«شیعه نیوز»: مهارت های خوب صحبت کردن و فن بیان موضوع بسیار مهمی است که هر انسان موفقی باید آن را کسب کند . فن بیان در همان توان سخن گفتن (در هر شرایط و زمان) است.
اگر می خواهید با دوستان خود ارتباط خوبی برقرار کنید، روابط عمومی خوبی داشته باشید، منظور خود را به خوبی به مخاطبانتان منتقل کنید و همچنین کاری کنید که بقیه از همنشینی و صحبت با شما لذت ببرند باید «فن بیان» خوبی داشته باشید. در این بخش راه های افزایش مهارت فن بیان را آورده ایم.
برای افزایش مهارت فن بیان چه کنیم؟
گوش دادن
برای داشتن فن بیان خوب باید به نوع صحبت کردن دیگران توجه کنیم و به حرف های آنها خوب گوش دهیم بنابراین به صحبت های دیگران توجه کنید، لحن شان، ریتم و.. ببنید و دریابید رمز عالی بودن فن بیان آنها چیست؟
اعتمادبه نفس
برای داشتن فن بیان خوب و روان صحبت کردن با دیگران، اعتماد به نفس خو د را بالا ببرید. داشتن اعتماد به نفس بالا سبب می شود که هنگام سخنرانی به موضوع مسلط شوید و در برابر هر ذهنیتی که به شما ناتوانی را القا می کند ایستادگی کرده و خو د را کاماً مسلط و توانا بشمارید و به خود تلقین کنید که توانا، قادر، مسلط بر خود، سخنرانی ماهر و زبر دست هستید.
مطالعه
مطالعه کتابهای گوناگون سبب می شود تا با واژه ها و کلمات و جمله بندی های مختلف بیشتر آشنا شوید و هنگام نیاز از آن استفاده کنید و سطح قدرت و توان خو د را بالا ببرید.
مدیریت استرس
مدیریت استرس و اضطراب از جمله کمک کننده ترین مهارت ها برای داشتن فن بیان خوب است زیرا مهارت مدیریت استرس و کنترل هیجانات درونی سبب می شود تمرکز فکری سخنران بر روی ارائه اطلاعات افزایش یابد.
مهارت کنترل حجم صدا
برای داشتن فن بیان خوب صدای شما باید رسا و واضح باشد یعنی صدا شما نباید لرزش داشته باشد و حجم صدا به صورت نا منظم و نا موزون باشد تا مخاطب به شنیدن مطالب شما علاقمند شود.
تلفظ صحیح کلمات و شمرده صحبت کردن
برای کنترل بیشتر بر روی سخنرانی باید کلمات را دقیق و صحیح تلفظ نمایید زیرا عجله در ارائه و بیان مطالب باعث از بین رفتن رشته تفکرات مخاطب می شود. شمرده صحبت کردن به نفوذ کلام شما کمک می کند و سبب می شود کلمات به صورت مناسب در جای مناسب در ذهن شنوندگان بنشیند.
مهارت کنترل احساسات
ارائه احساساتی مانند هیجان، شوق، شوخ طبعی و حتی ترس در برخی از لحظات سخنرانی لازم می باشند بنابراین احساسات می تواند هم کمک کننده و هم نابود کننده باشند بنابراین باید احساسات را در جای درست آن در سخنرانی به کار برد زیرا ارائه احساسات خارج از کنترل به فن بیان کمکی نمی کند وباعث ایجاد یک نکته منفی در سخنرانی شود.
صحبت با دیگران
صحبت کردن و حرف زدن می تواند به بهتر شدن فن بیان کمک کند و قدرت کلامی ما را افزایش دهد اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی ارتباطات کلامی به شدت کاهش پیدا نموده است و ارتباطات انسانی و رفت آمدهای خانوادگی و مهمانی ها و ضیافت های دوستانه کاهش یافته است.
اگر می خواهید از فن بیان قوی و قدرتمند برخوردار باشید، هیچ فرصتی را برای گفتگو و سخن گفتن با اعضای خانواده و دوستان صمیمی خود، از دست ندهید.
با دوستان و نزدیکان سر سخن را باز کنید و درباره یکی از موضوعات روز و عمومی صحبت کنید و یا درباره نقطه نظرات دیگران فعال برخورد کنید و اظهار نظر کنید تا با روش و روحیه مواجهه با دیگران آشنا شوید و بیان تان روان تر شود.
آواز خواندن
برای داشتن فن بیان قوی، باید از صدای ورزیده و پرورش یافته برخوردار باشید. بیان معمولی ترین کلمات و مفاهیم با صدای ورزیده و استاندارد روی دیگران تاثیر می گذارد اعتماد آن ها را جلب می کند.یکی از مهمترین تمرین هایی که می تواند در این زمینه موثر باشد و صدار را پرورش دهد ، آواز خواندن است.
این تمرین سبب می شود که به تدریج با صدای خود بیشتر آشنا شوید و قابلیت ها و نقاط ضعف صدای خود را کشف کنید.هدف از این تمرین اجرای دقیق نت های موسیقی نیست بلکه هدف تمرین صداسازی و افزایش تسلط به زیر و بم صداست. صدای خود را ضبط کنید و به آن گوش دهیدتا بتوانید زیر و بم صدایتان را بشناسید.
افزایش دایره واژگان
یکی از نقاط ضعف بسیاری از افراد برای سخن گفتن ، فقر واژگان است زیرا آنچه که در ذهن دارند را نمی توانند با همان کیفیات ذهنی به کلمه تبدیل کنند و آن را ارائه کنند بنابراین هنگامی که موضوعی را بیان می کنند، به دلیل به کار نبردن کلمات مناسب و درخور، مخاطب دچار سوءتفاهم و یا اشتباه در فهم و درک مطلب می شود.
برای افزایش دایره واژگان، کار کردن با فرهنگ طیفی و خواندن کتاب ها و متون ادبی مانند نثر و شعر تاثیر شگرفی دارد.
کارکرد فرهنگ طیفی عکس لغت نامه است و چنانچه نمناک توضیح داده است زمانی که ما معنا و مفهوم را می دانیم ولی برای بیان آن، واژه و کلمه به اندازه کافی در اختیار نداریم ، می توانیم مشکل خود را با فرهنگ طیفی یا تزاروس برطرف کنیم مثلا زمانی که در مورد آزادی صحبت می کنیم و یا در مورد سیاست صحبت می کنیم ولی واژه های لازم و پرکاربرد آن حوزه را نمی دانیم می توانیم از فرهنگ طیفی کمک بگیریم.
به چیزی که می گویید اعتقاد داشته باشید
درباره موضوعی که صحبت می کنید بهتر است آنچه که می گویید را باور داشته باشید.وقتی با اشتیاق صحبت می کنید، مردم تفاوت را حس می کنند و همین سبب می شود صدای تان قابل باور تر و متقاعد کننده تر به نظر برسد.
خودپرستی را کنار بگذارید
اگر فروتن نباشید، نمی توانید از کسانی که فن بیان خوبی دارند درس یاد بگیرید اما اگر خودپرستی را کنار بگذارید برای تقویت فن بیانتان می توانید خودتان را با افرادی احاطه کنید که بهتر از شما هستند و از هم جواری با آنها درس های زیادی یاد بگیرید و مهارت تان را ارتقا دهید.
از صدای خود محافظت کنید
برای اینکه صحبت هایتان روان باشد و تاثیر زیادی روی دیگران بگذارد باید صدای شما دچار مشکل نشود .برای حفاظت از صدای تان این نکات را رعایت کنید:
نفس عمیق بکشید و با استفاده از الگوهای تنفسیِ مناسب، گام اول را در این راه محکم بردارید.
زیاد آب بنوشید زیرا سیراب نگه داشتن بدن به کیفیت صدای تان کمک بسیاری می کند.
از فریاد زدن پرهیز کنید زیرا فریاد زدن می تواند به گره های صوتی و برآمدگیِ تارهای صوتی منجر شود و صحبت کردن را برای تان مشکل کند.
حداقل 7 ساعت در شب بخوابید زیرا خستگی برای صدای تان مضر است.
زمزمه نکنید زیرا این کار باعث کشیدگی تارهای صوتی تان می شود.
حواس تان به وضع نشستن یا ایستادن تان باشد
طرز نشستن یا ایستادن بر سخنرانی شما تاثیر گذار است .صاف ایستادن یا نشستن سبب می شود به خوبی نفس بکشید و صدای تان قدرت نفوذ بیشتری داشته باشد. هنگام سخن گفتن چانه تان را بالا ببرید و سرتان را کمی کج کنید تا صدای تان شفاف تر به گوش برسد.
تمرین کنید
برای تقویت قدرت بیان باید تمرین کنید. تمرین باعث از بین بردن نواقص می شود و صداپیشه ها از این راه به موفقیت می رسند. برای یادگیری فن بیان باید، قدرت کلامی خود را افزایش دهید و از تکنیک ها و تمرین های عمومی استفاده کنید.
مشکل در فن بیان به علت برقراری ارتباط نادرست با دیگران
اگر شما در ارتباط برقرار کردن با دیگران مشکل دارید و گاهی نمی توانید به درستی حرف هایی که دارید بزنید یا منظورتان را شفاف مطرح کنید احتمالا به کمبود اعتماد به نفس شما یا خجالتی بودن و ....برمی گردد که باعث می شود نتوانید به درستی مساله مورد نظرتان را بین افراد مطرح کنید.
گاهی اوقات این نگرانی ها به دلیل افکار منفی در مورد خودمان هست .این افکار باعث می شود ناخوداگاه دچار استرس و نگرانی شویم.بنابراین اگر ریشه این استرس چنین افکاری است باید این افکار را کنترل و اصلاح کنید .
پیش از این هم در نمناک عنوان شد که اعتماد به نفس پایین نیز باعث این استرس و نگرانی می شود و سبب می شود تا در جمع احساس ناامنی و مورد بی توجهی واقع شدن به ما دست بدهد بنابراین از ادامه صحبت و ارتباط نگران شده و استرس بگیریم. برای این منظور هم باید روی تقویت و بالابردن اعتماد به نفسمان کار کنیم.
بطور کلی اگر مشکلاتی در ارتباط با دیگران دارید می توانید در قدم اول با مطالعات و بدست آوردن اطلاعاتی در این زمینه این کمبود را از بین ببرید. اگر خودتان به تنهایی این مهارت ها را نمی توانید اجرا کنید ، در دوره های عملی اموزش این مهارت ها ، دوره هایی مثل مهارت های زندگی ارتباط موثر و.... شرکت کنید.
سخن آخر در مورد تقویت فن بیان
به توانایی های خودتان اعتماد داشته باشید و بدانید فرقی ندارد چه اتفاقی می افتد، مهم این است که شما به بهترین شکل تلاش کرده اید.
منبع : نمناک