شیعه نیوز | سیدحسن مهدیخانی سروجهانی، استاد دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، به مناسبت ولادت امام حسن عسکری(ع) گفت: با توجه به آنچه در منابع اشاره شده، ایشان القابی چون صامت، خالص، زکی، نقی، هادی و رفیق داشتند اما لقب مشهور و معروف آن حضرت، عسکری(ع) بوده است.
به گزارش «شیعه نیوز»، سیدحسن مهدیخانی افزود: به سبب اینکه امام حسن عسکری(ع) و امام هادی(ع) تحت مراقبت شدید خلفای عباسی در سامرا به عنوان پادگان نظامی قرار داشتند این دو امام به نام «عسکریین» ملقب شده‌اند.
این استاد تاریخ بیان کرد: لقب دیگری که برای امام حسن عسکری(ع) در نظر گرفته شده «ابن الرضا» است، البته به امام نهم و دهم نیز این لقب داده شده است و دلیل آن است که بعد از شهادت امام رضا(ع) گروهی از شیعیان از جمله فرقه واقفیه معتقد بودند که با شهادت امام رضا(ع) امامت پایان یافته و به همین جهت لقب «ابن الرضا» از سوی شیعیان و پیروان ائمه هدی برای امام حسن عسکری(ع) عنوان شد تا تأکید شود امامت ادامه دارد.
وی خاطرنشان کرد: امام حسن عسکری(ع) همچون امامان دیگر کنیه‌ای هم دارد و کنیه این امام «ابومحمد» است.
مهدیخانی ادامه داد: دوران امامت امام حسن عسکری(ع) مصادف با خلافت سه تن از خلفای عباسی به نام معتز، مهتدی و معتمد است، این دوران، دوران خفقان بود هر چند که خلفای عباسی ضعیف شدند اما همین ضعف باعث شد تا در دستگاه خلافت عباسی هرج و مرج‌ها ایجاد شود و در نتیجه ترکان در دستگاه خلافت تسلط پیدا کنند، ترک‌هایی که دشمنی و کینه شدیدی نسبت به علویان و اهل بیت(ع) داشتند و امام حسن عسکری(ع) در دوره وزارت و قدرت ترکان به امامت رسید و به همین سبب خفقان در زمان امامت این حضرت برقرار بود.
امامت در زندان
وی گفت: امام حسن عسکری(ع) تمام دوران امامت خود را در زندان و حبس خانگی در سامرا به سر بردند و هیچ ارتباطی با یاران و پیروان خود نداشتند، البته برخی منابع بیان می‌کنند امام ملاقات‌هایی با یاران خود داشته است و روزی در مسیری که تحت مراقبت عبور می‌کردند عده‌ای از شیعیان قصد نزدیک شدن به حضرت را داشتند، اما امام به آنان اشاره فرمودند که نزدیک نشوند، زیرا اگر دستگاه خلافت آن‌ها را شناسایی می‌کرد جانشان در امان نبود.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین بیان کرد: البته بر اساس برخی گزارش‌ها چنین به نظر می‌رسد که آن حضرت در سال‌های اولیه امامت خود تا حدودی آزادی داشته و توانسته است با شیعیان ارتباط برقرار کند.
وی افزود: بیشترین دوران امامت امام حسن عسکری(ع) در زمان خلافت معتمد سپری شده که خفقان شدیدی وجود داشت، از این رو امام حسن عسکری(ع) تقیه را در پیش گرفتند و با واسطه وکلایی که داشتند، به صورت مکاتبه‌ای با یاران خود ارتباط برقرار می‌کردند.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی قزوین تصریح کرد: پس از شهادت امام صادق(ع) انشعابات بین شیعیان افزایش یافت، یعنی گروه‌هایی از عقیده راستین شیعی و عقیده امامیه منحرف شدند. آنان بر این باور بودند که با شهادت امام، امامت پایان می‌یابد؛ به همین جهت شک و شبهه‌ها در اعتقادات شیعه به وجود آمد و افزایش یافت و در برابر تردیدهایی که بین علویان و معتقدان به امامت اهل بیت(ع) به وجود آمد، کار ائمه هدی برای روشنگری و بیان حقیقت دشوار شد.
مهدیخانی گفت: قیام‌ها و شورش‌هایی علیه عباسیان در این دوره صورت گرفت که برخی از این قیام‌ها توسط علویان انجام شد، که برخی در قالب فرقه‌هایی انحرافی فعالیت می‌کردند، عده‌ای هم برای اینکه پیروانی برای خود جمع کنند به دروغ خودشان را به اهل بیت نسبت می‌دادند از جمله قیام «صاحب الزنج» در بصره که خود را به اهل بیت نسبت می‌داد و با قیام در بصره نزدیک به ۱۵ سال دست به نا امنی و آشوب زد.
آماده‌سازی افکار شیعیان برای غیبت
وی اظهار کرد: بنابراین شاهد هستیم امام حسن عسکری(ع) برای از بین بردن شک و شبهه‌هایی که برای مردم به وجود آمده بود و از طرفی با رفتارهای خشنی که صاحب الزنج در پیش گرفته بود که مردم را نسبت به اهل بیت(ع) بدگمان کند، نامه‌ای برای اهالی بصره نوشت و نسبت این فرد به اهل بیت(ع) را تکذیب کرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: از طرف دیگر امام حسن عسکری(ع) به شناساندن ماهیت حکومت بنی‌عباس در بین مردم پرداخته و نامه‌ای برای «ابواحمد» که از سلسله طاهریان و مخالفان خلیفه بود نوشته و خلیفه عباسی را به عنوان یک ظالم و ستمگر معرفی می‌کند و در این نامه از خداوند مسئلت می‌کند که هرچه زودتر این خلافت برچیده شود.
وی خاطرنشان کرد: همانطور که گفته شد امام حسن عسکری(ع) نمایندگانی در بین یاران خود داشتند اما گاهی برخی از این نمایندگان از مسیر حق و اهل بیت(ع) منحرف می‌شدند، همچون «فارس بن حاتم» که از نمایندگان امام بود اما رفتارهای غیراخلاقی از او سر زد و در امانتداری خیانت کرد که در نهایت امام ایشان را طرد کردند.
مهدیخانی بیان کرد: همچنین ضرورتی که شرایط آن زمان ایجاب می‌کرد آماده‌سازی افکار شیعیان برای غیبت بود که در این زمینه امام حسن عسکری(ع) برای نمایندگان خود مطالبی بیان می‌کردند تا برای شیعیان عنوان شود و به آگاهی برسند، بنابراین امام حسن عسکری(ع) به رغم محدودیت‌ها و محبوس بودن، نقش تبیینی ویژه‌ای ایفا می‌کردند.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در پایان گفت: امام حسن عسکری(ع) در دوران امامت خود در حوزه علمی و فرهنگی نیز فعالیت داشتند، از جمله تفسیر عسکری و صحیفه عسکری که به این امام منسوب شده است.