از ابتداي قرن نوزدهم تا به حال، هفت پاندمي (جهانگيري بيماري) بزرگ بيماري وبا به وقوع پيوسته است. پاندمي هفتم از سال 1961 با بيوتايپ التور ايجاد شد که هم اکنون بيوتايپ رايج در اکثر مناطق جهان از جمله ايران مي‌باشد. ساليانه حدود 100 تا 150هزار مورد ابتلا به بيماري وبا به سازمان جهاني بهداشت گزارش مي‌شود که بيشترين آن از آفريقا و بعد آسيا و آمريکاي جنوبي است. بنا بر برآورد اين سازمان، تنها حدود 5 درصد از موارد ثبت و گزارش مي‌شود که علت آن، نداشتن نظام مراقبت و ناتواني در تشخيص موارد ابتلا و عدم گزارش‌دهي موارد يافت شده به علت ترس از برقراري محدوديت‌ها و موانع در تجارت و مسافرت‌هاي بين‌المللي است. اين موضوع در خصوص برخي کشورهاي همجوار ايران ديده مي‌شود به طوري که کشور پاکستان در طي پنج سال گذشته هيچ موردي از ابتلا به وبا را به سازمان جهاني بهداشت گزارش نکرده است.
به گزارش شيعه نيوز، وزارت بهداشت در پي مشاهده مواردي از وبا درکشورضمن تاکيد برآموزش همگاني جامعه براي رعايت نکات بهداشت فردي و تشديد نظارت‌ها بر سلامت آب و مواد غذايي اين اقدامات را مانعي براي گسترش بيماري وبا حتي در صورت ورود موارد وارده از کشورهاي ديگر مي‌داند.
برپايه اين گزارش، کسب اطمينان از سلامت آب پيش از نوشيدن، استفاده از آب بطري شده در حين مسافرت، شستن دست‌ها با آب و صابون بعد از اجابت مزاج و پيش از صرف غذا، عدم دفع مدفوع در کنار نهرها و رودخانه‌ها، پرهيز از آب تني در آب‌هاي نهرها و کانال‌هاي آب کشاورزي، سالم سازي سبزيجات پيش از مصرف شامل شستن، انگل زدايي با مايع ظرفشويي و ضد عفوني کردن از جمله اقدامات ساده بهداشتي هستند که رعايت آنها باعث حفظ سلامت جامعه خواهد شد.
همچنين در اين گزارش به هموطنان توصيه شده است که در صورت ابتلا به بيماري اسهال بهتر است به جاي خوددرماني به پزشک مراجعه کرده و دستورات پزشک را به دقت پيگيري و انجام دهند. بهترين درمان براي وبا جبران سريع آب و املاح ( در موارد شديد حتمأ وريدي و به ميزان کافي با سرم رينگر لاکتات يا ساده و يا نرمال سالين ) است.
ويبريو کلرا، ميکروب عامل اين بيماري، در آب تميز حدود يک هفته، در آب‌هاي حاوي مواد آلي يا آلوده حدود يک ماه و در آب‌هاي شور درياها به علت هم‌زيستي با زئوپلانکتون‌ها تا چند سال زنده مي‌ماند. در زماني که حرارت محيط، ميزان شوري آب و مواد غذايي رشد ميکروب مناسب شود، ويبريو کلرا سريع رشد و تکثير کرده و به حد بيماري‌زا مي رسد. همين امر توجيه کننده حفظ چرخش بيماري در طي فصل سرما و بروز مجدد آن در فصل گرما است.
برپايه اين گزارش، برخي افراد که ميکروب وبا وارد بدنشان مي‌شود ممکن است تا چندين ماه ميکروب را همراه با مدفوع خود دفع کنند و از اين رو در صورت آلوده شدن منابع آب آشاميدني و عدم کلريناسيون مناسب زمينه مبتلا شدن ساير مردم فراهم مي‌شود. نکته مهم توانايي زنده ماندن ويبريو کلرا در محيط يخچال و حتي داخل يخ است که اگر آب آلوده براي توليد يخ استفاده شده باشد مي تواند سبب مبتلا شدن مصرف کنندگان شود.
اين گزارش درباره اپيدميولوژي وبا مي‌افزايد: هر چند ميکروب وبا نسبت به خشک شدن و يا حرارت حساس است و از بين مي رود اما مي‌تواند در سطح مواد غذايي مانند سبزيجات تا 4 روز زنده بماند و از اين رو اگر آب آلوده به فاضلاب براي آبياري مزرعه سبزيکاري استفاده شده باشد مصرف اين سبزي به صورت خام ( به طورمثال سبزي خوردن ) و يا کاهو و کلم به صورت مشابه مي‌تواند عامل انتقال بيماري به مصرف کننده باشد.
دوره نهفتگي اين بيماري معمولاً 1 تا 3 روز است اما از چند ساعت تا 5 روز هم گزارش شده است. راه انتقال بيماري مدفوعي دهاني است و از آنجا که حدود يک ميليون ارگانيسم براي ايجاد بيماري مورد نياز است، انتقال عموماً از طريق آب يا غذاي آلوده انجام مي شود و از طريق تماس مستقيم فرد به فرد کمتر رخ مي دهد. ميکروب وبا نسبت به اسيد معده حساس است و معمولأ در معده از بين مي رود مگر اين که آب يا غذاي خورده شده بسيار آلوده باشد يا اين که فرد داروهايي براي کاهش اسيديته معده مصرف کند.
به گزارش ايسنا، ويبريو کلرا در روده باريک تکثير يافته و در اثر توليد توکسين (سم) سبب مي‌شود مقادير فراواني آب و املاح از جريان خون به داخل روده سرازير شده و به صورت اسهال دفع شود. به علت اين که ميکروب سبب آسيب و زخمي شدن جدار روده نمي شود معمولأ تب ايجاد نشده و اسهال خوني هم ديده نمي‌شود. در صورت عدم جبران آب و املاح از دست رفته بدن، بيمار دچار شوک ناشي از کم آبي شده و ممکن است تلف شود.
بايد همواره توجه داشت که فقط تعداد محدودي از افراد مبتلا شده دچار اسهال مي‌شوند و از اين تعداد هم فقط 20درصد اسهال شديد مي‌گيرند از اين رو بسياري از افراد مبتلا شده ممکن است بدون علامت باليني بوده يا اين که اسهال خفيف پيدا کنند که از نظر باليني به هيچ وجه قابل افتراق از ساير علل اسهال نيست.
يکي از علل عمده هراس آور بودن اين بيماري براي عموم مردم، مرگ و مير قابل توجه آن در سال‌هاي دور است . در شرايطي که عموم مردم در شهر و روستا به آب آشاميدني سالم دسترسي نداشتند شمار فراواني مبتلا مي شدند و از طرف ديگر امکانات درماني براي جبران آب و املاح از دست رفته بدن بيماران ناشي از اسهال شديد وجود نداشت و از اين رو معمولأ همه گيري‌هاي وسيع و مرگ و مير قابل توجه ايجاد مي‌شد. در صورت عدم درمان مناسب ميزان کشندگي بيماري تا 50 درصد هم گزارش شده است اما با درمان مناسب اين ميزان کمتر از يک درصد است.
بيماري وبا همه ساله در کشور طي ماه‌هاي گرم سال بروز مي‌کند. عدم دسترسي برخي مناطق روستايي کشور به آب آشاميدني سالم، فرسوده بودن شبکه‌هاي آب در بسياري از مناطق شهري و روستايي و شکستگي‌هاي متعدد مي‌توانند به ورود فاضلاب به داخل لوله‌ها منجر شوند، آبياري برخي مزارع از جمله سبزي کاري‌ها با فاضلاب خام، شيوع نسبتاً بالاي بيماري درکشورهاي همسايه و احتمال ورود بيماري از اين کشورها به داخل از مهم‌ترين عللي هستند که بايستي همچنان بيماري وبا را به عنوان يکي از مهم‌ترين اولويت‌هاي نظام بهداشتي درماني کشور مورد توجه قرار داد.
گفتني است، براساس آخرين گزارش وزارت بهداشت، از مجموع 73 مبتلا به وبا 11نفراز اتباع خارجي،عمدتا افغاني و پاکستاني و 62 نفر ايراني بودند که از اين تعداد 4 نفر به علت مراجعه ديرهنگام به مراکز درماني جان خود را از دست دادند. بيشترين تعداد مبتلايان به وبا در استان‌هاي قم، تهران و هرمزگان گزارش شده است.