SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:
به گزارش «شیعه نیوز»، کامران کرمی کارشناس مسائل خلیج فارس در گفت‌وگوی تفصیلی با فارس با اشاره به اینکه تغییرات اخیر در ساختار قدرت در قطر امری مطلوب برای آمریکا است، تاکید کرد که جوان‌گرایی در قطر خواسته‌ای است که آمریکا در دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان دنبال می‌کند.وی این تغییر را با موافقت آمریکا دانست و افزود: قطر این تغییرات را برای همسو شدن بیشتر با نظام اقتصاد جهانی انجام داده است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه نگرانی از خطر کودتا در قطر یکی از دلایل اصلی تغییر راس هرم قدرت در این کشور بوده، ابراز داشت که بُعد اصلی تحول در قطر داخلی است. وی با بیان اینکه روابط قطر با اخوان المسلمین فاقد بستر تاریخی است، تصریح کرد که دوحه از اخوان استفاده ابزاری می‌کند و هرگاه آمریکا نسبت به این رابطه زاویه داشته باشد، روابط دو طرف قطع خواهد شد.
متن کامل این گفت‌و گو در ذیل آمده است
فارس: به نظر شما چرا در شرایط فعلی تغییرات اخیر در ساختار سیاسی قطر روی داده است؟
کرمی: مسئله تغییرات سیاسی در ساختار قدرت قطر مدت زمانی است که در محافل سیاسی این کشور بخصوص خاندان حاکم مورد بحث بوده و به دلیل بیماری شیخ «حمد بن خلیفه آل ثانی» از یکسو و بیم از وقوع کودتا که در قطر سابقه دارد، از سوی دیگر موجب گردید تا امیر قطر به این نتیجه برسد که قدرت را به فرزندش شیخ تمیم انتقال دهد.
ضمن اینکه نیروهای جوان را وارد ساختار سیاسی قدرت سازد تا آینده قطر را از حیث همگرایی بیشتر با نظام اقتصاد جهانی هموار سازد.
فارس: چه ارتباطی بین این مسئله با بحران سوریه و انتقادهای امریکا از قطر به دلیل حمایت از گروه‌های تندرو القاعده‌ای در سوریه هست؟
کرمی: ارتباط معناداری وجود ندارد، چرا که این تغییرات مسئله‌ای داخلی محسوب می شود. پذیرش نقش قطر و بازیگری آن در سطح منطقه‌ای قطعاً با رضایت آمریکا بوده و در این میان قطری‌ها هم منافع خود را به شکلی که در پیوند با قدرت های بزرگ باشد دنبال کرده اند.
مسئله دوم این است که این تغییرات سیاسی منجر به تقویت نقش قطر در سطح منطقه خواهد شد و همگرایی بیشتر با نظام بین الملل بخصوص اقتصاد جهانی؛ از این‌رو اگر انتقادی باشد به نوع عملکرد در یک مقطعی است و نه به ماهیت و سطح بازیگری این کشور.
فارس: به نظر شما این تغییر ریشه داخلی صرف دارد یا ریشه خارجی دارد و طرف سومی این تحولات را هدایت کرده است؟
کرمی: بخش اعظمی از مسئله تغییرات سیاسی در قطر داخلی بوده و تا حدود زیادی به اراده امیر قطر بر می گردد که حال چه به شکل رضایت بخش آن و چه به شکل اجبار آمیز صورت گرفته باشد، اما پدیده ای جدید را بخصوص در میان پادشاهی های خلیج فارس بنیان گذاشته است که از نظر بسیاری از پژوهشگران سیاسی قابل توجه است.
هر چند انتقال قدرت در قطر به شکل موروثی صورت گرفت، اما نکته مهمی که در این تغییرات وجود دارد، درک نخبگان سیاسی قطر از مسئله زمان مداری است. حاکمیت در کشورهای عربی این واقعیت را مسلم نمود که عدم همراهی با روح زمانه چه خسارت‌هایی را بر ملت های منطقه و سرمایه های مادی و انسانی بر جای گذاشته است.
بنابراین در کنار این تغییرات، پیامدهای جوان گرایی در ساختار سیاسی قطر امری است که مطلوب آمریکا نیز می باشد. مسئله‌ای که آمریکایی‌ها در عربستان و سایر شیخ نشین‌ها هم به آن راغب هستند. از این‌رو این مسئله داخلی دارای پیامدهایی است که در سال‌های آتی ضمن تحکیم نقش قطر در سطح منطقه، به همگرایی و ارتباط بیشتر با قدرت های بزرگ و در رأس آنها آمریکا و انگلیس منجر خواهد شد.
فارس: با توجه به تغییرات صورت گرفته آینده ارتباط قطر با اخوان و سلفی‌ها را چطور می بینید؟
کرمی: اقدامات قطر در ارتباط با اخوان و گروه‌های سلفی در واقع بخشی از تلاش‌های گسترده این کشور در طی یک دهه گذشته برای میانجی گری و ایفای نقش در منازعات منطقه‌ای است.
برخلاف رابطه راهبردی عربستان با نهاد وهابیت که در بستر تاریخی شکل گرفته و تحکیم گردیده است، ارتباط قطر با گروه‌های سلفی و بویژه اخوان المسلمین یک رابطه ابزاری است که قطر سعی نموده با بهره گیری از این ظرفیت، در منافع متصور از این مسئله سهیم گردد. مسئله بعدی هم جایگاه اخوان در قطر است. باید گفت که حرکت اخوان در قطر زمانی آغاز شد که هنوز افکار لائیک و مدرنیته وارد این کشور نشده بود و بستر مناسب و سنتی وجود داشت. روابط عشیره‌ای همبستگی جامعه قطر را حفظ می‌کرد و شرایط جامعه آن دوره قطر با جامعه مصر مشابهت‌های زیادی داشت.
لذا اخوان موفق به پیشبرد اهداف و برنامه های خود در این کشور گردید. اما پس از انحلال در سال 1999 روشن گردید که مسئله مهم فایده یک اقدام مشخص و میزان قابلیت تحقق وعده‌ها و شعارهاست؛ چون وجود ندارد در نتیجه داشتن تشکیلات فایده چندانی ندارد. بنابراین روشن است که مسئله ارتباط قطر با اخوان کاملاً بعد سیاسی-ابزاری دارد و اگر زمانی این مسئله با نقش قطر در همگرایی با آمریکا در تضاد باشد، به راحتی خاندان حاکم آن را به حاشیه خواهند راند.
انتهای پیام/ ز.ح