ظهور اینترنت دنیایی از امکانات را باز کرد، از جمله راحتی خرید آنلاین. در ایران، این روند به خرید سیگار و فرآورده‌های ویپ نیز کشیده شد و به راحتی در دسترس مصرف‌کنندگان قرار گرفت. با این حال، در سال های اخیر، دولت ایران مقررات سختگیرانه ای را اجرا کرده و فروش اینترنتی تنباکو و فرآورده های ویپ را ممنوع کرده است.
هدف این مقاله از دانشجویان ایران بررسی دلایل این تغییر، بررسی مضرات سیگار و استعمال دخانیات، نگرانی در مورد محصولات تقلبی، فرار مالیاتی، تغییر نگرش‌های اجتماعی، چالش‌های اجرایی، و آینده فروش تنباکو و ویپ در ایران است. با بررسی این جنبه ها می توان درک بهتری از پیچیدگی های مربوط به توقف خرید اینترنتی در بازار دخانیات و ویپ ایران داشت.
مقدمه: خرید اینترنتی سیگار و ویپ در ایران
با ظهور پلتفرم‌های تجارت الکترونیک و راحتی ارائه شده توسط آنها، بسیاری از سیگاری‌ها برای رفع نیکوتین خود به اینترنت روی آوردند. فقط چند کلیک کافی بود و یک تحویل‌دهنده با برند مورد علاقه سیگار یا ویپ در درب منزل شما ظاهر می‌شد. زندگی برای علاقه مندان به نیکوتین نمی توانست آسان تر از این باشد! اما در ایران فروش سیگار و تنباکو به افراد زیر سن قانونی جرم محسوب می شود.
با این حال، مانند هر داستان عشقی، یک پیچ و خم غیر قابل پیش بینی رخ داد. دولت ایران که نگران تأثیرات سیگار کشیدن و استعمال دخانیات بر سلامتی بود، تصمیم گرفت فروش آنلاین تنباکو و محصولات ویپ را محدود کند. دولت در تلاش برای محافظت از شهروندان خود در برابر آسیب های اعتیاد به نیکوتین، فروش اینترنتی سیگار و ویپ را ممنوع کرد.
ممنوعیت خرید آنلاین سیگار و ویپ در ایران یک واکنش فوری نبود. این یک چارچوب قانونی با هدف کنترل فروش و مصرف تنباکو و محصولات ویپ حمایت می شد. دولت مقررات سختگیرانه و اقدامات اجرایی را برای جلوگیری از فروش آنلاین و اطمینان از رعایت این ممنوعیت ارائه کرد. البته دلیل دیگر این امر کنترل و مقابله با قاچاق دخانیات در کشور بوده است.
این ممنوعیت نه تنها بر سیگاری‌ها بلکه بر پلتفرم‌ها و فروشندگان تجارت الکترونیک نیز تأثیر قابل‌توجهی داشت. کسب‌وکارهایی که قبلاً پر رونق بودند و به بازار آنلاین تنباکو و ویپ می‌پرداختند، ناگهان از کار افتادند. بسیاری از پلتفرم‌های تجارت الکترونیک مجبور شدند استراتژی‌های خود را دوباره طراحی کنند و پیشنهادات خود را برای مطابقت با این ممنوعیت تنظیم کنند. این ضربه سختی هم برای فروشندگان و هم برای خریداران بود.
در حالی که ممنوعیت فروش آنلاین توسط دولت ممکن است برای برخی ناراحتی ایجاد کرده باشد، این امر ناشی از نگرانی های واقعی بهداشتی است. استعمال دخانیات از دیرباز با طیف وسیعی از مسائل و تحدیدات سلامتی مرتبط بوده است و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. این کشور شاهد افزایش بیماری های مرتبط با سیگار از جمله سرطان ریه، بیماری قلبی و مشکلات تنفسی بوده است. هدف از این ممنوعیت محدود کردن دسترسی و شیوع محصولات تنباکو برای حفظ سلامت عمومی بوده است. از سوی دیگر دولت باکنترل ورود دخانیات به کشور از ورود غیر قانونی محصولاتی با ضرر های فیزیکی و جسمی و یا سیگارهای دارای مواد اعتیاد آور جلوگیری می کند.
ویپینگ که زمانی به عنوان جایگزین ایمن تری برای سیگار به بازار عرضه می شد، نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نگرانی در مورد خطرات احتمالی و خطرات ناشی از مصرف ویپ، به ویژه در میان جوانان، دولت را بر آن داشته است تا اقدامی انجام دهد. ممنوعیت فروش آنلاین ویپ بخشی از یک تلاش گسترده تر برای رفع این نگرانی ها و محافظت از مردم در برابر آسیب های احتمالی مرتبط با اواع ویپ است. تحقیقات گسترده ای در سطح بین المللی ثابت نموده است که ویپ اثرات جدی بر سلامت افراد می گذارد.
یکی از نگرانی های مهم در مورد فروش آنلاین تنباکو و ویپ، گسترش محصولات تقلبی است. ماهیت نامنظم بازارهای آنلاین باعث می شود که جعل کنندگان سیگارهای تقلبی و محصولات ویپ خود را بدون شناسایی و راحت تر بفروشند. این نه تنها به مصرف‌کنندگانی که ناآگاهانه محصولات بی‌کیفیت خریداری می‌کنند آسیب می‌رساند، بلکه کسب‌وکارهای قانونی را نیز تضعیف می‌کند. وقتی اعتماد عمومی از بین برود آن زمان حتی اعتماد به بهترین فروشگاه خرید اینترنتی در تهران کی خوبه، با وجود اینکه وب سایت کی خوبه آن را تایید کرده است سخت می شود.
تنباکوهای تقلبی و فرآورده‌های ویپ خطرات جدی سلامتی و ایمنی دارند. این محصولات تقلبی اغلب فاقد اقدامات کنترل کیفیت مناسب هستند و ممکن است حاوی مواد مضری باشند که در محصولات اصلی یافت نمی شوند. مصرف کنندگانی که ناآگاهانه از سیگارهای تقلبی یا محصولات ویپ استفاده می کنند، خود را در معرض مواد شیمیایی بالقوه خطرناک قرار می دهند و سلامت و رفاه خود را به خطر می اندازند. هدف از ممنوعیت فروش آنلاین کاهش این خطرات از طریق کاهش در دسترس بودن محصولات تقلبی در بازار است.
ممکن است فکر کنید که خرید سیگار و ویپ به صورت آنلاین یک موقعیت برد-برد برای همه افراد درگیر خواهد بود. اما نکته اینجاست: این در واقع یک مشکل بزرگ برای درآمد دولت از مالیات فروش دخانیات است. هنگامی که مردم این محصولات را به صورت آنلاین خریداری می کنند، اغلب موفق می شوند از پرداخت مالیات های سنگینی که با آنها همراه است فرار کنند. همچنین وارد کنندگان دخانیات غیر قانونی علاوه بر اینکه امکان دارد محصولات تقلبی را به بازار عرضه کنند برای وارد کردن این اجناس هیچ مالیاتی پرداخت نمی کنند.این به معنای پول کمتر در جیب دولت است که در نهایت می تواند منجر به از دست دادن بودجه برای خدمات عمومی مهم مانند مراقبت های بهداشتی و آموزش شود.