بررسي‌هاي انجام شده در سال 83 و در 29 استان ايران نشان مي‌دهد كه بيماري‌هاي قلبي – عروقي 138هزار قرباني گرفته است؛ يعني حدود 378 نفر در روز كه البته متوسط سن مرگ ناشي از اين بيماري‌ها حدود 69 سال بوده است. بر اين اساس بررسي‌ها حاكي از آن است كه اولين علت مرگ در كشور در سال 83، بيماري‌هاي قلبي – عروقي بوده است.
در حال حاضر بیماری‌های غیرواگیر مهم‌ترین علت مرگ و بار بیماری در جهان هستند و تخمین زده می‌شود 80 درصد از 35 میلیون مرگ ناشی از بیماری‌های مزمن در سال 2005 در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط رخ داده است.
پیش بینی علل عمده مرگ در سراسر جهان در تمام سنین در سال 2005 نشان می دهد كه 61 درصد مرگ‌ها از بیماری‌های مزمن ناشي مي‌شود که سهم بيماري‌هاي قلبي عروقي در اين ميان، 30 درصد است. همچنین 48 درصد بار بیماری‌ها ناشي از بیماری‌های مزمن است که 10 درصد آنها به علت بیماری‌های قلبی - عروقی است.
همچنين پیش بینی می‌شود تا سال 2015 حدود 64 میلیون مرگ رخ دهد که 20 میلیون آنها به علت بیماری‌های قلبی - عروقی و عمدتا ناشی از بیماری قلبی و سکته مغزی خواهد بود.
همچنين در كشور ما نسبت سال‌هاي از دست رفته عمر ناشي از بيماري‌هاي قلبي عروقي حدود يك چهارم مجموع سال‌هاي از دست رفته عمر است و اين بيماري‌ها پس از حوادث و سرطان‌ها، سومين علت از دست رفتن سال‌هاي عمر هستند. در مجموع بيش از دو سوم سال‌هاي از دست رفته عمر به علت بيماري‌هاي قلبي عروقي و ناشي از بروز سكته‌هاي قلبي و مغزي است.
شهرنشيني و شيوع بالاي عوامل خطر بيماري‌هاي قلبي – عروقي درايران
به گزارش ايسنا، عليه حجت‌زاده، كارشناس مسوول پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي – عروقي وزارت بهداشت با تاكيد بر اهميت پيشگيري از عوامل خطر بروز اين بيماري‌ها، مي‌گويد: مرگ‌های ناشی از بیماری‌های مزمن بین سال های 2005 تا 2015 ، 17 درصد یعنی از 35 میلیون مرگ به 41 میلیون افزایش خواهد یافت و لازم است اقدام اساسي براي اين بيماري‌ها صورت گيرد.
وي معتقد است: شیوع عوامل خطر بيماري‌هاي قلبی - عروقی در ايران زیاد است، به طوري كه در پنجمين دور بررسی نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر درایران در سال 1388، در هر دو جنس و در گروه سنی 15 تا 44 سال تنها 4 درصد و در گروه سنی 45 تا 64 سال فقط يك درصد بدون عامل خطر بودند.
حجت‌زاده مي‌گويد: افزايش اميد به زندگي و شيوع بالاي عوامل خطر بيماري‌هاي قلبي عروقي كه ناشي از شيوه زندگي شهرنشيني و تغييرات اقتصادي اجتماعي است، سبب افزايش بروز بيماري‌هاي قلبي عروقي و به تبع آن افزايش مرگ شده است؛ بطوري كه بررسي‌هاي انجام شده در سال 88 نشان مي‌دهد كه حدود 55 درصد افراد 15 تا 65 سال كشور داراي حداقل سه عامل خطرزاي قلبي عروقي هستند.
اجراي برنامه ثبت سكته‌هاي قلبي در بيمارستان‌هاي كشور
وي بر اهميت خدمات پيش بيمارستاني و بيمارستاني فوريت‌هاي قلبي - عروقي در كاهش مرگ ناشي از اين بيماري‌ها تاكيد مي‌كند و مي‌گويد: به همين منظور بر تهيه و اجراي برنامه ثبت سكته‌هاي قلبي در بيمارستان‌هاي كشور تاكيد شده است تا از اطلاعات آن در ارتقاي ارائه خدمات استفاده شود.
حجت‌زاده، فشارخون بالا، كلسترول خون بالا، قند خون بالا، مصرف سيگار، مصرف كم ميوه و سبزي، اضافه وزن، چاقي و كم تحركي را از مهم‌ترين عوامل خطر بروز بيماري‌هاي قلبي و سكته مغزي عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: نكته مهم آن است كه با كنترل عوامل خطر اصلي كه شامل مصرف دخانيات، رژيم غذايي ناسالم و كم تحركي هستند، مي توان از 80 درصد اين مرگ‌هاي زودرس جلوگيري كرد.
قلبي سالم، خانه‌اي سالم، دنيايي سالم
به گزارش ايسنا، براي پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي - عروقي و مرگ ناشي از آن راهبردها و راهكارهاي زيادي انديشيده شده است؛ از جمله روز جهاني قلب (آخرين يك شنبه سپتامبر هر سال) كه توسط بنياد جهاني قلب در سال 2000 پيشنهاد شد و هدف از بزرگداشت اين روز اطلاع رساني افراد در مورد بيماري‌هاي قلبي - عروقي به عنوان بزرگ‌ترين علت مرگ در دنياست.
با توجه به اهميت و نقش خانواده در سلامت قلب و عروق، شعار سال 2012 روز جهاني قلب همان موضوع سال گذشته يعني « قلبي سالم، خانه‌اي سالم، دنيايي سالم» است و البته برسلامت قلب زنان و كودكان تاكيد دارد.
بيماري‌هاي قلبي در زنان به اندازه مردان خطرآفرين است
به گفته حجت‌زاده، برخي تصور مي‌كنند بيماري قلبي و سكته مغزي بيماري سالمندان و همچنين بيماري مردان است، اما اين يك تصور اشتباه است. بيماري‌هاي قلبي - عروقي در زنان به اندازه مردان خطر ايجاد مي كند؛ اما اين خطر بطور جدي كمترتخمين زده شده است. تقريبا نيمي از 17.5 ميليون مرگ سالانه ناشي از بيماري‌هاي قلبي - عروقي دنيا در زنان رخ مي دهد. در حقيقت اين بيماري اولين عامل مرگ در زنان است كه يك مرگ از هر سه مرگ را شامل مي‌شود؛ يعني حدود يك مرگ در هر دقيقه است. بنابراين لازم است كه زنان در مورد خطر بيماري‌هاي قلبي - عروقي و اقدامات حفاظتي براي خود و افراد خانواده آگاهي داشته باشند.
وي با اشاره به اهميت بيماري‌هاي قلبي دركودكان مي‌گويد: كودكان هم به طور خاص در معرض خطر هستند؛ چرا كه در مورد كنترل محيط خود و انتخاب شيوه‌هاي زندگي براي قلب سالم تصميم گيرنده نيستند و والدين آنها اين مسئوليت را بر عهده دارند. خطر بيماري قلبي قبل از تولد و از دوره جنيني شروع مي‌شود و در دوران كودكي با مواجهه با رژيم غذايي ناسالم، كم تحركي و مصرف دخانيات افزايش مي‌يابد. به اين ترتيب كودكان با خطر مضاعف ناشي از بيماري قلبي و سكته مغزي روبرو مي‌شوند. آنها از يك طرف ممكن است با عواقب احساسي مشاهده بيماري كساني كه دوستشان دارند روبرو شوند و از طرف ديگر در معرض خطر ابتلا و عواقب جسمي بيماري قلبي و سكته مغزي قرار گيرند.
به گزارش ايسنا، ذكر اين نكته مهم است كه زندگي مدرن، كودكان را در معرض خطر عوامل خطري مانند رژيم غذايي كم كالري و غني از چربي‌هاي مضر غذايي و قند، بازي‌هاي كامپيوتري كه خود مشوق كم تحركي هستند و همچنين تبليغات مشوق مصرف دخانيات در برخي كشورها، قرار مي‌دهد. بر اين اساس با نگاهي به دوران زندگي، كودكان در آينده در معرض افزايش خطر بيماري‌هاي قلبي عروقي هستند.
پيشگيري از عوامل خطر بيماري‌هاي قلبي و كاهش 30 درصدي بروز اين بيماري‌ها
كارشناس مسوول پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي وزارت بهداشت در ادامه به مقوله پيشگيري از اين بيماري‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: پیشگیری از بیماری‌های قلبی - عروقی در سطوح مختلف اعمال می‌شود. انجام مداخلات و فعالیت‌های پیشگیرانه منجر به 20 تا 30 درصد کاهش در وقوع بیماری‌های قلبي – عروقی، سکته مغزی و مرگ و میر و نیز افزایش کیفیت زندگی می‌شود.
برنامه‌هاي وزارت بهداشت براي « تغيير رفتارهاي خطر ساز» و«اصلاح شيوه‌هاي زندگي »
وي با بيان اينكه براي پيشگيري ازعوامل خطر بيماري‌هاي قلبي - عروقي، ارتقاي سلامت جامعه و كاهش بار بيماري‌ها بايد راهبردهاي مؤثر و قابل قبول به كارگرفته شود تا بتوان عوامل خطر اصلي و اساسي را كنترل كرد، ادامه مي‌دهد: مناسب‌ترين اقدامات نظام‌هاي سلامت برنامه‌هايي هستند كه دركنار تمهيد و تأمين خدمات بهداشتي درماني سطح دوم و سوم با تمام توان مـــوجــود در راستاي « تغيير رفتارهاي خطر ساز» و«اصلاح شيوه‌هاي زندگي » گام بر‌دارند كه در اين زمينه نيز اداره قلب و عروق وزارت بهداشت به طور جد فعاليت داشته و برنامه‌هايي براي افزايش اطلاعات و آگاهي مردم اجرا كرده و اين برنامه‌ها ادامه دارد.
در پايان بايد گفت كه بنا بر اعلام كارشناسان طي دو دهه اخیر توزیع جغرافیایی بیماری‌هاي قلبي - عروقي تغییر کرده است بر همين اساس است كه سازمان جهانی بهداشت پیشگیری از این بیماری‌ها را در کشورهای در حال توسعه جزو اولویت‌های بهداشتی قرار داده است. به همين دليل لزوم اتخاذ تدابير و راهكارهاي مناسب براي مقابله با اين مشكل بهداشتي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. از طرف ديگر همانطور كه از شعار روز جهاني امسال برمي‌آيد، اقدامات مربوط به سلامت قلب، همه افراد يك خانواده، جامعه و بويژه سياستگزاران و برنامه‌ريزان كشورها را در برمي‌گيرد تا به اين ترتيب افراد براي انجام شيوه‌هاي برخورداري از قلب سالم توانمند شوند. بنابراين شايسته است كه بيش از پيش به سلامت قلب و عروق به عنوان مهم‌ترين علت مرگ كشور در برنامه‌هاي مراقبت‌هاي بهداشتي توجه شود؛ چرا كه با توجه و تمركز بر اين بيماري، علاوه بر آنكه گامي جدي در بهره‌مندي از جامعه‌اي سالم برداشته مي‌شود، از هزينه‌هاي سنگين درمان بيماري‌هاي قلبي – عروقي نيز جلوگيري مي‌شود.