قرار گرفته است.
تشیع در منطقه سیستان
فصل سوم کتاب به تاریخ تشیع در منطقه سیستان که جنوب، جنوب غرب و بخش‌هایی از شرق افغانستان را پوشش می‌دهد پرداخته شده و مؤلف جغرافیا و نفوذ تشیع به آن سرزمین و دگرگونی‌های تاریخی شیعیان را تا قرن هفتم بررسی کرده است.در این فصل از کتاب به سابقه تاریخی شیعیان «قندهار» و کابل و همچنین سادات این منطقه اشاره شده است و در ادامه، نفوذ سیاسی تشیع به دربار غزنوی در قرن ششم مورد ارزیابی قرار گرفته است و نویسنده برخی از رجال نام‌آور منطقه غزنی را در همان دوره تاریخی معرفی کرده است.
سابقه تاریخی شیعیان در بلخ
فصل چهارم این اثر به سابقه تاریخی شیعیان در منطقه «بلخ» اختصاص دارد و حدود جغرافیایی این منطقه پس از اسلام و حضور شیعیان در مناطق گوناگون این سرزمین و گذشته شیعیان آن دیار تا قرن ششم مورد تحلیل و ارزیابی نویسنده قرار گرفته است.
در این فصل از کتاب سرزمین بلخ از شهادت امام رضا(علیه اسلام) تا آغاز غیبت کبرا و روند رو به رشد تشیع در این منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته و از برخی از یاران خراسانی ائمه(علیهم السلام) نیز به خوانندگان معرفی شده است در فصل پنجم کتاب به معرفی شهر «هرات» و سابقه تاریخی شیعیان این شهر طبق اسناد تاریخی پرداخته شده و از «صامت بیاع هروی» به عنوان نخستین فرد از اهالی هرات که در جرگه یاران امامان معصوم(علیهم السلام) ثبت شده نام برده شده است. رشد تشیع در هرات با ورود امام رضا(علیه السلام) به خراسان، هرات و نهضت شیعی، «طاهریان پوشنگی» و مذهب تشیع، مهاجرت شیعیان به هرات، نخستین شهید تشیع در هرات و حضور سادات «حسینی» و «موسوی» در این شهر عنوان بخش‌هایی از فصل پنجم کتاب را شکل می‌دهد.
تعامل شیعیان افغانستان با اهل سنت
نویسنده در فصل ششم که یکی از فصل‌های مهم کتاب است به تعامل شیعیان افغانستان با اهل سنت پرداخته و روند رابطه و تعامل دوستانه شیعیان با اهل سنت را از زوایای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. در این فصل از کتاب مبانی تعامل و رویکردهای گوناگون روابط شیعیان با اهل سنت افغانستان از گذشته‌های دور تا دوران معاصر بر شمرده شده است که طبق شواهد و تحلیلی که نویسنده داشته است بسیار تأمل برانگیز و آموزنده است.
فصل هفتم که آخرین فصل کتاب است، به علل روی آوردن مردم افغانستان به آیین تشیع اشاره شده است و نویسنده ضمن پرداختن به زمینه‌های مختلف حضور گسترش مذهب اهل بیت (ع) در میان مردم افغانستان به محبوبیت خاندان رسالت در میان شیعیان و دیگر فرقه‌های اسلامی پرداخته است.این کتاب در سال 1386 خورشیدی، در 400 صفحه رقعی توسط انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی در شهر قم منتشر شده است.
انتهای پیام/ ز.ح