شیعه نیوز | سومین نشست دوحه به میزبانی سازمان ملل متحد در مورد وضعیت افغانستان، با حضور نمایندگان ۲۵ کشور، پنج سازمان بین المللی و گروه طالبان، امروز نیز پشت درهای بسته ادامه دارد.
به گزارش «شیعه نیوز»، گفتگوهای اولین روز این نشست حوالی ساعت ۶:۰۰ عصر دیروز به وقت محلی آغاز شد و بر اساس برنامه از قبل تعیین شده، قرار بود در ابتدا رزمای دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلح، سپس نماینده قطر به عنوان کشور میزبان و پس از آن ذبیح الله مجاهد، سخنگو و رئیس هیأت طالبان، سخنرانی کند.
تا اکنون جزئیاتی از سخنرانی معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و نماینده قطر در این نشست منتشر نشده است، اما سخنگوی طالبان متن سخنرانی خود در این نشست را منتشر کرده است.
رزماری دی کارلو در ایکس با نشر عکس های که قبل از آغاز رسمی این نشست گرفته شده، آغاز این نشست را «پربار» توصیف کرده است.
خانم دی کارلو گفته است: «اولین بار است که چنین بخش متقاطع جامعه بین المللی و طالبان با یکدیگر ملاقات می کنند. منتظر تعامل اصولی برای کمک به مردم افغانستان در بسیاری از زمینه ها باشید. ما از قطر برای حمایتش تشکر می کنیم.»
ذبیح الله مجاهد نیز دیروز به صورت پیوسته از دیدارهایش با مقام های کشورها اطلاع رسانی کرده است و از جمله گفته است که با نمایندگان روسیه، ازبکستان، هند، عربستان سعودی و هلند دیدار کرده است.
«تمایل طالبان به تعامل با غرب»
ذبیح الله مجاهد، سخنگو و رئیس هیأت طالبان، در سخنرانی خود در سومین نشست دوحه، از تمایل این گروه برای «تعامل مثبت» با کشورهای غربی سخن گفت.
او در سخنرانی خود در این نشست گفت: «امارت اسلامی افغانستان(طالبان) نیز خواهان تعامل مثبت با کشورهای غربی است. اما ما نیز مانند هر کشور دیگری ارزش های دینی و سنتی و مطالبات مردمی داریم که باید درک شود تا روابط دوجانبه به جای رکود پیش برود.»
سخنگوی طالبان با اشاره به انتقاد کشورهای غربی از نقض حقوق بشر و حقوق زنان توسط طالبان، گفت که اگر «مسائل داخلی افغانستان» را از روابط خارجی جدا کنیم، ممکن است در روابط دوجانبه این گروه و کشورهای غربی، نیز پیشرفت صورت گیرد.
او با اشاره به تعامل گسترده کشورهای منطقه با این گروه، از جمله روسیه، چین و قزاقستان گفت «امید ما این است که کشورهای غربی نیز منافع مشترک را، در اولویت قرار دهند.»
هنوز روشن نیست که دیپلمات های غربی در پاسخ به سخنگوی طالبان چه گفته اند، اما کشورها و نهادهای بین المللی همواره تأکید کرده اند که مسائل حقوق بشر و حقوق زنان، ارزشهای جهان شمول هستند و نقض این موارد از سوی طالبان، به مثابه نقض قوانین بین المللی به شمار می رود.
کارشناسان مسائل سیاسی افغانستان نیز می گویند که طالبان تلاش می کنند خود را از «جنایت علیه بشریت» به دلیل سیاست های تبعیض آمیز علیه زنان، اقلیت های قومی و مذهبی تبرئه کنند، اما این گروه به عنوان حاکمان کنونی افغانستان، تحت قوانین بین المللی، در برابر اعمال و رفتارهای خود پاسخگو هستند و نمی توانند موضوعات چون حقوق بشر و حقوق زنان را صرفا «مسائل داخلی»، عنوان کنند.
از سوی دیگر، کشورهای جهان و سازمان ملل متحد نیز بارها اذعان کرده اند که طالبان «بخشی از واقعیت افغانستان» هستند و نه تمام واقعیت این کشور و بنابراین، دیدگاه این گروه، نمی تواند دیدگاه کل مردم افغانستان باشد.
اکثریت مردم افغانستان به این باور هستند که طالبان با نقض حقوق زنان و حقوق بشر مرتکب «جنایت علیه بشریت» شده اند و باید در محاکم بین المللی از جمله دادگاه کیفری بین المللی، محاکمه شوند.
«گفتگو در مورد مبارزه با مواد مخدر»
دومین روز نشست دوحه، قبل از ظهر امروز در هوتل «رتز کارلتون» آغاز شده است و قرار است نمایندگان کشورها با طالبان در مورد حمایت از سکتور خصوصی، مبارزه با مواد مخدر و معیشت بدیل برای کشاورزان افغانستان، گفتگو کنند.
قرار است نمایندگان طالبان در این نشست، در مورد مبارزه این گروه با مواد مخدر، به نمایندگان کشورهای جهان معلومات ارائه کنند.
ذبیح الله مجاهد در سخنرانی دیروز خود ادعا کرده است که این گروه کشت خشخاش در افغانستان را به صفر رسانده است و با خرید، فروش و قاچاق مواد مخدر مبارزه جدی کرده است.
اما بر اساس گزارش ها، نمایندگان کشورهای مختلف در نشست دوحه، همچنان نگرانی خود را در مورد قاچاق مواد مخدر از افغانستان ابراز کرده اند و گفته اند که هنوز پاسخ قانع کننده به نگرانی های خود دریافت نکرده اند.
علاوه بر این، گزارش های سازمان ملل متحد نیز نشان می دهد که طالبان در مبارزه با قاچاق مواد مخدر موفق نبوده اند و پس از تسلط این گروه بر افغانستان، هرچند کشت خشخاش کاهش یافته، اما تولید و قاچاق مواد مخدر صنعتی، از جمله «مت آمفتامین» افزایش یافته است.
«ادامه اعتراضات»
همزمان با ادامه نشست نمایندگان ویژه کشورها با گروه طالبان به میزبانی سازمان ملل متحد در دوحه، اعتراضات به این نشست به دلیل حذف نمایندگان زن و جامعه مدنی و موضوعات حقوق بشر و حقوق زنان، همچنان ادامه دارد.
در تازه ترین مورد، دولت کاناد، از حذف شرکت‌کنندگان غیرطالبان، از جمله مدافعان حقوق زنان، اقلیت های مذهبی و قومی و گروه های حقوق بشر از نشست اصلی دوحه انتقاد کرده و آن را «بسیار ناامیدکننده» خوانده است.
وزارت خارجه کانادا با نشر یک بیانیه گفته است که کانادا هفته‌ها به وضوح ناامیدی شدید خود را در مورد غیبت جامعه مدنی در نشست دوحه، چه به‌صورت خصوصی و چه در هماهنگی با سایر دولت‌ها، ابراز کرده است.
در اعلامیه وزارت خارجه کانادا آمده است که مشارکت کامل، برابر و معنادار زنان افغانستان در روند نشست دوحه نه تنها یک اصل اصلی اجندا است، بلکه اساسی برای دستیابی به یک افغانستان صلح‌آمیز، باثبات و فراگیر است.
این وزارت تأکید کرده است که هیچ یک از اهدافی که مردم افغانستان به‌دنبال دستیابی به آن هستند بدون مشارکت کامل زنان امکان‌پذیر نیست.
علاوه بر این، فعالان حقوق بشر و حقوق زنان اهل افغانستان در کانادا، در اعتراض به نشست دوحه تظاهرات کرده اند و گفته اند که در غیاب زنان و فعالان مدنی، هرگونه برآیند نشست دوحه، غیرقابل قبول است.
زنان معترض افغانستان در پاکستان نیز در اعتراض به این نشست تظاهرات کرده اند و سازمان ملل متحد را به «سفیدنمایی طالبان» و «مشروعیت بخشیدن» به این گروه متهم کرده اند.
آنچه که تا اکنون روشن است که این است که نشست جاری دوحه، با چالش جدی مشروعیت از سوی مردم افغانستان و نهادهای حقوق بشری جهان مواجه است.
اعتراضات و انتقادات نشان می دهد که برآیند این نشست، از سوی بسیاری از از جریان های سیاسی، مدنی و حقوق بشری افغانستان و جهان رد خواهد شد و چشم انداز موفقیت آن تیره است.
اما از سوی دیگر، کارشناسان می گویند که سازمان ملل متحد اشتراک طالبان در این نشست را «یک موفقیت» می دانند و اکنون نسبت به تداوم این روند، امیداوری بیشتری کسب کرده است.