شیعه نیوز: هنگامی که انسان در انتخاب بین دو یا چند امر مختلف دچار سردرگمی شده و با گرفتن مشورت از دیگران نیز راه به جایی نمی‌برد، متون دینی اسلام و امامان معصوم استخاره را توصیه می کنند. استخاره با تسبیح (استخاره با تسبیح حضرت فاطمه، امام زمان و …) یکی از روش‌های محبوب استخاره در اسلام است.
استخاره گرفتن با تسبیح چگونه است و چه آدابی دارد؟ استخاره روشی است در هنگام سردرگمی و ناتوانی در انتخاب بین چند امر، پیش پای انسان گذاشته شده است. استخاره در واقع درخواست یا دعایی در پیشگاه خداست تا آنچه به صلاح انسان است را برای او میسر کند.
یکی از روش‌های معروف این کار، استخاره با تسبیح است. در این مطلب به تبیین چگونگی این نوع استخاره و آداب آن را خواهیم پرداخت. برای گرفتن استخاره می‌توانید به صفحه استخاره آنلاین ستاره با امکان ترجمه و تفسیر مراجعه کنید.
معنای لغوی استخاره، طلب بهترین گزینه از بین دو یا چند امر است. هنگامی که انسان در انتخاب بین چند گزینه مختلف دچار سرگردانی شود و مشورت و بررسی نتیجه‌ای نداشته باشد، روایات دینی استخاره را به انسان پیشنهاد می‌کنند. انسان در این روش صلاح کار خود را از خدا طلب می‌کند. استخاره نیز نه تنها راه نجات انسان را پیش پای او می‌گذارد، بلکه به او عزمی راسخ در مسیر حرکتش اعطا می‌کند.
البته برای استخاره معنای دیگری نیز در قرآن و روایات ذکر شده است. حتی هنگامی‌که انتخاب انسان در میان چند امر مشخص است نیز استخاره توصیه می‌شود. استخاره در این مورد به معنای طلب خیر و سعادت از خداوند در کار مورد نظر است. این معنای استخاره را در بیان این جمله می‌توان یافت: «اِستَخیر الله بِرحمته»
استخاره با تسبیح
برای استخاره‌کردن روش‌های متعددی ذکر شده‌است که محبوب‌ترین آن‌ها استخاره با قرآن و تسبیح به شمار می‌آید. از آنجا که استخاره با قرآن نیازمند فهم دقیقی از مفهوم آیات و همچنین آشنایی جدی با علوم قرآنی و علم تفسیر است، انجام آن برای کسانی که آشنایی کمتری با زبان قرآن دارند تاحدی ناممکن به نظر می‌رسد. بر اساس روایات، استخاره با تسبیح پس از استخاره با قرآن معتبر دانسته شده و به جهت سهولت، مکررا توصیه شده است. برای این نوع استخاره سه روش متفاوت ذکر شده که در ادامه به آن می‌پردازیم:
روش اول
علامه مجلسی این روش را که به نقل از شیخ بهایی بیان کرده است. این استخاره را منتسب به امام زمان (ع) که به استخاره با تسبیح امام زمان معروف است، می‌دانند.
ابتدا تسبیح را با دست راست گرفته و سه بار صلوات فرستاده شود.
سپس با دست چپ قسمتی از دانه‌های تسبیح را جدا کرده و دوتا دوتا رد کرده تا به پایان برسد.
اگر در پایان یک دانه تسبیح بماند به معنای إفعَل (انجام بده) و اگر دو دانه تسبیح بماند به معنای لاتَفعَل (انجام نده) است.
روش دوم
گفته می‌شود این روش را امام زمان (عج) به آیت الله مرعشی آموخته‌اند و بدین صورت است:
ابتدا باید سه مرتبه صلوات فرستاده و سه مرتبه گفته شود: «اِستَخیر الله بِرحمته خَیره فی عافیه»
سپس قبض‌هایی از تسبیح را گرفته و شمرده شود. اگر دو تا بماند بد است و اگر یکی بماند خوب است.
در صورت خوب آمدن استخاره، نباید به سرعت حکم به درستی آن کرد؛ بلکه باید استخاره مجددی بر ترک عمل گرفت و در صورت یکی ماندن استخاره‌ی ترک، حکم به میانه بودن آن استخاره کرد. با این حال اگر در استخاره‌ی دوم، دو دانه تسبیح باقی ماند، ترک عمل جایز نبوده و انجام فعل قطعا خوب است.
روش سوم
این روش برخلاف دو روش قبلی از امام صادق (ع) نقل شده و دستورالعمل آن به شرح زیر است:
ابتدا یک مرتبه سوره “حمد”، سه مرتبه سوره “توحید” و پانزده مرتبه صلوات فرستاده شود.
سپس این دعا خوانده شود:
اَللّهُمَّ إِنّى أسْئَلُکَ بِحَقِّ الْحُسَینِ وَجَدِّهِ وَأَبیه، وَ أُمِّهِ وَ أَخیهِ، وَ الاْئِمَّةِ مِنْ
خدایا از تو مى خواهم، به حقّ حسین و جدّش و پدر و مادر و برادر و امامان از
ذُرِّیَّتِهِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ أنْ تَجْعَلَ لِىَ الْخِیَرَةَ فی
نسلش این که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و خیرم را در این تسبیح
هذِهِ السَّبْحَةِ، وَ أَنْ تُرِیَنی ما هُوَ الاَْصْلَحُ لی فی الدِّینِ وَالدُّنْیا، اَللّهُمَّ إنْ
قرار دهى و آنچه را که صلاح دین و دنیایم است به من نشان دهى. خدایا اگر
کانَ الاْصْلَحُ فی دینى وَدُنْیایَ، وَ عاجِلِ اَمْری وَ آجِلِهِ، فِعْلَ ما اَنَا عازِمٌ
مصلحت دین و دنیا و امروز و فردایم در انجام کارى است که قصد آن را دارم.
عَلَیْهِ، فَأْمُرْنی، وَإلاّ فَانْهَنی، إنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.
پس مرا بدان فرمان ده! وگرنه مرا از آن نهى کن؛ چرا که تو بر انجام هر کارى توانایى.
سپس قسمتی از تسبیح جدا شده، شمرده شده و در ادامه:
با عدد اول گفته شود: “سُبحانَ الله”
با عدد دوم گفته شود: “الحَمدُلله”
با عدد سوم گفته شود: “لا إلهَ الّا الله”
تا وقتی که دانه‌ها تمام شود، یکی یکی مطابق با الگوی بالا پیش بروید.
نتیجه استخاره
اگر دانه آخر تسبیح “سُبحانَ الله” بود، فرد مخیّر بین انجام فعل و ترک آن است.
اگر دانه آخر تسبیح “الحَمدُلله” بود، نشانه امر به انجام فعل است.
واگر دانه آخر تسبیح “لا إلهَ الّا الله” بود، بیانگر نهی فعل و ترک آن است.
این روش به دلیل اینکه اذکاری مشابه با تسبیحات حضرت زهرا داشته در بین عموم مردم به استخاره با تسبیح حضرت فاطمه مشهور است. همانطور که گفته شد این روش از امام صادق (ع) نقل شده است.
شرایط استخاره
رجوع به استخاره ۲ شرط لازم دارد:
۱. زمانی انجام شود که هیچ ترجیحی وجود نداشته باشد
انسان در هنگامی مجاز به استخاره است که هیچ ترجیحی بین دو امر یا بین انجام دادن یا ترک یک فعل نداشته باشد. همچنین مشورت و بررسی همه جانبه آن مورد نیز نتواند اولویت یک گزینه را برای او روشن کند. درغیر این صورت استخاره گرفتن وجهی ندارد.
۲. استخاره به صورت مکرر انجام نشود
در یک امر نباید استخاره‌ی مکرر انجام داد. انجام استخاره‌ی مکرر تنها در حالتی معتبر است که شرایط موضوع استخاره و یا فرد مورد نظر تغییر کرده باشد. در غیر این صورت باید به همان استخاره اول اقتدا کرده و صلاح کار خود را در آن پیگیری کرد.
آداب استخاره
به طور کلی برای استخاره، آداب بسیاری در روایات گفته شده است. از میان این آداب می‌توان به وضو داشتن، طلب استغفار و رو به قبله بودن اشاره کرد.
از مهمترین آداب گرفتن استخاره می‌توان به داشتن وضو، رو به قبله بودن و طلب استغفار اشاره کرد.
استخاره با تسبیح منتسب به کدام امام است؟
علامه مجلسی به نقل از شیخ بهایی این روش استخاره را منتسب به امام زمان می‌داند.
استخاره کردن راهی است که متون و پیشوایان دینی در هنگام سردرگمی و نداشتن توانایی در انتخاب پیش پای انسان قرار داده‌اند. به طور کلی، شرط اصلی استخاره، راهگشا نبودن مشورت و بررسی‌های دیگر و همچنین تکرار نکردن استخاره در یک موضوع واحد است. استخاره با تسبیح به دلیل سهولت انجام آن، کاربرد بیشتری به نسبت انواع دیگر استخاره از جمله استخاره با قرآن دارد.