شیعه نیوز | احتمالاً بسیار شنیده و یا خوانده‌اید که خودروسازان وارد بازارهای صادراتی شده و بدون تجربه و دانش کافی برخی محصولات نظیر کشمش، پسته، خرما، فولاد، پتروشیمی، قیر و... را صادر می‌کنند.
به گزارش «شیعه نیوز»، این اقدام داد از نهاد متولیان و فعالان این بخش‌ها درآورده و گفته می‌شود این اقدام خودروسازان صادرکنندگان اصیل این بخش را منزوی کرده و مشکلات بسیاری را برای این بازارها ایجاد کرده به‌طوری که گفته می‌شود خودروسازان، پسته و خرما را زیر قیمت در بازارهای جهانی عرضه می‌کنند که همین امر موجب شده خودروسازان بازار را از دست صادرکنندگان گرفته و صادرکننده واقعی نتواند کاری انجام دهد.فعالان این حوزه معتقدند دولت باید برای از دست ندادن بازارهای جهانی، فکری برای صادرات پسته و خرما کند. به‌خصوص اینکه امسال حدود ۲۰۰ هزار تن پسته و یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن خرما تولید و حدود ۵۰۰ تن خرما صادر می‌شود.
باید تبادل ارز میان صادرکننده و واردکننده تسهیل شود
احمدرضا فرشچیان، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این زمینه به رسانه‌ها گفته است متأسفانه حدود دو تا سه سال است که خودروسازان خرما صادر می‌کنند و به‌طور کلی هر واردکننده خودرو می‌تواند هر کالایی را که بخواهد صادر کند و این به یک چالش تبدیل شده است.
به اعتقاد وی، صادرکننده و واردکننده هر کدام باید کار تخصصی خودشان را انجام دهند و چنانچه تبادل ارز میان صادرکننده و واردکننده تسهیل شود، خودروساز دیگر به دنبال صادرات خرما که در آن تخصصی ندارد و موجب می‌شود بازار به‌هم بریزد، نمی‌رود.به‌گفته عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران، خودروسازان بیشتر به دنبال کالاهای گرانقیمت هستند تا با حجم کم و ارزآوری بالا ورود کنند.
حالا به‌این موارد اضافه کنید که به‌تازگی علیرضا آقاشاهی، مجری طرح خوداتکایی دام و طیور در ویدئویی که در فضای مجازی منتشر شده اعلام کرده «مدیر بازرگانی سایپا به من زنگ زد و گفت ۱۰ هزار تن ذرت وارد کرده است، از من خواست برایش کاری کنم! سایپا چه کار به خوراک دام دارد؟ چرا با ارز دولتی خوراک دام وارد می‌کنید! روی کار خودتان تمرکز کنید».
البته پس از اینکه آقاشاهی این ادعا را مطرح کرد شرکت سایپا هم در واکنش به‌اظهارات وی اعلام کرد «پیرو انتشار مطلبی کذب از سوی شخصی به نام علیرضا آقاشاهی، مجری خوداتکایی دام و طیور در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری مبنی بر واردات ۱۰ هزار تن ذرت و خوراک دام از سوی سایپا، بدین‌وسیله خبر فوق قویاً تکذیب و اعلام می‌شود این شرکت هیچ‌گونه فعالیتی در این زمینه نداشته و خبر انتشاریافته کذب محض است».
گذشته از اینکه ادعای مطرح شده در خصوص واردات ذرت دام توسط گروه خودروسازی سایپا حقیقت داشته باشد یا خیر، اما پیش از این خودروسازان نشان داده‌اند مدتی است در عرصه‌های مختلفِ صادرات ورود کرده و بازارهای صادراتی این بخش‌ها را با مخاطره مواجه کرده‌اند و چنانچه سیاست‌گذار فکری به‌حال این وضعیت نکند شاهد ورود خودروسازان به دیگر بازارها هم خواهیم شد. حال پرسش این است که چه عاملی موجب شده خودروسازان وارد این حوزه شوند و این اقدام چه مخاطراتی را به‌دنبال دارد؟
کاهش بهره‌وری خودروسازان با ورود به بازارهای غیرمرتبط
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار قدس مقصر این اتفاق را تحریم دانست و گفت: متأسفانه این علت موجب شده برای چرخاندن کشور ناگزیر از چنین راه‌هایی باشیم.
وی ضمن بیان اینکه نیاز ارزی شرکت‌های خودروساز سبب شده آنان به این حیطه وارد شوند، ابراز کرد: زمانی که بانک مرکزی ارزی ندارد و به صنعت اعلام می‌کند چنانچه ارز می‌خواهید باید صادرات انجام دهید؛ خودروسازان چاره‌ای جز این کار ندارند.کاکایی تأکید کرد: البته این امر به‌این معنا نیست که خودروسازان علاقه‌مند به‌انجام این کار هستند، خیر؛ آنان ناگزیرند و قطعاً نمی‌پسندند وارد کاری شوند که تخصصی در آن ندارند و اتفاقاً بهره‌وری‌شان را هم کاهش می‌دهد.
به‌گفته این کارشناس صنعت خودرو البته این تنها خودروسازان نیستند که این‌گونه ارز خود را تأمین می‌کنند، بلکه شاهد هستیم دیگر صنایع هم به این راه کشیده شده‌اند، اما چون خودروسازی صنعتی بزرگ و پیچیده‌تر است، چنین مسائلی در آنان بیشتر دیده می‌شود درصورتی که این عمل مختص خودروسازان نیست به‌خصوص اینکه خودروسازان ما یک مدیریت شبه‌دولتی دارند و هیچ‌کس خواهان انجام کار غیرحرفه‌ای نیست به‌ویژه اینکه انجام اقدام‌های اینچنینی درنهایت از منظر قضایی مورد سؤال قرار می‌گیرد، بنابراین خودروسازان دولتی تمایلی به‌انجام این امورات ندارند و چنانچه می‌بینید وارد صادرات محصولات متفرقه شده‌اند از سر ناچاری است.کاکایی یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌های رفع این معضل را پذیرش اف‌ای‌تی‌اف دانست و ابراز کرد: البته ما در داخل هم با مشکلات بسیاری مواجه‌ایم و سؤال این است که آیا در داخل کشور به‌درستی مدیریت می‌کنیم؟
توسعه صنعتی به فنا رفته!
این کارشناس صنعت خودرو تأکید کرد: آنچه مسلم است اینکه راهبرد توسعه صنعتی ما به فنا رفته و مسئولان هم همه‌چیز را پاسکاری می‌کنند. امروز به صنعتگر می‌گویند چنانچه برق ندارید برق بسازید. وقتی صنعتگر می‌گوید انرژی آن را چگونه تأمین کنم در پاسخ می‌گویند از انرژی خورشیدی؛ اما در پاسخ باید گفت صنعتگر سرمایه این کار را از کجا بیاورد و چنانچه قرار باشد تمامی این کارها را انجام دهد چگونه تولید خود را انجام دهد!؟وی این به‌هم‌ریختگی‌ها را بسیار خطرناک خواند و تصریح کرد: اینکه به‌این به‌هم‌ریختگی عادت کنیم و هر فردی در هر کاری دخالت کند خطرآفرین است و علاوه بر اینکه موجب می‌شود صنعتگر از توسعه و افزایش بهره‌وری باز بماند؛ به‌دلیل نداشتن تجربه و دانش در دیگر حوزه‌ها، عاملی در مسیر ضربه زدن به آن بخش‌ها هم بشود.
کاکایی با اشاره به‌اینکه همه این موارد علامت مهم یک سرطان عمیق در زیرساخت‌های اقتصادی کشور است، خاطرنشان کرد: چنانچه اف‌ای‌تی‌اف را هم کنار بگذاریم، باید تکلیف توسعه صنعتی در کشور مشخص شود. به‌طور حتم هیچ خودروسازی نمی‌خواهد وارد این کارهای اضافی شود، چراکه نه‌تنها سودی نمی‌برد که درنهایت باید پاسخگو هم باشد.
به‌صورت کلی انجام صادرات نیازمند مهارت و تخصص است و بی‌شک هر محصولی تخصص خود را برای صادرات و یافتن بازارهای صادراتی می‌طلبد و اینکه خودروسازان بخواهند به‌بهانه تأمین ارز اقدام به صادرات هر محصولی کنند نه‌تنها مشکلات اساسی برای فعالان این حوزه ایجاد می‌شود که ما را با چالش‌هایی به‌مراتب بیشتر از امروز در بازارهای جهانی مواجه می‌کند.
ایجاد آشفتگی قیمت در بازار داخلی
مقداد تکلوزاده، دبیر انجمن خرما هم در گفت‌وگو با خبرنگار ما وضع برخی قوانین (بازگشت ارز صادراتی) را عامل به‌وجود آمدن چنین پدیده‌ای در امر صادرات دانست و ابراز کرد: با این روند نه‌تنها بازارهای صادراتی را به‌دلیل کیفیت نامناسب کالاهایی که توسط صادرکنندگان غیرمتخصص انجام می‌شود، از دست می‌دهیم، بلکه در بازار داخلی هم با چالش‌های قیمتی مواجه می‌شویم.وی ادامه داد: صادرکنندگانی همچون خودروسازان برای اینکه بتوانند محصول خود را تأمین کنند ممکن است کالا را با قیمت بالاتری خریداری کنند تا در بحث صادرات دچار مشکل نشوند؛ این امر سبب می‌شود بسیاری از محصولاتی که تقاضا برای آنان وجود دارد مثل پسته در ایام نوروز و خرما در ایام ماه رمضان، دچار آشفتگی و عدم ثبات در قیمت‌گذاری شود.
دبیر انجمن خرما تأکید کرد: همیشه عرضه و تقاضا در بازار قیمت را تعیین می‌کند؛ اما با ورود این صادرکنندگان چون تخصصی در بحث قیمت‌گذاری و تشخیص کیفیت کالا ندارند و همچنین اهمیتی هم برای این مسئله قائل نیستند؛ درنتیجه عرضه و تقاضای داخلی را هم برهم می‌زنند. امروز مشاهده می‌کنیم که این افراد بسیاری از سردخانه‌ها را در استان‌های کرمان، سیستان‌وبلوچستان و بوشهر اجاره کرده‌اند و محصولات را دپو و درنهایت با هر کیفیتی و درجه‌بندی و حتی بدون درجه‌بندی صادر می‌کنند.تکلوزاده اضافه کرد: ادامه این روند سبب می‌شود در چند سال آینده بسیاری از بازارهای صادراتی مانند هندوستان و جنوب شرق آسیا که تقاضای زیادی برای خرما دارند را از دست بدهیم و کشورهایی چون امارات و عربستان و حتی کشورهای شمال آفریقا را جایگزین ما کنند و همه این‌ها موجب می‌شود صادرات ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تنی به‌ارزش ۵۰۰ میلیون دلار در حوزه خرما را از دست بدهیم.