* سفر آمریکا به جنوب شرق آسیا به مناسبت برگزاری نشست آسه‌آن
اوباما در سفر این هفته خود به جنوب شرق آسیا به کامبوج، میانمار و تایلند خواهد رفت. دلیل سفر رئیس‌جمهور آمریکا به آن سوی اقیانوس آرام، دیدار سران اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) در «پنوم‌پن» پایتخت کامبوج است و میانمار هم موضوع اصلی بسیاری از خبرها خواهد بود.
* اوباما در جنوب شرق آسیا به دنبال متحدان جدید خواهد گشت
با این حال، کشوری که در این سفر از لحاظ استراتژیک بیش‌ترین اهمیت را دارد، تایلند است. سال‌های زیادی است که هر دو حزب در دولت آمریکا از توجه مستمر به تایلند به عنوان شریکی امنیتی غافل شده‌اند. سفر اوباما به بانکوک فرصتی است تاواشنگتنبتواند تایلند را به یکی از متحدان خود تبدیل کند و برنامه‌ای روشن را برای آینده روابط دو کشور تنظیم نماید.
* شرکت اوباما در نشست سران آسه‌آن با هدف تأثیرگذاری بر سیاست‌های منطقه‌ای
سفر رئیس‌جمهور آمریکا به پنوم‌پن در چارچوب تعهد بلندمدت واشنگتن به ایجاد ساختار دیپلماتیک در منطقه با مرکزیت آسه‌آن صورت می‌گیرد. کامبوج به عنوان رئیس امسال آسه‌آن، صرفاً میزبان نشست‌های سالانه این اتحادیه از جمله نشست سران آمریکا-آسه‌آن و نشست شرق آسیا است؛ اجتماعی متشکل از سران کشورهای عضو آسه‌آن به علاوه هشت قدرت منطقه‌ای از جمله آمریکا، ژاپن، کره جنوبی و چین.
* آمریکا به دنبال جلوگیری از افزایش نفوذ چین در منطقه
اولویت اصلی در برنامه کاری نشست باید هدف آمریکا باشد که آزادی رفت و آمد در غرب اقیانوس آرام است. دولت چین تابستان امسال در جدال با متحدان فیلیپینی آمریکا بر سر جزایر «هوانگ‌یان» پیروز شد و اکنون هم خواستار خروج آمریکا از جزایر «سنکاکو» شده است؛ هدفش هم ظاهراً کاهش کنترل دولت ژاپن بر آب‌های اطراف این کشور است. برای رسیدن به نتیجه در هوانگ‌یان تفاوتی بین راه‌حل مدنی و نظامی وجود نداشت و اگر چین بر مناطق اطراف سنکاکو هم مسلط شود، چنین تفاوتی در این منطقه هم از بین خواهد رفت.
اوباما باید در دیدارهای خود به ویژه با «ون جیابائو» نخست‌وزیر چین، به صراحت بیان کند که رفتار کنونی پکن در دو دریای چین جنوبی و چین شرقی قابل قبول نیست؛ صرف‌نظر از این سلسله مراتب فرماندهی کاپیتان کشتی چه باشد. با این حال، در کنار مطرح کردن دیدگاه آمریکا و تلاش برای رسیدن به توافقات کلی، باید در نظر داشت که رئیس‌جمهور آمریکا در این نشست‌ها تا مقدار معینی می‌تواند منافع کشور را تأمین کند.
* دلیل اهمیت میانمار برای آمریکا و حمایت میانمار از دخالت واشنگتن در منطقه
بسیاری از سیاست‌گذاران و رسانه‌های مرتبط با واشنگتن، دوستی اخیر آمریکا و میانمار را نقطه عطفی در روابط ژئواستراتژیک بین دو طرف می‌دانند. این روابط، بسته به تحولات آینده در میانمار، حتی ممکن است ارزش سرمایه‌گذاری در این کشور را هم داشته باشد. البته منافع دو طرف در این دوستی اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد. حکومت میانمار که هنوز هم تحت تسلط نظامیان است، منافع خود را در ایجاد توازن با درگیری آمریکا و چین می‌داند. میانمار از آن‌جایی به دخالت آمریکا نیاز دارد که این توازن آن‌قدر به هم خورده که نه آسه‌آن و نه هند برای اصلاح آن کافی نیستند.
* بهتر شدن روابط میانمار با آمریکا فرصتی را به واشنگتن می‌دهد تا از راه تحریم‌ها، در این کشور اصلاحات سیاسی ایجاد نماید
از طرف دیگر، منافع بلندمدت آمریکا با ایجاد تغییرات نظام‌مند سیاسی در میانمار تأمین می‌شود. ایجاد اصلاحات دموکراتیک بیش‌تر به جهت‌گیری استراتژیک میانمار کمک می‌کند تا نفوذ کوتاه‌مدت آمریکا در امور دیپلماتیک منطقه. مهم‌ترین رویداد آینده در میانمار انتخابات ملی سال 2015 است. روابطی که دولت آمریکا با حکومت کنونی این کشور برقرار می‌کند، می‌تواند به ادامه اصلاحات تا سال 2015 و نهایتاً انتخاب دولتی منجر شود که واقعاً نماینده مردم باشد. واشنگتن باید در طول زمان، با نگه داشتن برخی تحریم‌ها علیه این کشور، راه را برای انتخاباتی آزاد و عادلانه باز کند. در حالی که اگر با سرعت کنونی در لغو تحریم‌ها پیش برویم، تا زمان انتخابات دیگر تحریمی علیه این کشور باقی نخواهد ماند.
* اغلب منافع سیاسی آمریکا در جنوب شرق آسیا، مربوط به آینده دور، نامعین و تحت تأثیر عوامل سیاسی مختلف هستند
در تمام این مدت نیز، آمریکا باید روابط خود با میانمار را بر کاهش درگیری‌ها متمرکز کند، نه این که به چین اجازه دهد تا کنترل منطقه را به دست بگیرد. به جز این مورد، نتایج استراتژیک دیگر همگی در آینده دور، نامشخص و تحت تأثیر متغیرهای سیاسی دیگری هستند.
* تایلند کشوری است که در بین اعضای آسه‌آن بیش‌ترین اهمیت را برای آمریکا دارد
تایلند بر خلاف آسه‌آن و میانمار، قبلاً اهمیت بالای خود را به آمریکا اثبات کرده است. این کشور شریک امنیتی آمریکا است؛ از میزبانان بزرگ‌ترین مانور نظامی مشترک سالیانه موسوم به «کبرا گلد»، و بیش از 40 مانور مشترک کوچک‌تر است؛ شریکی مهم در مقابله با تروریسم است؛ و در زنجیره لجستیک نظامی آمریکا در افغانستان و خاورمیانه، نقطه‌ای عمقی به حساب می‌آید. تایلند همچنین قدیمی‌ترین متحد تجاری آمریکا در منطقه نیز هست، از زمان «موافت‌نامه دوستی و تجارت» بین دو طرف در سال 1833.
* ادامه بی‌توجهی آمریکا به تایلند به معنای گرایش بیش‌تر این کشور به چین خواهد بود
اوباما پس از سفر خود به بانکوک باید:
*واشنگتن باید به هر شکل شده به پیوستن تایلند به مذاکرات همکاری کشورهای حاشیه اقیانوس آرام کمک کند
• به ورود تایلند به مذاکرات همکاری کشورهای حاشیه اقیانوس آرام کمک کند. مقامات تایلند این هفته اشاره کردند که حاضرند در طول سفر اوباما به کشورشان تصمیم خود را در پیوستن به این مذاکرات اعلام کنند. با این حال، موانع بزرگی در این روند وجود دارد؛ هم از لحاظ داخلی و هم بین 11 کشور عضو این توافقنامه تجارت آزاد. آمریکا باید درباره ارزش این توافقنامه هم تایلند را مطمئن کند و هم فریب دهد تا این قرارداد هم به سرنوشت موافقتنامه تجارت آزاد آمریکا-تایلند دچار نشود؛ قراردادی که از سال 2006 دیگر مذاکرات پیرامون آن پایان یافت. همچنین مقامات تایلند باید با آمادگی برای کوتاه آمدن سر میز مذاکره بیایند.
* آمریکا نباید در برقراری ارتباط با تایلند بیش از حد آرمان‌گرایی کند
• مسائل گسترده استراتژیک را در اولویت‌های بعدی قرار دهد. بیانیه دیدگاه مشترک سال 2012 درباره اتحاد دفاعی تایلند-آمریکا که پیش از سفر اوباما به امضای «لئون پانتا» وزیر دفاع آمریکا و «سوکامپول سواناتات» وزیر دفاع تایلند رسید، شامل اولویت‌های مهم و زیربنایی است؛ از جمله تعهدی ضروری به «دسترسی آزاد همه به حوزه‌های مشترک آبی، هوایی و سایبری.» عمیق‌تر شدن در هر مسئله‌ای در شرایط کنونی به جای حل مشکلات بر آن‌ها می‌افزاید؛ به ویژه اگر بحث بر سر نظر دو طرف درباره کمک چین به حل همین مشکلات باشد.
* اوباما باید سعی کند روابط نظامی خود را با تایلند افزایش دهد
• روابط نظامی بین دو ارتش آمریکا و تایلند را حفظ کند و گسترش دهد. اگرچه آمریکا و تایلند در دیدار خود در بانکوک به بحث‌های سیاسی می‌پردازند؛ اما آمریکا می‌تواند به شکل یک‌جانبه به تعمیق روابط بپردازد. تایلند باید بسیار بیش‌تر از کمک‌های «تعلیم و آموزش نظامی بین‌المللی» (IMET) و همچنین برنامه «تأمین بودجه ارتش‌های خارجی» (FMF) آمریکا بهره‌مند و از فرصت‌های تحصیلی بیش‌تری در آکادمی‌های نظامی، دانشکده‌های جنگی و دانشکده‌های ارتشی آمریکا برخوردار شود. این برنامه‌ها و برنامه متقن کنونی برای برگزاری اعزام‌ها و مانورهای نظامی مشترک، عواملی هستند که اعضای این اتحاد نظامی را کنار هم نگه می‌دارند.
* دعوت مقامات تایلندی به واشنگتن برای گفتگوهای گسترده‌تر نیز می‌تواند گزینه خوبی برای دولت آمریکا باشد
• نخست‌وزیر تایلند را برای دیداری رسمی به واشنگتن دعوت کند. علاوه بر ارزش بالای نمادین، دولت آمریکا می‌تواند در این سفر گفتگوهای استراتژیک آمریکا و تایلند را به قالبی 2 در 2 تبدیل کند و وزرای دفاع و امور خارجی دو کشور را به میز مذاکره دعوت کند. بخش‌های سیاسی تایلند نباید از تعامل کامل و آشکار آمریکا با مقامات بلندپایه این کشور جلوگیری کنند. آمریکا با تغییر سریع نخست‌وزیرها و کابینه‌های مختلف در ژاپن به خوبی خو گرفته است؛ دلیلی ندارد نتواند همین کار را با تایلند نیز انجام دهد؛ به ویژه از طریق تماس‌های دائم بروکراتیک در سطوح پایین‌تر.
* علی‌رغم شرکت آمریکا در نشست سران آسه‌آن، کاخ سفید تنها در تایلند است که منافع مهمی دارد