SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:
50سال پیش هنوز عربستان در شمار فقیرترین کشورها بود. جامعهای بسته و بسیار سنتی! سفر ملک سعود پسر ارشد ابن سعود و پادشاه اسبق عربستان را به ایران به یاد دارم. در آن زمان هنوز کشور فقیری بود که درآمد اصلیاش را پذیرایی از حاجیان تشکیل میداد. مردمانش همه مانند هم بسیار سنتی میاندیشیدند و رفتار مشابه داشتند و تسلیم ملکی بودند که مالکشان بود! مالک جان و مال و نفتشان! با زنان بسیار که چهارتایش مجوز شرعی داشت و 40 تایش به نوعی حلال شده بود! مفتیانش که خادمانش بودند، هنوز زمین را مسطح میانگاشتند و خودش از پول نفت که تازه سرازیر شده و ماجرای ملی شدن نفت ایران بر میزان و اهمیت آن افزوده بود، سرمست بود و روال به همان روال دوران بیپولی میگشت! چندی برنیامد که او را کنار گذاشتند و برادران نواندیشتر یکی پس از دیگری برتخت نشستند.
به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از شفقنا، فریدون مجلسی در یادداشتی که در روزنامه بهار منتشر کرده آورده است: جمعیت ششمیلیونی به همت پول نفت و همت عربی اکنون از 30میلیون گذشته است. جامعه بیسواد آن روز، امروز باسواد شده و برای تشویق تحصیلات عالیه که در ایران برای آن سر و دست میشکنند و به ضرب کنکور مقدور بوده است، در آنجا با مشوقهای بورسی اروپایی و آمریکایی، یا با جوایز دیگر در داخل همراه است. این ثروت ناگهانی، گرچه بخش مهمی از آن به حسابهای ابدی شاهزادگان و احفاد دو ملیتیشان در آمریکا و اروپا سرازیر میشود، با این حال بخشی صرف سرمایهگذاریهای داخلی آنان میشود و سرریزهایی هم دارد که همراه با درآمدهای فزاینده حجهای عمره و تمتع نصیب ملت میشود.
وقتی جمعیت ششمیلیون بود با مصرف اندک، دشداشهای و عقالی و نعلینی، خرمایی و ماستی و نانی، اکنون به نوعی شیوه مصرفی خو گرفته است. آپارتمانی و دوشی و لباسهای زیر و رو و دشداشه ململی، فیله برهای و تیهویی، با اتومبیلهای گرانبها و خانهها و مبلهای چیده شده ردیف در کنار هم و پردهها و مبلهای زرین و حسابهای بانکی کلان و صنایعی و دانشگاهها و نسوانی که آنها نیز در زیر عباهای سراسری به آن دانشگاهها راه یافتهاند یا در خارج، ناشناس و رها از آن محدودیتهای حاد داخلی، در بهترین دانشگاهها درس میخوانند و آزادی برایشان در درجه نخست نیل به حق رانندگی است، که از آنان دریغ میشود! هرچه هم اتومبیل را با همان اسب و شتر پیشین قیاس میکنند، تاثیری نمیبخشد.
جامعه عربستان دچار تفرقه فرهنگی شدیدی است که در کشورهای عربی دیگر نظیر ندارد. پیرامون نسلهای پیشین تکنوکرات، معلم، حقوقدان، اقتصاددان، پزشک، صنعتگر و روزنامهنگار پیشین خانوادههایی شکل گرفته است که در بهترین دانشگاهها تربیت شدهاند، زبان جهانی میدانند، فرهنگهای دیگر را دیدهاند و آزادیهای بیشتری میخواهند! بسیاری از آنان پیرامونیان همان دربار محافظهکار ابن سعود هستند که اینک شمارشان به چندهزار نفر نیز رسیده است و از جمله دختر شیکپوش همان ملک سعود محافظهکار است که خواهان نقش بیشتر زنان در امور کشور است.
گروه دیگری جماعت کثیر قبایل و روستاییان پیشین است که آموزش و بهبود وضع سواد و تماس بیشترشان با شهر صرفا بر سهمخواهی بیشتر در حاکمیت و گسترش محافظهکارانه شریعت افزوده است و تفکر سلفی و القاعده و نوع صادرات طالبانی آن از همین گروه برمیخیزد. اینان عجالتا آینده را برای آن اصلاحطلبان لیبرال تیره میسازند! هرچند شمار پیشاهنگان نواندیش در نسلهای کنونی افزایشی فزاینده دارد، اما اکنون نهاد سلطنت در درون و بیرون با چالشی دو قطبی مواجه است. این دو قطبی بودن در سایر کشورهای عربی نیز دیده میشود، اما شکاف آن در عربستان بسیار شدیدتر است.
ثروت بیرقیب عربستان به آن کشور نفوذ و قدرتی بخشیده است که خاندان سلطنتی را به فکر گسترش سروری خود بر همه اعراب انداخته و به نوعی خلافت جدید میاندیشند. اما چنین عنوانی از طرفی با شیوه زندگی خودشان و خانوادههایشان سازگار نیست و از طرفی نمیتوانند خود را از نفوذ مفتیان افراطی و تعصب تودههای سربرآورده از جهل برهانند. به نظر میرسد خاندان سعودی برای بسط قدرت و نفوذ خودش، که بقایش را نیز در آن میبیند، دست به قماری برای استفاده از افراطیترین و محافظهکارترین نیروها در خارج از عربستان زده و توسعه سلفیگری را، همراه با آن حرکات انفجاری و انتحاری و کشتارهای شیعیان در عراق، پاکستان، افغانستان و اخیرا در سوریه، تقویت و عملا تایید میکند و هرگز واکنشی حاکی از تقبیح آن جنایات ابراز نداشته است.
بقای طالبان در افغانستان که فقط از سوی آفرینندگانش یعنی اطلاعات ارتش پاکستان و عربستان و البته امارات به رسمیت شناخته میشد، نیز مدیون آنان است و در یمن، مصر و شمال آفریقا نیز پیروانی دارند. اما در داخل کشور میکوشند خودشان را از شر آنان محفوظ دارند. چالش خطیری است. هم نواندیشان برآمده از دانشگاهها و هم محافظهکاران سر برآورده از سنت بهزودی خواهان سهم بیشتری در اداره کشور و درآمد نفت خواهند شد، از خاندان آل سعود حساب و کتاب خواهند خواست. این نخستین و آخرین نقطهنظر مشترک دو جناح خواهد بود و از آن پس جدالی طولانی و فرساینده میان محافظهکاری سنتی کاهنده و نواندیشی سر از مکتب برآورده فزاینده آغاز خواهد شد!
انتهای خبر/ ز.ح