درحالی که سالهاست نیروی انتظامی اعلام کرده مراکز اقامتی مسافران بدون مدرک شناسایی به خصوص بانوان را پذیرش کرده و بلافاصله اداره اماکن را مطلع کنند اما همچنان برخی، از این ضوابط آگاهی ندارند.
چند سال پیش دختر دانشجوی جوانی به علت دیر رسیدن، از خوابگاه محل اقامتش جا ماند و بعد هم با مراجعه به چند مهمانپذیر، به علت نداشتن شناسنامه و نامه اداره اماکن، جواب رد شنید و مجبور شد شب را در پایانه اتوبوس‌رانی بگذراند. فردای آن روز شکایتش را به پلیس و رسانه‌ها کشاند.
این مشکل تنها برای آن دختر نبود. خیلی از خانم‌ها دچار مشکلات متعددی می‌شوند که مجبور می‌شدند در شهر محل تولد خود، یا به هر دلیل دیگری شب را در یک اقامتگاه امن مانند هتل بگذرانند اما مراکز اقامتی از پذیرش آنها به دلیل نداشتن مدرک شناسایی یا همراه جلوگیری می‌کردند. بدتر آن بود که دختری اگر شب به مرکز اقامتی می‌رسید باید شبانه به اداره اماکن می‌رفت و دلیل آنکه در هتل شهر محل تولد خود می‌خواهد اقامت کند، یا نداشتن مدرک شناسایی یا دلیل تنها سفر کردنش را به اداره اماکن عمومی نیروی انتظامی توضیح می‌داد اگر شب یا نصف شب بود هیچ فرقی نداشت این مدارک برای مراکز اقامتی الزامی بود و بدون داشتن آن کسی را نمی‌پذیرفتند تا اینکه دستورالعمل قبلی باطل شد.
ممنوعیتی که لغو شد
در تیر ماه سال ۸۳ فخرالسادات محتشمی پور مدیرکل وقت دفتر امور زنان وزارت کشور در این باره گفته بود: نپذیرفتن این دسته از زنان در هتل‌ها در گذشته، ناشی از اعمال سلیقه شخصی مدیران اماکن عمومی بود. به دنبال تصمیم گیری های متضاد ادارات و دوایر نظارت بر اماکن عمومی استان‌ها در این خصوص و ایجاد مشکلاتی برای زنان به جهت عدم پذیرش، با پیگیری‌های صورت گرفته از سوی دفتر امور زنان وزارت کشور، این ممنوعیت لغو شد و با موافقت اداره کل نظارت بر اماکن عمومی ناجا، مقرر شد مدیران هتل‌ها به شرط اطلاع شفاهی یا کتبی اقامت این زنان به دوایر اماکن عمومی برای بررسی‌های معمول، نسبت به پذیرش آنها اقدام کنند.
پلیس اماکن موافقت کرده بود دختران مجرد در هتل‌ها اقامت داشته باشند و اگر مدرکی ندارند باز هم هتل آنها را پذیرش کند ولی به اطلاع پلیس اماکن برسانند. این موضوع برای مردان هم به همین صورت بود و تفاوتی نداشت. زن یا مرد تنها می‌بایست مدارک شناسایی ارائه کنند اما اگر مدرک نداشتند اگر شب به هتل مراجعه کردند باید پذیرش شوند ولی مسئولان هتل سریعاً آن را به اداره اماکن اعلام کنند تا احراز هویت شوند.
اگرچه سال‌ها از این اتفاق می‌گذرد و بارها پلیس اداره امکان عمومی اعلام کرده که مشکلی برای پذیرش افراد بدون مدرک در بدو ورود نیست به شرط آنکه تلفنی احراز هویت شوند اما باز هم برخی از هتل‌ها از پذیرش دختران مجرد، دختران بدون مدرک شناسایی یا افرادی که می‌خواهند در هتل شهر محل زندگی خود اقامت داشته باشند، خودداری می‌کنند!
گفتگوی خبرنگار مهر با تعدادی از هتل‌های پر ستاره و مراکز اقامتی دیگر در شهر تهران برای بررسی این موضوع نشان می‌دهد که با گذشت حدود ۲۰ سال از لغو ممنوعیت پذیرش بانوان مجرد و بدون مدرک شناسایی هنوز مراکز اقامتی چنین مشکلاتی را برای بانوان و آقایان به وجود می‌آورند و بخش پذیرش و رزرو این هتل‌ها اعلام می‌کنند که امکان پذیرش خانم یا آقا بدون مدرک شناسایی وجود ندارد.
بررسی بیشتر خبرنگار مهر نشان داد این اتفاق نه تنها در هتل‌ها که سخت گیری بیشتری دارند بلکه در مراکز اقامتی دیگر تهران نیز کم و بیش می‌افتد. البته این ممنوعیت هنوز در بسیاری از مراکز اقامتی شهرهای دورتر از پایتخت شدت بیشتری دارد. هر چند که تعداد زیادی از مراکز اقامتی نیز هستند که پذیرش مسافر را به خصوص هنگام شب در اولویت قرار می‌دهند اما هستند مراکز اقامتی که از همان اول معذوریت خودشان را به مسافر اعلام می‌کنند.
آقایان باید مدرک شناسایی به هتل بدهند
با این وجود جمشید حمزه زاده رئیس جامعه هتلداران ایران گفت: چنین نیست و باید هتل‌ها و مراکز اقامتی بانوان را پذیرش کنند. بنابراین اگر چنین رفتاری دیده شد باید به ما اطلاع داده شود تا پیگیری کنیم. حتی اگر خانمی مدرک شناسایی نداشته باشد هتل موظف است پذیرش کند و پس از پذیرش به اداره اماکن اطلاع دهد ولی آقایان در هر حال باید کارت شناسایی داشته باشند. این موارد جزو ضوابط اقامتی نیروی انتظامی است. ما سر این موضوع چند بار با اداره اماکن جلسه داشتیم و ضوابط هم به هتل‌ها اعلام شد.
عبدالحمید حرمتی رئیس جامعه هتلداران استان خوزستان نیز درباره این ضوابط گفت: اماکن منعی نکرده است اما هر شخصی فرقی نمی‌کند آقا یا خانم، حقیقی یا حقوقی، خارجی یا ایرانی باید مدرک شناسایی داشته باشد. مانند بلیت هواپیما که باید آن را در گیت ورودی نشان دهید. برای هتل هم فرق نمی‌کند اما در صورتی که مدرک شناسایی نداشته باشد یا مدرک شناسایی خدشه دار ارائه کنند در این صورت طبق دستورالعمل داخلی عمل می‌کنیم. برخی اوقات شما را پس از پذیرش، به اداره اماکن می‌فرستیم اما برخی ایام مانند عید نوروز اماکن خودش به هتل‌ها مراجعه می‌کند.
وی در ادامه به مشکلاتی پیرامون مسافران بدون مدرک اشاره کرد و گفت: گاهی دیده شده یک خانم به هتل مراجعه می‌کند و نام اشتباهی را می‌گوید ما باید چه کار کنیم؟ ما با توجه به شرایط معمولاً خانم‌ها را پذیرش می‌کنیم اما می‌گوئیم که باید اماکن بررسی کند. گاهی می‌بینیم آن فرد چه زن یا مرد دچار مشکل است یا ممکن است برای مسافران دیگر یا هتل دردسر ایجاد کند در آن صورت اجباری برای پذیرش توسط هتل وجود ندارد. بارها پیش آمده که خانواده یک زن به هتل رفته و شکایت کرده‌اند که چرا او را راه دادید یا اینکه بیمار بوده و قصد خودکشی داشته و اگر هتلدار حواسش نبوده حتماً منجر به مرگ می شده است. هتلدار باید بداند چه کسی را پذیرش می‌کند.
بررسی بیشتر هتل‌ها گواه آن است که مراکز اقامتی در تهران دختران یا پسران کمتر از ۱۵ سال و بدون همراه را پذیرش نمی‌کنند. همچنین هنوز مشکلاتی برای پذیرش زنان تنها وجود دارد و در بسیاری از اوقات این برخوردها سلیقه‌ای انجام می‌شود درحالی که بنا به گفته متولیان هتلداری در ایران باید پذیرش زن تنها در هتل انجام شود و بلافاصله به اداره اماکن اطلاع داده شود. اما این موضوع هنوز درباره مردان صدق نمی‌کند و مرد بدون مدرک شناسایی پذیرش نمی‌شود مگر آنکه در همان لحظه اداره اماکن هویت او را احراز کند.
ضوابط از زبان پلیس اماکن
ضوابط پذیرش مسافر در مراکز اقامتی ایران پیش از این بارها از سوی اداره اماکن ناجا توضیح داده شده است. از جمله در جلسه‌ای که مهمانپذیرداران سال ۹۸ با سرهنگ داوود افتخاری رئیس اداره بررسی صلاحیت پلیس نظارت بر اماکن عمومی ناجا داشتند. او در این جلسه گفته بود: صاحبان مراکز اقامتی موظفند در صورت مواجهه با «افراد فاقد مدرک» همچون زنان و کودکان بدون سرپرست، آنها را پذیرش کنند و بلافاصله مراتب را به پلیس اماکن عمومی اطلاع دهند.
پذیرش زنان بدون همراه دارای مدارک هویتی در اماکن اقامتی بلامانع است. به نامه اماکن ناجا نیاز نیست. زنان و کودکان بدون همراه و زوج‌های فاقد مدارک هویتی معتبر، در اماکن اقامتی، نخست پذیرش شوند، سپس مراتب به اماکن ناجا اطلاع داده شود.
رئیس اداره بررسی صلاحیت پلیس نظارت بر اماکن عمومی ناجا درباره پذیرش متولدان تهران در اماکن اقامتی، توضیح داده بود: در قانون منعی برای این مورد وجود ندارد اما اگر با چنین مواردی مواجه شدید به آن شک کنید.
او درباره پذیرش مدارک هویتی مثل گواهینامه اتومبیل یا دفترچه بیمه نیز گفته بود: در قانون صراحتاً مشخص شده است از مسافر فقط کارت ملی یا شناسنامه گرفته شود.
باز هم در سال ۹۹، سرهنگ نادر مرادی معاون نظارت بر اماکن عمومی پلیس امنیت عمومی پایتخت گفته بود: هیچ‌کسی را از هتل برنمی‌گردانیم تا راهی اماکن، پلیس امنیت و… شود بلکه از طریق تماس تلفنی مسئول هتل با اداره اماکن، مراحل احراز هویت انجام می‌شود.