شیعه نیوز | در طول ۱۳ سال جنگ داخلی در سوریه، مسیحیان تا حد زیادی به دولت اسد وفادار ماندند اما به دست گرفتن سریع قدرت توسط گروه تحریر الشام نگرانی‌ها را در مورد سرنوشت اقلیت مسیحی این کشور افزایش داده است.
به گزارش «شیعه نیوز»، روزنامه تایمز آو اسرائیل در مقاله‌ای با طرح این سؤال که «آیا جامعه مسیحی رو به کاهش در سوریه می‌تواند در حکومت جدید سوریه به حیات خود ادامه دهد؟ و مسیحیان سوری که به دولت اسد وفادار بودند، آیا می‌توانند به وعده‌های حاکمان جدید اسلام‌گرا در این کشور اعتماد کنند؟» به ادامه زندگی مسیحیان سوریه در سایه حکومت گروه تحریر الشام پرداخته است که ترجمه آن در ادامه می‌آید:
به دست گرفتن سریع قدرت توسط گروه سنی‌مذهب تحریر الشام در سوریه نگرانی‌ها را در مورد سرنوشت اقلیت مسیحی این کشور افزایش داده است.
طبق گزارش یک نهاد غیردولتی کلیسایی مستقر در آمریکا، تعداد مسیحیان پیش از شروع جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ در سوریه به ۱,۵ میلیون نفر می‌رسید و آنها حدود ۱۰ درصد جمعیت سوریه را تشکیل می‌دادند. اما در عرض یک دهه، تعداد آنها به شکل قابل توجهی کاهش یافت و در سال ۲۰۲۲ تنها ۳۰۰ هزار مسیحی یعنی حدود ۲ درصد جمعیت سوریه در این کشور باقی ماندند.
وجود مسیحیان تحصیل‌کرده و ثروتمند در سوریه
اگرچه مسیحیان ثروتمندتر و تحصیل‌کرده‌تر از قشر متوسط مردم سوریه بوده‌اند اما آنها به طور دسته‌جمعی برای فرار از گروه تروریستی داعش و همچنین فرار از وضعیت رو به وخامت اقتصادی سوریه از این کشور مهاجرت کرده‌اند.
رهبران جدید تحریر الشام بارها به مردم سوریه و جامعه بین‌المللی اطمینان داده‌اند که از تمام اقلیت‌ها شامل شیعیان، علویان، دروزی‌ها، کردها و دیگران محافظت خواهند کرد و محمد البشیر، نخست‌وزیر جدید سوریه از پناهندگان خارج از کشور خواسته است که به کشورشان بازگردند و قول داده که حقوق همه مذاهب و ادیان را در سوریه تضمین کند.
قدمت هزار ساله مسیحیان در سوریه
با این حال باید دید که آیا سوریه بحرانی همانطور که رهبران جدید آن ادعا می‌کنند، می‌تواند بار دیگر به محلی برای زندگی همه ادیان و مذاهب تبدیل شود؟
نهاد غیردولتی دفاع از مسیحیان مستقر در واشنگتن، اخیراً نسبت به سرنوشت هزاران ساله مسیحیان در سوریه، ابراز نگرانی کرده است.
برخی منابع در حلب، پس از سقوط بشار اسد و تسلط نیروهای تحریرالشام بر این شهر، در بیانیه‌ای اعلام کردند که مسیحیان در ترس و هراس زندگی می‌کنند و به‌طور گسترده هدف جنایات و تخریب‌ها قرار دارند.
با این حال، مرکز ارتباطات صلح که یک سازمان غیرانتفاعی در نیویورک است، اخیراً با مسیحیان حلب به مناسبت روز سنت باربارا که مسیحیان خاورمیانه آن را جشن می‌گیرند، مصاحبه کرده است. آنها گفتند در ابتدای تصرف سوریه از سوی تحریرالشام، احساس ترس و نگرانی داشته‌اند اما اکنون احساس می‌کنند که هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و کلیساها به فعالیت عادی خود ادامه می‌دهند.
مسیحیان در دوره بشار اسد
در طول ۱۳ سال جنگ داخلی در سوریه، مسیحیان تا حد زیادی به دولت اسد وفادار ماندند، زیرا اسد خود را مدافع اقلیت‌های مذهبی نشان می‌داد.
حازم الغبره، تحلیلگر سوری و مشاور ارشد سابق وزارت خارجه آمریکا در این باره به روزنامه تایمز آو اسرائیل گفت: غالباً مسیحیان هراسناک بودند و در انقلاب سوریه از عناصر اسلام‌گرا نگرانی داشتند، اما پیام رژیم اسد را تکرار می‌کردند که هرکس در مقابل نظام اسد بایستند، تروریست اسلام‌گرا است.
وی اظهار کرد که امروز پس از سرنگونی بشار اسد، توصیف مسیحیان به حامیان نظام اسد، توهین به آنها خواهد بود.
ملاقاتی گرم و صمیمانه با احمد الشرع
مسیحیان نیز مانند بسیاری از مردم سوریه، از سقوط بشار اسد مسرور شدند. بهجت قره‌کش، کشیش کلیسای حلب در این باره به واتیکان نیوز گفت: در طول سال‌های گذشته شورشیان انعطاف بسیاری نسبت به مسیحیان نشان داده و اموال مصادره شده آنها را بازگرداندند. در منطقه ادلب که در دهه گذشته تحت کنترل تحریرالشام بوده است، به مسیحیان اجازه داده شده بود که به اعمال مذهبی خود ادامه دهند.
اسقف حنا جلوف، جانشین اسقف حلب به خبرگزاری واتیکان نیوز گفت که با احمد الشرع، رهبر تحریر الشام دیدار کرده و او اطمینان داده است که مسیحیان و دارایی‌های آنها دست نخواهند خورد و همه خواسته‌های آنها برآورده خواهد شد.
این درحالی است که در سال ۲۰۱۵ احمد الشرع که در آن زمان به نام ابومحمد الجولانی شناخته می‌شد، در مصاحبه با الجزیره گفته بود به محض اینکه گروه تحریر الشام کنترل تمام سوریه را به دست بگیرد، قوانین اسلامی را بر این کشور تحمیل خواهد کرد.
وی گفت که مسیحیان به دلیل اینکه اهل کتاب هستند، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار خواهند بود و به آنها اجازه داده خواهد شد که به اعتقادات خود عمل کنند، اما طبق دین اسلام. بنابراین آنها ملزم به پرداخت مالیات و جزیه هستند.
با وجود اینکه تحریر الشام در آن زمان تمام مناطق سوریه را تحت کنترل خود درنیاورده بود.
الجولانی در آن زمان گفت که سرنوشت دیگری در انتظار اقلیت‌های مذهبی مانند علوی‌ها و دروزی‌ها در سوریه است که از قرن‌ها پیش اعتقادات آنها برخاسته از دین اسلام بوده است اما پس از آن دچار انحراف شده‌اند.
وی گفت که این دو گروه مجبورند اشتباهات عقیدتی خود را تصحیح کرده و به دین اسلام روی بیاورند.
ربوده شدن ۱۳ راهب مسیحی
در سال ۲۰۱۳ یعنی دو سال پیش از مصاحبه الجولانی با الجزیره، جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه، که الجولانی در آن زمان این گروه را رهبری می‌کرد، ۱۳ راهب مسیحی را در درگیری با نیروهای حکومت بشار اسد ربود و ۳ ماه بعد، پس از آنکه قطر موافقت کرد ۱۶ میلیون دلار به ربایندگان بپردازد، آنها را آزاد کرد.
امروز به نظر می‌رسد الجولانی از مواضع اصولگرایانه خود عقب‌نشینی کرده است. او در سال ۲۰۱۶ روابط خود با القاعده را کنار گذاشت و اکنون به عنوان قهرمان تکثرگرایی و تسامح، خود را نشان می‌دهد.
تغییر رویکرد الجولانی برای ایجاد تنوع در سوریه
در روزهای اخیر، رهبر شورشیان نام جنگی خود را کنار گذاشته و خود را به نام واقعی‌اش یعنی احمد الشرع معرفی می‌کند. وی همچنین لباس جنگی خود را از تن درآورده و در مصاحبه‌های مطبوعاتی از لباس‌های رسمی استفاده می‌کند و در مورد تأسیس نهادهای دولتی و تمرکز زدایی قدرت برای ایجاد تنوع در سوریه صحبت می‌کند.
دولت انتقالی سوریه تنها شامل اعضای تحریر الشام است و هیچ نماینده‌ای از جناح‌های سکولار یا مذهبی، غیر از مسلمانان اهل سنت را شامل نمی‌شود.
الغبره به روزنامه تایمز آو اسرائیل گفت: تنها مسیحیان از این وضع هراسناک نیستند. این ترس بین مسیحیان و سنی‌های میانه‌رو مشترک است و اگر در نهایت به حکومتی به سبک طالبان در سوریه برسیم، ابتدا مسیحیان هدف قرار خواهند گرفت، اما در پایان، سنی‌های میانه‌رو نیز هدف این تغییرات خواهند بود.
تجربه تحریر الشام در اداره منطقه ادلب طی سال‌های گذشته می‌تواند نشانه‌ای از رفتار آینده آنها در اداره کشور باشد.
وسیم نصر، خبرنگار شبکه فرانس ۲۴ که در سال ۲۰۲۳ از ادلب بازدید کرده بود گزارش داد که صدها تن از اقلیت مسیحی که در این منطقه باقی مانده‌اند، به آنها اجازه برپایی مراسم مذهبی داده شده است اما آنها نمی‌توانند صلیب‌های خود را نشان دهند یا زنگ کلیساها را به صدا درآورند.
اما الغبره، تحلیلگر سوری همچنان خوشبین است که به محض اینکه تحریر الشام به عنوان یک دولت بین‌المللی در سوریه به رسمیت شناخته شود، مجبور خواهد شد به مردم سوریه امتیازاتی بدهد و گشایش بیشتری ایجاد کند.