شب ولادت حضرت خاتم انبیاء شب بسیار مبارکی است و سید نقل کرده است که در چنین شبی یک سال پیش از هجرت، معراج آن حضرت واقع شد.
بنا بر مشهور بین علمای امامیه، روز ولادت با سعادت حضرت خاتم انبیا محمّدبن‌عبدالله صلی‌الله‌علیه‌وآله است و معروف است که ولادت با سعادتش در مکه معظمه، در خانه خود آن حضرت، در روز جمعه هنگام طلوع فجر در عام‌الفیل در ایام سلطنت انوشیروان [مرحوم حاج شیخ عباس(ره) در متن کتاب از انوشیروان به عنوان انوشیروان عادل یاد کرده و در حاشیه آن توجیهی را در رابطه با عدالت او از مجلسی اول نقل کرده است، ولی با مراجعه به کتب تاریخی به‌ویژه شاهنامه فردوسی این معنا به دست می‌آید که انوشیروان آتش‌پرست از متکبران و ستمگران به ملت ایران بوده و در سه روز 100 هزار نفر از مخالفان ستمکاری‌هایش را به وضع فجیعی کشت از این جهت، از آوردن کلمه عادل خودداری کردم و توجیه مجلسی اول را هم مردود می‌دانم.] واقع شد.
همچنین در این روز شریف در سال 83 ولادت حضرت صادق علیه‌السلام اتفاق افتاد و باعث فزونی فضل و شرافت این روز شد. در هر صورت این روز، روز بسیار شریفی است و برای آن چند عمل وارد است:
اوّل:
غسل.
دوم:
روزه گرفتن که برای آن فضیلت بسیاری است و روایت شده: هرکه این روز را روزه بدارد، خدا ثواب روزه یک سال را برای او بنویسد و این روز، یکی از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است.
سوم:
«زیارت حضرت رسول» صلی‌الله‌علیه‌وآله از نزدیک و «زیارت آن حضرت» از راه دور.
چهارم:
«زیارت امیرالمؤمنین» علیه‌السلام به همان زیارتی که حضرت صادق علیه‌السلام زیارت کرده و به محمّد بن مسلم تعلیم دادند و در «باب زیارات» ان‌شاء‌الله خواهد آمد.
پنجم:
هنگامی‌که روز بالا آمد، دو رکعت نماز به‌جا آورد که در هر رکعت، پس از سوره «حَمد» «10 مرتبه» سوره «قدر» و «10 مرتبه» سوره «توحید» بخواند و بعد از سلام در مصلّای خود بنشیند و این دعا را بخواند: «اللهم أنت حی لا تموت.. إلى آخره»
[خدایا تو زنده‌ای هستی که هرگز نمیری] و این دعای مبسوطی است، چون سندش را منتهی به معصوم ندیدم، مراعات اختصار را مهم‌تر دیدم، هرکه خواهان است، به «زاد العماد» مراجعه کند.
ششم:
لازم است مسلمانان این روز را بزرگ بدارند و تصدّق و خیرات و مؤمنان را مسرور کنند و به زیارت مشاهد مشرّفه روند. سید در «اقبال» شرحی از لزوم بزرگداشت این روز ذکر کرده و فرموده است: من طایفه‌ای از نصاری و جمعی از مسلمانان را یافتم که بزرگداشت فوق‌العاده‌ای از روز ولادت عیسی علیه‌السلام داشتند و تعجّب کردم که مسلمانان روز ولادت پیامبرشان را که بزرگ‌ترین همه انبیاست و به این مرتبه از عظمت است، چگونه رضایت دهند که آن را بسیار بی‌مایه‌تر از بزرگداشت نصاری، نسبت به ولادت مسیح برگزار کنند.