به گزارش «شیعه نیوز»، معضل آلودگی هوا نیاز به توضیح و تفسیر ندارد؛ بحرانی که دیگر سرما و گرما و فصول گرم و سرد نمی‌شناسد و به یار غار ایران تبدیل شده و امسال به سطحی رسیده که دیگر شاخص‌های بالایی چون ۱۵۰ و ۱۶۰ موجب تعطیلی شهرهای آلوده نمی‌شود. حتی صحبت از تغییر شاخص‌ها برای جلوگیری از تعطیلی مدارس است و این نشان‌دهنده کنار‌آمدن با این وضعیت و پیش‌بینی ادامه استمرار آلودگی‌ها در آینده است!
این وضعیت، برآیند سیاست‌گذاری غلط، بی‌توجهی و بی‌عملی دستگاه‌هایی است که به سلامت و جان شهروندان توجه چندانی نداشته و صرفاً امر توسعه را بر هر مسئله دیگری مقدم دانسته‌اند. از تولید انبوه وسایل نقلیه بی‌کیفیت و جولان آن‌ها در شهر گرفته تا انبوه‌سازی و بلند‌مرتبه‌سازی و همچنین استفاده از سوخت‌های مولد آلودگی همچون مازوت در کارخانه‌ها، نمودی از این سیاست اولویت توسعه بر سلامتی و محیط زیست است که تنفس شهروندان را به شماره انداخته است.
سهم منابع متحرک و ثابت در آلایندگی
به گفته کارشناسان و مراکز پژوهشی، منابع آلایندگی هوا به دو دسته منابع ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند که در هر شهر، سهم این منابع با یکدیگر متفاوت است. در پژوهش ۷ دانشگاه کشور از جمله تربیت مدرس تهران، صنعتی امیرکبیر، تبریز، شیراز، خواجه نصیرالدین طوسی، فردوسی مشهد و صنعتی اصفهان، سهم هر کدام از این منابع به تفکیک آورده شده که با واکاوی آن، نتایج جالب توجهی به دست می‌آید.
در تهران، تبریز و اهواز، سهم منابع متحرک نظیر وسایل حمل و نقل و … به ترتیب ۵۹، ۵۷ و ۷۲ درصد ذکر شده است. در شهرهای کرج، شیراز، کرمانشاه و قم کفه ترازو به سمت منابع ثابت نظیر کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و ... سنگینی می‌کند و سهم این منابع در آلایندگی، به ترتیب ۸۵ ، ۸۵ ، ۸۰ و ۹۶ درصد است.
اگر چه در این تقسیم‌بندی، سهم منابع طبیعی همچون ریزگردها نادیده گرفته شده است؛ همان منابعی که بحران‌های زیادی را برای استان‌های سیستان‌وبلوچستان،خوزستان و دیگر استان‌های مرزی در فصول مختلف به همراه می‌آورد که با توجه به اقلیم خشک و بیابانی ایران، نمی‌توان اقدام قابل‌توجهی برای مقابله با آن انجام داد.
راهکار چیست؟
با در نظر گرفتن این تقسیم‌بندی مشخص می‌شود که برای کنترل آلودگی در شهرهایی که سهم منابع متحرک آن بیشتر است اولین قدم برای مقابله با آلودگی هوا، کنترل تردد وسایل نقلیه، بهبود کیفیت آن‌ها و همچنین استفاده از سوخت‌های جایگزین بنزین برای این وسایل است که شاید امری بسیار آرمانی و غیر قابل تحقق باشد!
برای کنترل تردد وسایل نقلیه و محدودیت حضور آن‌ها در شهرها که نیاز به توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی است که با توجه به تنگناهای اقتصادی کشور رسیدن به این هدف زمان‌بر است و تا زمان بهبود این سیستم حمل‌ونقل، نمی‌توان تردد وسایل نقلیه را کنترل کرد.
از طرف دیگر بهبود کیفیت خودروهای تردد کننده در شهر، مستلزم انقلاب در صنعت خودروسازی و یا واردات خودروهای روز دنیا به کشور است. شرایط خودروسازها که اظهر من‌الشمس است و نیاز به توضیح واضحات ندارد و در مبحث واردات خودرو هم که هر چند در حال حاضر تا حدی محقق شده اما تیراژ آن و همچنین قیمت‌های نجومی آن به گونه‌ای نیست که نیاز غالب جامعه را پاسخ‌گو باشد.
در خصوص شهرهایی که منابع ثابت سهم بیشتری در آلایندگی دارند، راهکار موجود افزایش سطح پایش واحدهای تولیدی، نظارت بر نوع سوخت مصرفی و کنترل آن‌ها و حتی انتقال آن‌ها به نقاطی خارج از شهر است که البته همین مسائل هم شاید بر میزان تولید این واحدها و حتی قیمت نهایی محصولات تولیدی تاثیرگذار باشد.
کاری می‌توان کاری کرد؟
شرایط موجود به گونه‌ای گره‌خورده و در هم پیچیده است که نباید انتظار حل ابرچالش آلودگی هوا را حداقل در کوتاه مدت داشته باشیم. موانع موجود برای حل این مشکل و پیچیدگی مسئله به قدری تعمیق یافته است که فعلا راه‌حلی جز انتظار برای بارش باران و وزیدن باد وجود ندارد! اگرچه در سال‌های اخیر و در سطح نهادی هم برای این مسئله چاره‌اندیشی‌هایی صورت گرفته و قوانینی چون قانون هوای پاک وضع شده اما اجرای آن مستلزم بنیه مالی به منظور تحول در صنایع کشور و بهبود کیفیت آن است که در کوتاه‌مدت رسیدن به آن‌ها ممکن نیست مگر آنکه با برنامه ریزی و زمان بندی مشخص اقداماتی فراتر از شکل های متعارف برای حل این مشکل صورت بگیرد!
انتهای پیام