به گزارش «شیعه نیوز»، بسیاری از مردم به‌طور فزاینده‌ای از انواع و مقادیر افزودنی‌هایی که امروزه در غذاها وجود دارد، آگاه هستند. علاوه بر این، تلاش برای مصرف غذاهای کاملاً طبیعی و عاری از افزودنی و مواد نگه‌دارنده وجود دارد. تصور بر این است که برخی از افزودنی‌های غذایی برای سلامتی مضر بوده و مصرف زیاد و مکرر آن‌ها موجب بیماری می‌شود. بااین‌حال، مواد افزودنی که در حال حاضر در غذاها استفاده می‌شود، برای یک فرد سالم و متوسط بی‌ضرر تلقی می‌شود.
سازمان غذا و دارو (FDA)، تمام افزودنی‌های غذایی (نگه‌دارنده‌ها، طعم‌دهنده‌ها، رنگ‌ها، قوام دهنده‌ها و…)، نحوه استفاده از آن‌ها، مقادیر افزودن آن‌ها به غذاها و میزان بی‌خطر بودن آن‌ها برای مصرف‌کننده‌ها را موردبررسی قرار می‌دهد. این افزودنی‌ها مسئول تازه نگه‌داشتن غذای ما، افزایش ایمنی مواد غذایی، حفظ ارزش غذایی و کمک به بهبود شکل ظاهری آن‌ها هستند. اگر به دنبال کاهش یا پرهیز از مصرف افزودنی‌های مضر غذایی هستید، برچسب مواد غذایی را به‌دقت مطالعه کنید و مراقب غذاهای مضر باشید.
از مصرف غذاهای حاوی تارترازین یا زرد شماره ۵ پرهیز کنید. تارترازین معمولاً به‌عنوان رنگ زرد شناخته می‌شود (که معمولاً در لیست مواد تشکیل‌دهنده نیز ذکر می‌شود). این ماده نوعی رنگ دهنده است که در انواع مختلفی از مواد غذایی استفاده می‌شود و بسیاری از عوارض جانبی را به دنبال دارد (خصوصاً در کودکان)
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که رنگ زرد شماره ۵ با اختلالات رفتاری در کودکان ارتباط دارد. این افزودنی معمولاً کودکان مبتلابه ADHD را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آلرژی غذایی محسوب می‌شود. این ماده معمولاً موجب افزایش بیش فعالی و کاهش تمرکز در کودکان می‌شود.
زرد شماره ۵ در طیف گسترده‌ای از غذاها ازجمله سودا کوه شبنم (Mountain Dew soda)، ویتامین‌ها یا داروهای زردرنگ، ماکارونی و پنیر ساخته‌شده با پودر پنیر، آب‌نبات‌ها و غلات رنگ زرد یافت می‌شود.
غذاهای حاوی دی استیل را مصرف نکنید. برخلاف رنگ شماره ۵، دی استیل یک نوع طعم‌دهنده مواد غذایی است. از این ماده در بسیاری از مواد غذایی فراوری‌شده استفاده می‌شود و با تعداد کمی عوارض جانبی نیز مرتبط است.
دی استیل عموماً در مواد غذایی مانند ذرت‌های بوداده کره‌ای، به‌عنوان طعم‌دهنده قهوه‌ای در آب‌نبات‌ها و شربت افرا، برخی از ماست‌ها و پنیرها یافت می‌شود.
یکی از عوارض جانبی که در رابطه با مصرف غذاهای حاوی دی استیل وجود دارد، زوال عقل و بیماری آلزایمر است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف این نوع افزودنی شیمیایی، موجب ایجاد پلاک‌هایی در مغز می‌شود.
علاوه بر زوال عقل، افرادی که این ماده به مقدار زیاد تنفس می‌کنند (مانند بو کردن ذرت‌های بوداده که به‌تازگی تهیه‌شده‌اند) یا افرادی که در کارخانه‌های تولیدکننده مواد غذایی حاوی دی استیل کار می‌کنند، مبتلابه بیماری‌های حاد تنفسی به نام ریه پاپ کورن می‌شوند.
از مصرف غذاهای حاوی نیترات یا نیتریت خودداری کنید. نیترات و نیتریت هر دو مواد نگه‌دارنده‌ای هستند که به‌طور رایج در بسیاری از مواد غذایی استفاده می‌شوند. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که این افزودنی‌ها عامل بسیاری از بیماری‌ها هستند، خصوصاً اگر در مقادیر بالا مصرف شوند.
نیترات و نیتریت ازجمله مواد نگه‌دارنده‌ای هستند که مانع از فساد مواد غذایی می‌شوند. آن‌ها عموماً در غذاهایی مانند پنیر، گوشت‌های از پیش پخته‌شده، بیکن، ژامبون، سوسیس، کالباس و سایر گوشت‌های دودی یا فراوری‌شده وجود دارند.
اگر به مقدار زیاد گوشت فراوری‌شده مصرف می‌کنید، نیترات و نیتریت بیشتری را جذب خواهید کرد. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بیش‌ازحد این مواد موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان خصوصاً سرطان مری و بیماری‌های قلبی می‌شود.
علت این موضوع می‌تواند به این دلیل باشد که نیترات و نیتریت دارای عوامل سرطان‌زایی هستند که رشد سلول‌های سرطانی را تقویت می‌کنند.
از مصرف غذاهای حاوی پروپیل پارابن پرهیز کنید. پروپیل پارابن یکی از مواد نگه‌دارنده در غذاهای فراوری‌شده است که موجب حفظ تازگی آن‌ها می‌شود. استفاده از این ترکیب نگه‌دارنده بسیار رایج بوده و در انواع متنوعی از مواد غذایی فراوری‌شده یافت می‌شود.
به دلیل اینکه از این ماده بسیار استفاده می‌شود، به‌سختی می‌توان فهرستی از مواد غذایی حاوی این افزودنی را بیان کرد. بااین‌حال، بسیاری از مواد غذایی رایج مانند تورتیلا، نان، کلوچه، رنگ‌های غذایی و حتی مواد آرایشی و شامپوها حاوی پروپیل پارابن هستند.
مصرف پروپیل پارابن با سرطان پستان ارتباط دارد. مطالعاتی که در این زمینه انجام‌شده بحث‌برانگیز بوده‌اند، اما پروپیل پارابن ها مانند استروژن در بدن عمل می‌کنند. افزایش فعالیت استروژن‌ها در بدن با ابتلا به سرطان پستان ارتباط دارد.
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پروپیل پارابن با کاهش اسپرم و میزان تستوسترون در آقایان نیز مرتبط است.
تمام مواد غذایی حاوی اولسترا را از رژیم غذایی خود حذف کنید. ممکن است اولسترا را به‌عنوان یک افزودنی غذایی بشناسید. این ماده زمانی که غذاهای کم‌چربی و رژیمی وارد بازار شدند، از محبوبیت بسیاری برخوردار بودند. این ماده جایگزینی برای چربی است و مصرف آن می‌تواند عوارض جانبی ناخوشایندی به دنبال داشته باشد.
اولسترا یا اوله ئان، به‌طور رایج در مواد غذایی رژیمی کم‌چربی یافت می‌شوند. این ماده را به‌منظور کاهش کالری و چربی محصولات غذایی، جایگزین چربی‌های طبیعی می‌کنند. اولسترا معمولاً در غذاهایی مانند چیپس سیب‌زمینی، پفک پنیری، چیپس تورتیلا، کراکر، پاپ کورن و سایر غذاهای میان وعده خوش‌طعم یافت می‌شود.
یکی از اشکالاتی که در رابطه با مصرف اولسترا وجود دارد این است که این ماده جذب ویتامین و مواد معدنی در بدن را مختل می‌کند. خصوصاً، جذب ویتامین‌هایی مانند A،D،E و K را مهار می‌کند.
علاوه بر این، یکی از عوارض شناخته‌شده در رابطه با مصرف غذاهای حاوی اولسترا، داشتن مدفوع شل، ترشحات مقعدی و اختلالات دستگاه گوارش است.
غذاهایی که حاوی طعم‌ها یا ادویه‌های خاص هستند، خریداری نکنید. برخی از غذاها ممکن است مواد تشکیل‌دهنده پیچیده‌تری در برچسب ترکیبات غذایی خود داشته باشند.
کارخانه‌ها ممکن است این ترکیبات خاص را به‌عنوان “مخلوطی از ادویه‌ها” یا “مخلوطی از طعم‌دهنده‌ها” قید کنند، بدون آنکه ترکیبات تشکیل‌دهنده آن‌ها را ذکر کنند.
بر روی برچسب این‌گونه مواد غذایی ممکن است نوشته‌شده باشد ترکیبات خاص، طعم‌دهنده‌های طبیعی یا طعم‌دهنده‌های مصنوعی؛ بدون آنکه توضیحی در مورد آن‌ها داده‌شده باشد.
طعم‌دهنده‌های طبیعی که اضافه می‌شوند ممکن است لزوماً از طعم‌دهنده‌های مصنوعی بهتر نباشند. برخی از طعم‌دهنده‌های طبیعی همچنان حاوی مواد افزودنی مانند حلال پروپیلن گلیکول یا ماده نگه‌دارنده BHA هستند.
تاکنون عوارض جانبی ثبت‌شده یا ارتباطی میان مصرف ترکیبات خاص با بروز بیماری‌ها وجود نداشته است، اما آن‌چنان مبهم هستند که ارتباطی میان آن‌ها با سلامتی نمی‌توان پیدا کرد.
افزودنی‌هایی را که می‌خواهید از آن‌ها اجتناب کنید، لیست کنید. هر یک از افراد می‌تواند دلایل متفاوتی از مصرف نکردن برخی افزودنی‌های خاص غذایی داشته باشد. بسیار مهم است که بدانید از کدام‌یک از مواد افزودنی بایستی پرهیز کنید، بنابراین به غذاهایی که حاوی این ترکیبات هستند بیشتر توجه خواهید کرد.
اگر قصد دارید برخی از افزودنی‌ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید، فهرستی از آن‌ها تهیه کنید. شما می‌توانید لیست این ترکیبات را بر روی کاغذ نوشته، در گوشی خود تایپ کنید یا آن‌ها را به ذهن خود بسپارید.
همچنین فهرستی از مواد غذایی که حاوی چنین ترکیباتی هستند را تهیه کنید. برای مثال، اگر می‌خواهید از مصرف رنگ شماره ۵ بپرهیزید، بایستی بدانید این ترکیب به‌طورمعمول در غلات شیرین و آب‌نبات‌های رنگی وجود دارد.
اگر آلرژی یا حساسیت غذایی دارید یا بدنتان به برخی از افزودنی‌های غذایی واکنش نشان می‌دهد، همیشه لیست خود را همراه داشته باشید. این لیست هنگام خرید کردن و همچنین زمانی که در رستوران غذا می‌خورید و می‌خواهید دیگران را از پرهیزات غذایی خود مطلع کنید، به شما کمک خواهد کرد.
اطلاعات روی بسته‌بندی مواد غذایی را بخوانید. زمانی که قصد پرهیز از مصرف برخی از افزودنی‌ها و ترکیبات مواد غذایی را دارید، بسیار مهم است که بتوانید لیست این ترکیبات بر روی بسته‌بندی را پیدا کنید. اطلاعات مربوط به ترکیبات تشکیل‌دهنده مواد غذایی، درجاهای مختلفی از بسته‌بندی آن‌ها درج‌شده است. در ابتدا قسمت جلوی بسته‌بندی را نگاه کنید.
اطلاعات درج‌شده در جلوی بسته‌بندی، معمولاً به پیام‌ها و تبلیغاتی در مورد محصول اشاره می‌کند. برای مثال، عباراتی مانند “کاملاً طبیعی”، “غنی از فیبر” یا “کم‌چربی” در جلوی بسته‌بندی به چشم می‌خورد.
اگرچه اطلاعات درج‌شده در جلوی بسته‌بندی شما را در انتخاب محصول بهتر راهنمایی می‌کنند، اما اطلاعاتی در مورد ترکیبات تشکیل‌دهنده محصول موردنظر نمی‌دهد. برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد اینکه حقیقتاً چه چیزی را مصرف می‌کنید، باید بیشتر تحقیق کنید.
پیام‌هایی که بر روی بسته‌بندی مواد غذایی وجود دارد، همیشه تعریف مشخص یا قانونی ازنظر سازمان غذا و دارو ندارد. برای مثال، عبارت “کاملاً طبیعی” یک تعریف قانونی به شمار نمی‌رود. بااین‌حال، اگر عبارت “کم‌نمک” نوشته‌شده باشد، بدین معناست که هر وعده از این ماده غذایی کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم نمک دارد.
لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده را مطالعه کنید. لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده، بخش اصلی ستون ارزش غذایی است. اگر قصد پرهیز از مصرف برخی از مواد غذایی، افزودنی‌ها و ترکیبات خاص را دارید، بایستی به لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده مواد غذایی خریداری‌شده دقت کنید.
لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده، معمولاً در زیر یا کنار ستون ارزش‌های غذایی است. در این لیست، تمام ترکیبات تشکیل‌دهنده محصول ذکرشده است.
مقدار ترکیبات استفاده‌شده در محصول از بیشترین تا کمترین ذکر می‌شود. به‌عنوان‌مثال، اگر آرد گندم کامل اولین ماده نام‌برده در لیست باشد، این ماده بیشترین مقدار را در محصول دارد.
زمانی که می‌خواهید از مصرف برخی از افزودنی‌ها اجتناب کنید، لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده، نقش کلیدی برای شما خواهد داشت. ازلحاظ قانونی، تمامی مواد افزودنی صرف‌نظر از اینکه چه نقشی در محصول دارند، بایستی در لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده قید شوند.
افزودنی‌های مواد غذایی موجود در خانه را بررسی کنید. پرهیز از برخی افزودنی‌ها و ترکیبات غذایی می‌تواند کار دشواری باشد. علاوه بر اینکه مراقب آنچه می‌خرید هستید، بایستی مواد غذایی را که از قبل تهیه‌کرده‌اید را نیز بررسی کنید.
ممکن است کمی زمان‌بر باشد، اما چندساعتی را صرف بررسی ترکیبات غذایی موجود در خانه خود کنید. غلات، کراکر، پاستا، کلوچه، بستنی، نان، کلوچه انگلیسی، سوپ‌های کنسروی و وعده‌های غذایی منجمد را بررسی کنید.
به قسمت جلوی بسته‌بندی و لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده دقت کنید. حتماً غذاهایی را که حاوی مواد افزودنی هستند و می‌خواهید از آن‌ها اجتناب کنید را کنار بگذارید.
شما می‌توانید انتخاب کنید که یا این غذاها را دور بیندازید (خصوصاً آن‌هایی که از قبل بازشده‌اند)، آن‌ها را به دوستان یا افراد خانواده بدهید و یا بسته‌های باز نشده را به نیازمندان اهدا کنید.
همچنین، فهرستی از این موارد تهیه کنید. آن‌ها ممکن است چیزهایی باشند که مرتباً خریداری کرده‌اید. اطمینان حاصل کنید که دیگر آن‌ها را نخریده و جایگزینی برای آن‌ها پیدا خواهید کرد.
غذاهای بیشتری را در خانه تهیه کنید. اگر می‌خواهید از مصرف افزودنی‌های مضر غذایی خودداری کنید، بهتر است غذاهای بیشتری را در خانه و از ابتدا تهیه کنید. این کار همیشه راحت‌ترین راه نیست، اما باعث می‌شود کنترل بیشتری بر روی ترکیبات مواد غذایی خود داشته باشید.
زمانی که در خانه آشپزی می‌کنید، خودتان ترکیبات مواد غذایی را انتخاب می‌کنید. شما تصمیم می‌گیرید که چه مقدار از آن‌ها را استفاده کنید، از ارگانیک بودن یا نبودن آن‌ها اطلاع دارید و می‌توانید میزان قند و چربی را کنترل کنید.
اگر غذاهای خود را بیشتر در خانه تهیه کنید، می‌توانید بسیاری از مواد افزودنی را که نمی‌خواهید مصرف کنید، حذف کنید. شما همچنین ازآنچه وارد بدن خود می‌کنید اطمینان خواهید داشت.
تهیه غذا در خانه همچنین به شما کمک می‌کند تا بتوانید مقدار مواد مغذی و همچنین هزینه‌ها را کنترل کرده و میزان مصرف غذای خود را مدیریت کنید.
علاوه بر این، کمتر در رستوران‌ها غذا خواهید خورد. رستوران عموماً مکان‌هایی هستند که در آنجا بدون آنکه متوجه باشید، مواد افزودنی مضری را مصرف خواهید کرد.
در رستوران‌ها، به غذاهایی که سفارش می‌دهید دقت کنید. زمانی که در بیرون از خانه غذا می‌خورید، باید مراقب سفارش‌هایی که می‌دهید باشید. سعی کنید به رستوران‌هایی بروید که به‌جای گرم کردن غذاهای یخ‌زده و از پیش تهیه‌شده، غذاهای تازه تهیه می‌کنند. رستوران‌های کوچک و محلی، سالم‌تر از رستوران‌های زنجیره‌ای هستند.
شما می‌توانید قبل از اینکه وارد رستوران‌های زنجیره‌ای شوید، ترکیبات تشکیل‌دهنده غذاها را به‌صورت آنلاین بررسی کنید. با این کار می‌توانید از افزودنی‌های غذایی استفاده‌شده مطلع شوید.
رستوران‌هایی که مواد غذایی محلی استفاده می‌کنند، کمتر به نظر می‌رسد که مواد نگه‌دارنده و افزودنی‌های خطرناک مصرف کنند.
از گارسون و سرآشپز در مورد ترکیبات غذایی استفاده‌شده سؤال کنید تا بدانید که دقیقاً چه چیزی را می‌خورید.
از مواد غذایی ۱۰۰% ارگانیک استفاده کنید. روش دیگر برای پرهیز و حذف افزودنی‌های مضر از رژیم غذایی خود، انتخاب مواد غذایی ۱۰۰% ارگانیک است. این برچسب‌ها به شما کمک می‌کنند تا بدانید کدام ماده غذایی کمترین افزودنی را دارد.
اگر بر روی برچسب یک ماده غذایی ۱۰۰% ارگانیک نوشته‌شده باشد، باید با استانداردها و مقررات USDA مطابقت داشته باشد. این موارد شامل شرایط خاک، استفاده از سموم دفع آفات، استانداردهای پرورش حیوانات و استفاده از مواد افزودنی است.
برای غذاهای فراوری‌شده به‌طور خاص، قانون برچسب‌گذاری ارگانیک اجازه نمی‌دهد که این مواد غذایی حاوی مواد نگه‌دارنده، رنگ و طعم‌دهنده‌های مصنوعی باشند. علاوه بر این، غذاهای فراوری‌شده ۱۰۰% ارگانیک، بایستی حاوی ترکیبات تماماً ارگانیک باشند.
اگر همچنان از مصرف برخی از غذاهای فراوری‌شده لذت می‌برید، نوع ارگانیک آن‌ها را خریداری کنید. همچنان برچسب و لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده آن‌ها را بررسی کنید، اما به‌راحتی می‌توانید غذاهای ارگانیک عاری از مواد افزودنی را پیدا کنید.
از مصرف گوشت‌های فراوری‌شده بپرهیزید. گروهی از مواد غذایی که بیش‌ازحد فراوری‌شده و حاوی مقادیر بسیاری از مواد افزودنی هستند (مانند ترکیبات مضر نیترات و نیتریت)، گوشت‌های فراوری‌شده هستند. اگر می‌خواهید از مصرف افزودنی‌های مضر خودداری کنید، این‌گونه از پروتئین‌ها را استفاده نکنید.
این محصولات شامل گوشت‌های از پیش پخته‌شده، بیکن، سوسیس، گوشت‌های کنسروی، گوشت‌های دودی و هات‌داگ هستند.
این غذاها، علاوه بر اینکه حاوی مواد افزودنی مضر هستند، کالری، چربی و نمک بالایی دارند. مصرف بیش‌ازحد و مکرر این‌گونه مواد غذایی، منجر به سرطان روده بزرگ و بیماری‌های قلبی می‌شود.
به‌جای مصرف این‌گونه غذاهای فراوری‌شده، منابع پروتئینی کم‌چربی و کم فراوری‌شده را انتخاب کنید.
شما می‌توانید با تفت دادن گوشت مرغ یا سینه بوقلمون، گوشت آماده و پخته‌شده برای ساندویچ‌های خود تهیه کنید. به‌جای خوردن هات‌داگ یا سوسیس، ماهی، جوجه، بوقلمون، گوشت کم‌چربی پخته‌شده را برای وعده‌های شام خود داشته باشید. همچنین می‌توانید برای صبحانه خود، از گوشت کم‌چربی، سوسیس خانگی تهیه کنید.
غلات کم فراوری‌شده را انتخاب کنید. منبع دیگری از افزودنی‌های مضر، برخی از انواع غلات هستند (خصوصاً نان‌ها). به‌جای مصرف این‌گونه غذاها، سعی کنید سایر گزینه‌های سالم را از گروه غلات انتخاب کنید.
مواردی مانند نان و تورتیلای بسته‌بندی‌شده، کلوچه و وافل، دارای افزودنی‌های مضر بسیاری هستند. همیشه قبل از خریدن این‌گونه مواد غذایی، به لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده آن‌ها توجه کنید.
بااین‌حال، انواع دیگری از این مواد غذایی وجود دارند که ۱۰۰% ارگانیک یا عاری از مواد نگه‌دارنده هستند. در بسیاری از مواقع، آن‌ها در فریزرهای فروشگاه‌های مواد غذایی پیدا می‌شوند. برای افزایش طول عمر این‌گونه غلات عاری از مواد نگه‌دارنده، آن‌ها را در یخچال نگهداری کنید. این کار از رشد کپک‌ها جلوگیری می‌کند.
علاوه بر این، شما می‌توانید بسیاری از این مواد غذایی را از ابتدا در خانه تهیه کنید. سعی کنید نان، کلوچه، وافل و حتی تورتیلا را به‌صورت خانگی تهیه کنید.
نکات
۱ – همیشه به جدول ارزش‌های غذایی و لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده غذاهای فراروی شده‌ای که از بیش از یک ماده تهیه‌شده‌اند، توجه کنید.
۲ – به‌تدریج، آشپزخانه و یخچال خود را از مواد غذایی فراوری‌شده‌ای که حاوی افزودنی‌های مضر هستند، خالی کنید.