شیعه نیوز | "حاجی محمد محسن، مؤسس مدارس دینی در بنگال غربی و بنگلادش، با ترویج علم دینی و وقف‌های آموزشی، تأثیر عمیقی در جامعه داشت.
به گزارش «شیعه نیوز»، حاجی محمد محسن خیّر معروف در تاریخ شبه‌قاره، در ۳ ژانویه ۱۷۳۲ در هوگلی، بنگال غربی هند متولد شد.
نام او همواره به عنوان نمونه‌ای در سخاوت آورده می‌شود. این بزرگ‌ترین خیّر در میان تمام مردم بنگال، چه مسلمان و چه هندو، مورد احترام بوده است.
مالک ثروت بی‌شمار و روحی بزرگ
حاجی محمد محسن مالک ثروت عظیمی بود که آن را به دست سخاوت بخشید. پدرش حاجی فایزالله که از ایران به بنگال آمده بود، یک زمیندار بزرگ و ثروتمند بود. مادرش زینب خانم نیز در هوگلی، جشور، مرشدآباد و نادیا زمین‌های گسترده‌ای داشت.
پس از مرگ خواهرش من‌نوجان، حاجی وارث دارایی‌های او شد. با این حال، او فردی بسیار دین‌دار و بی‌تکبر بود و زندگی ساده‌ای را انتخاب کرد.
وی در عمارتی که خود ساخته بود زندگی نمی‌کرد و در کنار عمارت امام‌باره، در یک کلبه کوچک اقامت داشت.
او از استنساخ قرآن درآمد داشت و از همان پول برای گذران زندگی استفاده می‌کرد. او غذای خود را با دست خود می‌پخت و با زیردستان خود می‌خورد.
تحصیلات و سفرها
حاجی محمد محسن تحصیلات اولیه خود را زیر نظر معلم خصوصی آغاز کرد و سپس برای ادامه تحصیل به پایتخت مرشدآباد رفت. پس از پایان تحصیلات، او به مدت ۲۷ سال به مسافرت پرداخت و مکه، مدینه، کوفه، کربلا، ایران، عراق، عربستان و ترکیه را بازدید کرد و سپس به کشورش بازگشت.
نقش در گسترش آموزش
او با استفاده از ثروت خود، بسیاری از مؤسسات آموزشی را تأسیس کرد. از وقف‌های او، «دانشگاه محسن هوگلی»، «کالج دولتی حاجی محمد محسن چیتاگونگ» و «مدرسه متوسطه دولت‌پور محسن» تأسیس شدند.
کمک در قحطی و تأسیس صندوق محسن
در طول قحطی سال‌های ۱۷۶۹-۷۰، حاجی محسن لنگرخانه‌های زیادی راه‌اندازی کرد و به صندوق دولتی کمک کرد. او در سال ۱۸۰۶ صندوقی به نام «صندوق محسن» تأسیس کرد که برای فعالیت‌های دینی، بازنشستگی، بورس تحصیلی و امور خیریه اختصاص داشت.
وفات و یادبود
این خیّر دین‌دار در سال ۱۸۱۲ در هوگلی درگذشت و در امام‌باره هوگلی به خاک سپرده شد.
نام حاجی محمد محسن در تاریخ به عنوان خیّری بزرگ جاودانه است. در یادبود او، تالار محسن دانشگاه داکا (بنگلادش) نام‌گذاری شده است.
همچنین، صندوق محسن هنوز هم به تحصیل دانش‌آموزان نیازمند و فقیر کمک می‌کند. پایگاه نیروی دریایی بنگلادش در داکا به نام «پایگاه نیروی دریایی حاجی محسن» نام‌گذاری شده است.