رپورتاژ آگهی | جدا از این مسئله که فارکس در ایران قانونی است یا خیر، شاید تمایل داشته باشید حکم شرعی آن را هم بدانید. با استفتا از دفتر رهبری، ایشان حکم شرعی حلال بودن معاملات فارکس را ابلاغ کرده‌اند، زیرا این بازار همه شرایط صحیح معامله را دارد. البته باید مسئله سواپ در این زمینه مد نظر قرار بگیرید.
به طور کلی فارکس یک بازار کاملاً قانونی و تحت نظارت در جهان است، اما سازمان بورس طی ابلاغیه‌ای برای جلوگیری از خروج ارز از کشور، معامله در فارکس را قانونی نمی‌داند. هرچند این قانون آن‌چنان قوی نیست و در مجلس نیز به تصویب نرسیده است، اما موانع موجود به همراه تحریم و مسئله FATF سبب شده تا فارکس در ایران شکل قانونی نداشته باشد، اما غیرقانونی هم نیست و هرکسی با پذیرش ریسک‌های آن می‌تواند در فارکس معامله کند.
زمانی که از دفتر رهبری درباره حکم معامله در فارکس پرسیده شد، این جواب صادر گردید:
نسبت به فارکس، به‌طورکلی صحت معاملات در بازار فارکس متوقف بر رعایت ضوابط شرعی و قانونی است. بنا به گفته برخی کارشناسان، کارگزاران بازار فارکس دودسته‌اند: دسته اول که اکثر مدعیان کارگزاری از این دسته‌اند، صرفاً یک صفحه مجازی در فضای اینترنت تشکیل داده‌اند و حضور واقعی در بازار ارز ندارند، این گروه پول مشتریان را دریافت و برای اهداف و برنامه‌های خود استفاده می‌کنند و فقط یک صفحه اینترنتی برای مشتری اختصاص میدهند که مشتری در آن مشغول معاملات به‌ظاهر ارزی میشود، بنابراین معاملات انجام شده غیرواقعی و باطل است و موجب ملکیت درآمد حاصله نمی‌شود.
دسته دوم کارگزاران واقعی هستند که حضور واقعی در بازار ارز دارند و با پول مشتری اقدام به خریدوفروش ارز می‌کنند که با رعایت ضوابط شرعی و قانونی، فی‌نفسه اشکال ندارد، ولی باید به نکات زیر توجه شود:
۱) معاملات باید به‌صورت واقعی و خریدوفروش ارز باشد، بنابراین اگر کسب درآمد بر اساس پیش‌بینی نوسانات قیمت ارز باشد مشروع نیست.
۲) معاملات اهرمی که با اعتبار گرفتن از کارگزار انجام میشود، اگر ماهیت قرض همراه با سود داشته باشد، ربا و حرام است.
پس طبق این نظر دریافتیم که برای حلال بودن معاملات در فارکس باید دو مسئله رعایت شود. اول اینکه، بروکری که در آن ثبت نام می‌کنید باید یک بروکر غیر مارکت میکر باشد، یعنی معاملات را واقعاً به صورت اتصال خریدار و فروشنده انجام دهد نه اینکه پول در خود مجموعه بروکر بچرخد. مسئله بعدی استفاده از اهرم است. چون ساختار اهرم و لوریج به‌گونه‌ای است که باید پولی از کارگزاری قرض گرفته شود و کارگزاری در سود و ضرر شما شریک نیست پس استفاده از اهرم نیز باعث حرام شدن معاملات میشود.
مسئله بعدی مربوط به معامله‌گرانی است که معاملات خود را بیش از یک روز باز نگه می‌دارند، در این صورت به این معاملات محاسبه بهره شبانه تعلق می‌گیرد و از آنجا که بهره در اسلام حرام است، این بهره شبانه یا سواپ نیز سبب حرام شدن معاملات میشود. راهکار مسئله این است که شما حساب اسلامی یا بدون سواپ در بروکر خود باز کنید تا بهره شبانه برایتان محاسبه نشود. بیشتر بروکرهایی که به ایرانیان خدمات میدهند دارای حساب اسلامی هستند.
به طور کلی معاملات فارکس قانونی و حلال است، اما از نظر فقهی برای اینکه هیچ شک و شبهه‌ای در آن وجود نداشته باشد، لازم است تا برخی از موارد را رعایت کنید که شامل لوریج، سواپ و نوع بروکری است که در آن معامله می‌کنید.