شیعه نیوز: پانزی ترفندی برای کلاهبرداری است که در آن یک کلاهبردار یا همان طراح پانزی، به افراد ناآگاه وعده می‌دهد که اگر پول‌هایشان را در اختیار او قرار دهند، با آن پول‌ها کار خواهد کرد و سودهای نجومی و تضمینی به سرمایه‌گذاران خواهد داد برای اعتماد سرمایه گذاران در ابتدا از پول افراد جدید، سود افراد قدیمی پرداخت می‌شود تا سرمایه‌گذاران بیشتری جذب سیستم شوند. این طرح در نهایت به دلیل اشباع شدن و عدم وجود سرمایه‌گذار جدید نابود شده و معمولا کلاهبردار با مقدار زیادی پول متواری می‌شود.
اسم این سیستم بر اساس اسم «چارلز پانزی» که برای استفاده از این ترفند در سال ۱۹۲۰ بدنام شده بود، انتخاب شده است. پانزی این سیستم را اختراع نکرده بود اما عملیات او چنان پولی را به خود جذب کرد که اولین موردی بود که در سرتاسر ایالات متحده شناخته شد.
سیستم پانزی ابتدا بر اساس خرید و فروش همزمان کوپن‌های بین‌المللی تمبر پستی بود، اما او به زودی پول سرمایه‌گذاران را برای پشتیبانی پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی و خودش بکار گرفت.
تشخیص طرح‌های پانزی کار سختی نیست، مهم‌ترین شاخصه این طرح‌ها سودهای نجومی تضمینی و ناشناس بودن است اما با وجود این شاخص های عینی و روشن در بسیاری از موارد افراد در دام این طرح افتاده و وقتی متوجه می شوند که فریب خورده اند که اندک سرمایه خود را از دست می دهند.
ترفندی که طراح پانزی استفاده می کند وعده سرمایه گذاری در بورس، مسکن، ارز دیجیتال، ارزهای خارجی یا طرح های تحقیقاتی و فروش و هر نوع دیگری که به فکرشان برسد، پول های قربانیان را جمع کرده و به آنها وعده سودهای بزرگ می دهد در این مدل کلاهبرداری ممکن است تا مدتی هم از پول افراد جدید سود افراد قبلی را بپردازند ولی از یک جایی به بعد امکان پرداخت سود وجود ندارد و کلاهبردار بزرگ غیب می شود.
در بیشتر مواقع افراد قشر متوسط و حتی ضعیف در دام طراح پانزی گرفتار می شوند زیرا تصور می کنند با اندک سرمایه خود می توانند در مدت کوتاهی ثروتمند شوند به همین دلیل این افراد اندک سرمایه خود خودرو، طلا و حتی خانه کوچک خود را می فروشند به این امید که به سود بالایی دست می یابند اما دریغ از سود و هزار افسوس از مال رفته.
قربانیان این روش از کلاهبرداری مبالغ زیادی را از دست داده و متضرر می شوند، همان طور که گفته شد، شیوه‌ای که افراد سودجو در این روش از کلاهبرداری مورد استفاده قرار می دهند، به این صورت است که قربانیان را متقاعد می‌کنند در سایت آنها سرمایه‌گذاری کنند. این افراد سودجو به قربانیان وعده دریافت سود زیادی در ابتدای سرمایه‌گذاری می‌دهند و حتی آن سود را در ابتدا پرداخت می‌کنند، درواقع این سایت‌ها هیچ خدماتی را انجام نمی‌دهند و با دریافت سرمایه از کاربرانی که فعالیت می‌کنند، به کار خود ادامه می دهند و برای دریافت پول بیشتر به شما گفته می شود با سرمایه‌گذاری اولیه باید تعدادی از دوستان و آشنایان خودتان را به این مجموعه معرفی کنید و در قبال این معرفی به شما سود پرداخت می کند.
پرداخت این سود، ماهیانه و منظم نیست و برای دریافت سود بیشتر باید افراد بیشتری را دعوت کنید. در اصل گردانندگان این سایت‌ها خودشان هیچ سرمایه‌گذاری نکردند. این سرمایه کاربران است که در دست آنها است و در قبال معرفی تعداد زیادی از افراد توسط کاربران و سرمایه‌گذاران همان مبلغی که به گردانندگان سایت‌ها ارسال می‌شود بخش کوچک آن به‌عنوان سود به قربانیان پرداخت می‌کنند.
به این ترتیب سرمایه‌گذار یا قربانی بیشتر تشویق می‌شود تا مبلغ سرمایه‌گذاری را افزایش دهد و افراد بیشتری را دعوت و تشویق کند که سرمایه‌گذاری کنند تا بتوانند سود بیشتری دریافت کند. این روش کلاهبرداری وابسته به قربانیان جدید است تا بتوانند پول بیشتری جمع کنند و در نهایت هم توسط پلیس دستگیر می‌شوند یا بعد از جمع‌کردن پول هنگفتی پا به فرار می‌گذارند.
در نهایت سرنوشت این سیستم فروپاشی است زیرا سودهای واقعی آن، اگر سودی در کار باشد، کمتر از مقدار پرداخت به سرمایه‌گذاران است. معمولا این سیستم قبل از آنکه دچار فروپاشی شود بوسیله مراجع قانونی برهم زده می‌شود زیرا چنین سیستمی مورد سوءظن قرار گرفته یا مروج آن اسناد اعتباری ثبت نشده، می‌فروشد. همچنان که سرمایه‌گذاران بیشتری درگیر می‌شوند، احتمال اینکه توجه مراجع قانونی به آن جلب شود، بیشتر می‌شود.
هشدار پلیس، افزایش شمار مالباختگان پانزی
اخیرا در بسیاری از شبکه های اجتماعی و سایت‌ها شاهد تبلیغات برای سرمایه‌گذاری در این نوع شرکت‌ها و سایت‌ها هستیم، براین اساس پلیس به شهروندان تاکید کرده است تا فریب دروغ‌های وسوسه‌انگیز را نخورند که در این راستا برخی از روسای پلیس فتا استان ها هشدارهایی در این زمینه داده اند که در ذیل می آید:
سرهنگ جواد جهانشیری رئیس پلیس فتا استان خراسان رضوی از افزایش چشمگیر ده ها میلیارد ریال کلاهبرداری در بازه زمانی کوتاه به روش پانزی به ویژه در حوزه ارز رمزها خبر داد و گفت: پس از افزایش نسبتا قابل توجه قیمت ارز رمز ها بویژه بیت کوین کلاهبرداران با روشهای متعددی در کمین افراد زود باور نشسته و با پهن کردن دام های خود سرمایه های افراد را به یغما می برند.
سرهنگ جواد جهانشیری ادامه داد: با توجه به حجم قابل توجهی از وقوع کلاهبرداری ها معروف به پانزی و تشکیل تعداد چشمگیری از پرونده ها با موضوع سرمایه گزاری در حوزه ارز رمز ها موجب بالاگرفتن خطر شیوع این کلاهبرداری در سطح جامعه شده است. قربانیان این کلاهبرداری که غالباً تطمیع دریافت سود های چند صد درصدی به ازای سرمایه گزاری ارز رمز ها بدون پرداخت کمترین مالیاتی می شوند اکنون در پلیس فتا بدنبال راه چاره ای برای بازگرداندن سرمایه اصلی خود هستند ...
رئیس پلیس فتا خراسان رضوی ادامه داد: کلاهبرداران با دنبال کردن افرادی که در پیج خود مخاطبین و اخبار حوزه ارز رمز ها را پیگیری می کنند پیشنهادات مالی داده و با کپی برداری از شرکت های معتبرفعال درحوزه ارز رمز ها از قربانی می خواهند با خرید ارز رمز و انتقال کیف پول دیجیتالی خود به آدرس اعلام شده در دوره زمانی کوتاهی، سود بالای سیصد درصدی را دریافت نمایند و در ازای معرفی افراد دیگر نیز پورسانت دریافت کنند همین پیشنهاد موجب شده تا قربانیان به طمع دریافت سود بالا سرمایه خود را از دست بدهند.
این مقام مسئول افزود: طی ۱۰ ماهه نخست امسال بویژه طی یک ماه اخیر شیب جرائم به سمت ارز رمزها و کلاهبرداری پانزی خیز برداشته و جای پرونده های فیشینگ و رمز دوم را گرفته است.
جهانشیری با اشاره به نکته ظریفی از این نوع کلاهبرداری گفت: متاسفانه قربانیان طرح های پانزی پس از یک یا دو دوره دریافت سود پول و جلب اعتمادشان به سایت مربوطه به طمع دریافت سود بیشتر اقدام به سرمایه گذاری با ارقام بالا نموده و همین حس ولع دریافت سود بیشتر در ابعاد روانی موجب وسوسه سرمایه گذاری بیشتر خواهد بود و بدین ترتیب آخرین مرحله از کلاهبرداری یا همان مسدود شدن سایت می باشد اتفاق می افتد و کلاهبرداران که مشخص نیست در کدام نقطه جغرافیایی درحال کلاهبرداری می باشد به هدف خود می رسد.
این مقام انتظامی افزود: با توجه به ویژگی های ذاتی فضای سایبری و عدم وجود مرز جغرافیایی کلاهبرداران در هر نقطه ازکره زمین قادر به رسیدن به مطامع شوم خود هستند بنابراین علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد و قبل از اینکه سرمایه های شهروندان و کاربران فضای سایبری توسط برخی سودجویان فضای سایبری به تاراج برود به تمام پیشنهادات دریافتی در فضای سایبری با دیده تردید نگریسته و تا قبل از اطمینان و آگاهی لازم در حوزه ارز رمز ها اقدام به سرمایه گزاری ننمایند.