اين اظهار نظرها هنگامي اوج مي گيرد که افرادي مانند وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات به جاي پذيرفتن اين اشتباهات و کمبوداقدامات براي افزايش سرعت اينترنت به خبرنگاران مي گويد: «خدارا شکر کنيد که اينترنت با سرعت 50 کيلو بايت در ايران داريم».
کد خبر: ۳۲۰۲
۰۰:۰۰ - ۱۹ مرداد ۱۳۸۷
ضريب نفوذ اينترنت در ايران براساس درصد کساني است که به اينترنت دسترسي دارند 20 درصد اعلام مي‌شود،اما اين درصد بر اساس سيستم دايل آپ و نه اينترنت پرسرعت حساب شده و درنتيجه معتبر نيست.
به گزارش شيعه نيوز به نقل از افتاب گسترش استفاده از اينترنت و افزايش نفوذ آن در جامعه ،طي چند سال گذشته يکي از مسايلي است که همواره بحثهاي زيادي را به خود اختصاص داده است. بحث‌ها و نقد و نظرهايي که گاه رنگ مخالفت و حتي معاندت به خود مي گيرند و گاه رنگ موافقت. بنابر آمار کارشناسان ،نزديک به صدميليون وبلاگ در عرصه اينترنت مشغول به فعاليت‌اند که سهم ايران در اين ميان حدود يک ميليون ،و به بيان ديگر يک درصد است.
رشد اينترنت در سال هاي اخير به گونه‌اي بوده است که به زعم بعضي کارشناسان اين «موجود غول آسا» باعث به وجود آمدن مفاهيم جديدي در جامعه‌ي مجازي و حتي واقعي شده است. مفاهيمي مانند اينترنت ملي، دولت الکترونيک، تئوري جامعه اطلاعاتي، تفکر ديجيتال و...
سرعتي که کارساز نيست
با وجود تمام پيشرفت‌هايي که طي سالهاي اخير در حوزه اينترنت در ايران اتفاق افتاده است ،وجود مشکلات بسياري مانند سرعت پايين اينترنت و قيمت بالا و کيفيت پائين آن ،پيشرفت همه جانبه اينترنت در ايران را دچار ابهام کرده است.
در اين‌باره «مهدي بوترابي ،مدير عامل پرشين بلاگ» در گفتگو با خبرنگار سرويس اجتماعي آفتاب، با بيان اينکه سرعت پايين اينترنت در ايران با طرح توسعه زير ساختها در تعارض است مي‌گويد: «سرعت پايين اينترنت باعث شده بسياري از افراد مانند استادان دانشگاه‌ها که نيازمند دانلود کردن متن هاي زيادي هستند و يا کودکان و نوجواناني که در مدارس بيشتر نيازمند استفاده از سايتهاي مولتي مديا هستند، نتوانند استفاده مناسب را از اين تکنولوژي ببرند».
وي با بيان اينکه پهناي باند اينترنت در ايران مناسب نيست ادامه مي دهد: «اين مسئله که مشکل بزرگي در عرصه اينترنت محسوب مي شود نه از سوي قانون و دولت و نه از سوي بخش خصوصي، از پشتوانه مناسبي برخوردار نيست و باعث نارضايتي مصرف کننده‌ها شده‌است».
«عليرضا شيرازي ،مدير عامل بلاگفا» نيز با بيان اينکه سرعت فعلي اينترنت در ايران فقط براي مطالعه وبلاگها و وب سايتها است مي‌گويد: «کاربر اينترنت ممکن است براي به روز کردن آنتي ويروسها و... نيازمند دانلود باشد، در حاليکه سرعت کنوني جوابگوي هيچ کدام از نيازهاي جديد کاربران نيست و همين مسئله باعث به خطر افتادن امنيت کاربران ايراني نسبت به کشورهاي ديگر شده است».
«شهرام شريف، کارشناس IT» معتقد است پائين بودن سرعت اينترنت در ايران را هم به وسيله تقاضاي کاربران و هم به واسطه آمارهاي ديگر کشورها مي توان فهميد: «دلايل اين مسئله را مي توان از سويي تلاش پائين دولت در زمينه توسعه اينترنت و در نتيجه پهناي باند کم در ايران و ازسوي ديگر فقدان انعقاد قرارداد سطح کيفيت ميان کاربران و شرکتهاي ارائه دهنده سرويس و نبود فضاي مناسب براي شکايت از آنهاست».
شهرام شريف با بيان اينکه در دنيا ،ضريب نفوذ اينترنت را ديگر بر اساس سيستم دايل آپ (dial up) نمي سنجند مي گويد: «ضريب نفوذ اينترنت در ايران براساس درصد کساني که به اينترنت دسترسي دارند و جمعيت کشور، 20 درصد اعلام شده‌است اما اين درصد بر اساس سيستم دايل آپ و نه اينترنت پرسرعت حساب شده و درنتيجه معتبر نيست».
اينترنت؛ انعکاسي از فضاي واقعي
امروزه اينترنت عرصه‌اي است براي ابراز وجود و ارائه‌ي افکار و ايده‌ها. وبلاگها و وب سايتهايي که پشتشان فردي به نام «نويسنده» وجود دارد و انگار محلي است براي آنکه همه چيز و هرچيز در آن مطرح شود. رشد روز افزون وبلاگ و وبلاگ نويسي در ايران به گونه‌اي شده است که کشورمان را داراي رتبه 5 در ميان کشورهايي کرده است که در آنها وبلاگ نويسي رواج دارد.
اما نکته‌اي که در اين ميان بايد به آن اشاره کرد چگونگي فضايي است که متاثر از دنياي واقعي در وبلاگها موجود دارد. اينکه مي توانيم وبلاگها را ازلحاظ گرايشهاي اجتماعي و سياسي دسته بندي کنيم يا خير.
«محمد جواد شکوري، مدير عامل سايت کلوب» در اين باره مي‌گويد: «قطعا درگيري‌هايي که در زندگي افراد و در جامعه وجود دارد اجازه و وقت در اختيار بسياري افراد نمي‌گذارد که در فضاي وب فعاليت کنند ولي بايد گفت که اگر بخواهيم دسته بندي از وب نگاران داشته باشيم از لحاظ جنسيتي مردان، از لحاظ مالي افرادي با تمکن مالي بالاتر و از لحاظ جغرافيايي مکان‌هايي که امکانات بيشتري دارند، بيشتر روبه سوي فضاي وب آورده‌اند».
«دکتر علي اکبر جلالي» کارشناس فناوري اطلاعات و استاد دانشگاه علم و صنعت با بيان اينکه دنياي سايبر يا فضاي مجازي ،فضايي غير واقعي است که با هنجارهاي انسانهايي که ميليونها سال در جهان واقعي زندگي کرده اند همگوني ندارد، به خبرنگار سرويس اجتماعي آفتاب مي گويد: «به اين دلايل در اين فضاي مجازي بايد به مردم آرام آرام آموزشهاي لازم را براي پذيرش جامعه جديد که به آن جامعه اطلاعاتي گفته مي شود و در دو اجلاس سران کشورهاي جهان در سالهاي 2003 و 2005ميلادي برنامه اصول و راهبردهاي عمل به آن به تصويب رسيده، دريافت و به آن عمل کنند».
«عليرضا شيرازي مدير عامل بلاگفا» معتقد است فضاي اجتماعي اينترنت و وب فارسي در حال حاضر در يک پروسه رسيدن به بلوغ است: «در روزهاي اولي که اينترنت وارد ايران شده بود و جاي خود را در ميان افراد باز مي کرد شايد دسترسي به مطالب پورنو و.. بسيار آسانتر بود ولي در سال هاي گذشته بازديد کاربران از آنها کاهش پيدا کرده و در سايتهاي پرببينده در ايران خيلي کم از اين نوع مطالب را مي‌توان يافت واين نشان دهنده ارتقاي فضاي اجتماعي وب فارسي است».
«شيرازي» با بيان اينکه فضاي اجتماعي اينترنت بسيار متاثر ازفضاي واقعي است مي‌گويد: «در شرايط سياسي خاص مثل انتخابات، وبلاگستان هم به نوعي رنگ اين شرايط را به خود مي گيرد اما در شرايطي هم که فضاي سياسي خاص يابحراني بر جامعه حاکم نيست، هميشه وبلاگستان و سايتها انعکاسي ازعقايد، علايق و حوادث و در گيريهايي است که در جامعه واقعي وجود دارد».
درميان کارشناسان يکي از راههاي ميزان استقبال از اينترنت تعداد کاربران شناخته مي شود. « شهرام شريف» کارشناس IT در اين مورد مي گويد: «هرچند تعداد کاربران ايراني 23 ميليون نفر اعلام شده است؛ اما بايد گفت که اين آمار دچار خدشه شده است. چراکه استفاده و دسترسي به اينترنت تعاريف زيادي دارد، فردي که يک دقيقه از اينترنت استفاده مي‌کند يا هشت ساعت. و آمار دهي بر اين اساس اشتباه است چراکه تعداد و ميزان استفاده کاربران اينترنت را بايد بر اساس زمان استفاده از آن سنجيد نه فقط وصل شدن به اينترنت».
شريف با بيان اينکه اکنون از دوره انفجار وبلاگ نويسي گذاشته‌ايم مي گويد: « امروزه توليد کنندگان محتوا به يک سري بنگاههاي خاص محدود نيستند و هر فرد مي توان انواع رسانه ها از جمله راديو اينترنتي، پادکست و برنامه هاي تصويري ايجاد کند. قبلا همه فکر مي کردند وبلاگها فقط کارکرد شخصي دارند اما امروزه وبلاگها کارکردهاي جديدتري به خود گرفته اند و بسيار پرنفوذ و تخصصي تر شده‌اند».
«مهدي بوترابي رئيس پرشين بلاگ» هم در اين مورد مي گويد:« آمار دقيقي از تعداد کاربران و وبلاگها در دست نيست ولي تصور مي کنم که حدود بيش از چهار ميليون وبلاگ فارسي توسط حدود 400 هزار نفر ايجاد شده که از اين تعداد حدود 200 هزار نفر در حال وب نگاري هستند و از اين تعداد کمتر از 100 هزار نفر هر هفته در وبلاگهايشان مي نويسند».
فيلترينگ؛ سدي براي جامعه مدني
يکي از مشکلاتي که در سال هاي اخير گريبان جامعه مجازي در ايران را گرفته است فيلترينگ روزافزون سايتها و البته فيلترينگ اشتباه است. فيلترينگي که با روي کار آمدن دولت نهم پهنه گسترده‌ايي از سايتها و وبلاگها را مشمول خود کرده است. بنابه نظر بسياري از کارشناسان مسئولان وزارت ارتباطات با فيلتر کردن اشتباه کلمه اي مانند «زن» ضربه‌ي مهلکي را به ارتقاي استفاده از اينترنت در ايران زده‌اند. اين اظهار نظرها هنگامي اوج مي گيرد که افرادي مانند وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات به جاي پذيرفتن اين اشتباهات و کمبوداقدامات براي افزايش سرعت اينترنت به خبرنگاران مي گويد: «خدارا شکر کنيد که اينترنت با سرعت 50 کيلو بايت در ايران داريم».
دکتر جلالي، استاد دانشگاه با بيان اينکه فيليترينگ حتي درکشورهاي توسعه يافته نيز به صور نامحسوس وجود دارد، مي گويد: «با اين وجود در کشور ما نوع فيليترينگ از نوع سخت است به گونه‌اي که حتي کلمه اي مانند «زن» فيلتر مي‌شود و اين موضوع نشان مي‌دهد که اهداف اساسي از فيلترينگ در ايران فقط امنيتي نيست و همان انگيزه هايي که براي پايين نگه داشتن سرعت اينترنت در ايران وجود دارد در اين زمينه هم وجود دارد».
وي ادامه مي دهد: «در کشورهاي توسعه يافته امروزي معمولا از فيلترينگ سفيد استفاده مي‌شود، يعني فضا به گونه اي است که حتي خانواده‌ها مي توانند از مقدار بسيار کم تا زياد عمل فيلترينگ را بر اساس محيط انجام دهند و اين عمل از بالا به آنها تحميل نمي‌شود».
شهرام شريف پيرامون فيلترينگ اعتقاد دارد: «در ديدگاههاي اولي که در ايران نسبت به اينترنت وجودداشت،دولتمردان با ترس و هراس يه اين موضوع نگاه مي‌کردند و چه بسا که اگر آن زمان شرکتهاي خصوصي فعال نبودند ما عقب تر از وضعيت کنوني مان بوديم، ولي الآن ديد دولت‌ها نسبت به اين مقوله مثبت تر شده و البته هنوز تفکراتي مبني بر اينکه اينترنت يک تهديد است وجود دارد و همين مسئله زمينه ساز بروز مشکلاتي مانند فيلترينگ شده است».
وي با بيان اينکه در ايران قانوني براي دفاع از حقوق مصرف کننده و ازجمله کاربران اينترنتي وجود ندارد مي‌گويد: «ما نمي‌توانيم به مردم بگوييم چگونه فکر کنند و چه بخوانند و اين بزرگترين اشتباه است که درحوزه مجازي براي مردم تعيين تکليف کنيم. امروز مي بينيم خيلي از سايتها هم که حامي دولت و حکومت هستند به اشتباه فيلتر مي شوند و هيچ کس در اين باره پاسخگو نيست».
وي در ادامه مي‌گويد: «اگر دولت به جاي اينکه در اين مسايل دخالت کند مسئوليت را به عهده کاربران انتزاعي اينترنت مي گذاشت و ضعيت خيلي بهتر بود. ما مي بينيم که اين اقدامات نادرست باعث استفاده روز افزون کاربران از فيلتر شکن شده است و اين يعني ما خودمان مردم را به سمت قانون شکني سوق مي دهيم».
وي مي افزايد: «بهانه‌ي مسئولان در فيلترينگ، بستن سايتهاي پورنو است؛ در حاليکه بنابر جديدترين آمار در، صد سايت برتر يک سايت پورنو وجود دارد. وقتي جوانان مي توانند با قيمت بسيار کمتر از کارت اينترنت هر نوع فيلمي را پيدا کنند سختگيري در اين زمينه بي مورد است و مسئولان بايد بسترها و ابزارهاي استفاده مطلوب ازاينترنت را به مردم بياموزند.»
رييس پرشين بلاگ نيز با بيان اينکه در اين زمينه هيچ قانون روشن و شفافي وجود ندارد، مي گويد: «وقتي در اين زمينه قانوني وجود ندارد، انتظار حمايت از دولت بيهوده است. ما مي‌بينيم که سالهاست قانون جرايم اينترنتي در مجلس خاک مي خورد و به آن رسيدگي نمي شود».
بوترابي فيلترينگ اشتباه را بزرگترين مشکل در اين زمينه مي داند و مي‌گويد: «با فيلتر کردن کلمه‌اي مانند فساد، موضوع فساد در جامعه از بين نمي‌رود. اين نشان دهنده‌ي اين است که کساني اقدام به اينگونه فيلترينگ مي کنند خود شناخت مناسبي از فضايي مجازي ندارند».
به هر تقدير عمده کارشناسان معتقدند علاوه بر فيلترينگ، پايين بودن سرعت اينترنت در ايران که به مراتب آزار دهنده‌تر از فيلترينگ براي کاربران است هم، با هدف محدود نگه‌داشتن دسترسي به اينترنت و به‌صورت تعمدي وجود دارد، که براي اصلاح آن نه رفع مشکلات فني، بلکه زدودن افکار نادرست از اذهان تصيم‌گيرندگان حوزه IT کشور ضروري است.