شیعه نیوز: جو (نام علمی: Hordeum vulgare) یکی از غلات است. چرخه زندگی این گیاه یک ساله و از خانواده گرامینه‌ها (گندمیان) است. کشت جو احتمالاً از اتیوپی و آسیای جنوب‌شرقی آغاز شده‌است.
در سال ۲۰۱۷، جو از نظر مقدار تولید (۱۴۹ میلیون تن) پس از ذرت، برنج و گندم در رتبه چهارم قرار گرفت.
خاستگاه
خاستگاه واقعی جو هنوز ناشناخته است. اما بسیاری از محققین، خاستگاه این گیاه را کوه‌های زاگرس در غرب ایران، آناتولی جنوبی و فلسطین می‌دانند. بر پایه نظریه والیوف، مبدأ جوی ریشک دار و غلاف دار، کشور اتیوپی و شمال آفریقا و مبدأ نوع بدون ریشک، ریشک کوتاه و کلاهک دار، آسیای جنوب شرقی، به ویژه چین، ژاپن و تبت است.
«حدود پنج هزار سال پیش از میلاد مردم غارنشین فلات ایران در پی تغییراتی که از لحاظ آب و هوا و تشکیل مزارع و چمنزار‌ها به وجود آمد به دشت‌ها روی آوردند و زندگی تازه‌ای را آغاز کردند و در تمدن آن‌ها نسبت به دوران‌های پیشین پیشرفت بیشتری دیده شد. کهن‌ترین دشت‌نشینان، مردم تپه سیلک نزدیک کاشان بودند که آثار زندگی شان در آن‌جا به دست آمده. تحقیقاتی که در این محوطه انجام گرفته نشان می‌دهد که مردم فلات ایران به امر کشاورزی پرداختند و حیوانات اهلی را نیز پرورش دادند. در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم دشت‌نشین فلات ایران در کار زندگی پیشرفت بیشتری کردند … در این دوره تجارت نیز رو به پیشرفت نهاد. اما دادوستد بیشتر مربوط به محصولات کشاورزی مانند گندم و جو بود. مسئله دیگر که اهمیت دارد این است که کشت گندم و جو نخستین بار در ایران متداول شد.»
جو برای تعداد زیادی از مردمان نواحی سردسیر و خشک (به ویژه خاور میانه و شمال آفریقا) منبع غذایی مهمی به‌شمار می‌رود. البته امروزه بیشتر برای خوراک دام و تهیهٔ فراورده‌های تخمیری از این گیاه استفاده می‌کنند.
خواص جو و فواید آن برای سلامت بدن و درمان بیماری ها
“خواص جو” به عنوان یکی از غلات سبوس دار در سه بخش خواص آرد جو و خواص نان جو و فواید جو مورد بررسی قرار می‌گیرد که از برترین خواص این دانه می‌توان به زیبایی پوست و مو، سلامت قلب، جلوگیری از دیابت و تناسب اندام اشاره کرد که البته تنها بخشی از خواص جو است که در ادامه خواهید خواند. این گیاه ممکن است به اندازه گندم یا جوی دوسر محبوب نباشد، اما جو به هر روی، "شاه غلات" خوانده می‌شود. این عضو خانواده گندم به دلیل داشتن دانه و آب شناخته شده است. در این مطلب به بررسی تمام فواید جو خواهیم پرداخت. از جو می‌توان برای دادن طعمی غنی به سوپ ها، سالاد‌ها و خورش‌ها استفاده کرد.
مواد مغذی جو
در نصف فنجان جو ۳۲۶ کالری، ۲ گرم چربی، ۱۱.۵ گرم پروتئین، ۶۸ گرم کربوهیدارت، صفر گرم کلسترول و ۱۶ گرم فیبر وجود دارد.
مصرف نصف فنجان جو، ۳ درصد از نیاز‌های کلسیم روزانه، ۲۱ درصد نیاسین، ۱۵ درصد ویتامین B۶ از فولات، ۱۸ درصد از آهن، ۱۲ درصد پتاسیم، ۱۷ درصد روی، ۲۳ درصد مس، ۴۰ درصد تیامین، ۲۵ درصد ریبو فلاوین، ۵۰ درصد از سلنیوم، ۳۰ درصد منیزیم، ۲۵ درصد فسفر و ۹۰ درصد از نیاز‌های منگنز بدن را بر آورده می‌کند و همچنین بتا گلوکان که یک نوع فیبر است را می‌توان در جو یافت.
* رفع تشنگی
* فرو نشاننده تب‌های گرم و تب سل
* مالت در هضم غذا‌های نشاسته‌ای بسیر مفید است
* خونسازی
* افزایش ترشح شیر
* تسکین غلیان صفرا و خون
انواع جو
چمن جو نهال گیاه جو است. این چمن معمولا تقریبا ۲۰۰ روز بعد از کشت برداشت می‌شود. افراد، جو را در این شکل مصرف می‌کنند، زیرا برگ‌های جوان آن غنی از ویتامین، مواد معدنی، آنتی اکسیدان‌ها و اسید‌های آمینه است.
اگرچه دانه‌های جو فیبر بیشتری در خود دارد، اما چمن آن کلروفیل بیشتری دارد و می‌تواند سم زدای بهتری باشد.
جوی پوست کنده
معمولا این جو را بعد از خارج کردن پوست غیر قابل مصرف و پوسته بیرونی آن می‌خورند. زمانی که پوسته بیرونی برداشته شد، با عنوان جوی پوست کنده شناخته می‌شود. جوی پوست کنده منبع غنی از مواد مغذی است.
زمانی که برای مصرف روزانه و منظم در نظر گرفته می‌شود باید به صورت طولانی مدت خیس گردد. با اینحال صرف زمان برای مصرف این جو بسیار ارزشمند است.
جوی نیم کوب
این جو را می‌توان در خواربارفروشی‌ها پیدا کرد. استفاده از آن در وعده غذایی صبحانه توصیه می‌شود. دستور‌های غذایی زیادی در مورد جوی نیم کوب در سرتاسر جهان وجود دارد. این جو در اصل جوی پوست کنده است که پردازش شده است و سبوس آن برداشته شده است.
پودر سبز جو
این ماده همچنین به خاطر مزایای پزشکی آن بسیار مشهور است. این ماده در واقع پودری است که از چمن جو به دست می‌اید و گاهی اوقات با مواد معدنی و ویتامین‌های دیگر ترکیب می‌شود.
امروزه بیشتر شرکت‌ها پودر جویی را به فروش می‌رساند که از چمن جوی خالص به دست می‌اید. علاوه بر این، شما می‌توانید آن را به عنوان آب جو مصرف کنید.
آرد جو
آرد جو اغلب به عنوان یک جایگزین برای آرد گندم در نظر گرفته می‌شود. آردی که از جوی کامل به دست می‌اید بسیار غنی‌تر از آردی است که از جوی نیم کوب حاصل می‌شود. این ارد معمولا از سابیدن جوی کامل به دست می‌اید و حاوی گلوتن است.
آب جو
زمانی که کلیه‌های شما نیاز به استراحت دارد این ماده بسیار مفید خواهد بود. افرادی که از بیماری‌های کلیوی و مثانه رنج می‌برند، مصرف آن می‌تواند مفید باشد.
جو به عنوان یک محصول تجاری در سرتاسر جهان وجود دارد. شما باید اشکال مختلف آن را بشناسید و بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید. هر کدام از این اشکال دارای کاربرد‌های متفاوتی هستند. جو را می‌تواند به صورت فله‌ای یا بسته بندی خریداری کرد.
اگر جو را به صورت بسته بندی خریداری می‌کنید مطمئن شوید که به درستی از آن استفاده می‌کنید. وجود رطوبت بسیار اندک نیز می‌تواند آن را خراب کند. جو را در یک ظرف تمیز و عاری از رطوبت نگه دارید. در طول تابستان بهتر است جو را در یخچال نگه دارید.
فواید سلامتی بسیار مهم جو چیست؟
این سؤال، پاسخ‌های مختلفی دارد. جو حاوی تمام مواد مغذی است که برای حفظ بهینه سلامتی بسیار لازم و ضروری هستند. از قلب در برابر بیماری‌های مختلف محافظت می‌کند. همچنین از کلیه ها، مجاری ادراری، کبد، استخوان‌ها و مفاصل نیز محافظت می‌کند و عملکرد طبیعی آن‌ها را تضمین می‌کند. جو همچنین فواید دیگری نیز دارد، که همه‌ی آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
۱۰ خاصیت جو
۱- مصرف جو روده و دستگاه گوارش را سالم نگه می‌دارد
همانطور که قبلا نیز گفتیم، جو سرشار از فیبر است و می‌تواند بدن شما را از سموم پاکسازی کند. این ماده منبع غنی از فیبر است و می‌تواند به عنوان منبع سوختی برای باکتری‌های خوب موجود در روده عمل کند. این باکتری‌ها به تخمیر شدن محتوای فیبر در بدن کمک می‌کند.
در نتیجه اسید بوتیریک تشکیل می‌شود که سوخت اصلی و اولیه برای سلول‌های روده است.
جو همچنین برای سالم نگه داشتن سلامت روده بسیار موثر است. با وجود سلامت کلی روده، جو به کاهش زمان اجابت مزاج کمک خواهد کرد و همین امر شکم شما را تمیز می‌کند. این ماده می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و بواسیر را کاهش دهد.
۲- از بروز سنگ کیسه صفرا جلوگیری می‌کند
جو می‌تواند به خانم‌ها در پیشگیری از توسعه سنگ کیسه صفرا کمک فراوانی بکند. از آنجایی که این ماده سرشار از فیبر نامحلول است می‌تواند به کاهش ترشح اسید صفراوی کمک کند و همین امر موجب افزایش حساسیت به انسولین و کاهش سطح تری گلیسیرید خواهد شد.
مطالعات انجام شده نشان می‌دهدزنانی که از جو و محتوای فیبری آن بهره‌مند شده اند ۱۷ درصد نسبت به سایر افراد خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرای کمتری دارند.
۳- از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند
فسفر و مس موجود در جو می‌تواند سلامت کلی استخوان‌ها را تضمین نماید. محتوای فسفر در جو در درمان و نگهداری از استخوان و دندان‌ها موثر خواهد بود. اگر به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستید، این ماده می‌تواند به عنوان یک درمان طبیعی محسوب شود.
آب جو نیز ۱۱ برابر بیشتر از شیر کلسیم دارد. کلسیم یکی از عناصر ضروری برای محافظت از استخوان‌هاست. منگنز موجود در آن به همراه ویتامینB کار می‌کند و می‌تواند سلامت روده را تضمین نماید. بدن ما برای محافظت طبیعی از استخوان‌ها به منگنز نیاز دارد.
۴- از سیستم ایمنی بدن محافظت می‌کند
ویتامین C موجود در جو دوبرابر بیشتر از پرتغال است. این ویتامین می‌تواند به قوی شدن سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به آنفلونزا مفید باشد. آهن موجود در آن می‌تواند حجم خون را بهبود ببخشد و از بروز کم خونی و خستگی جلوگیری نماید.
این ماده به عملکرد مناسب کلیه کمک می‌کند و در توسعه سلول‌ها ضروی است. علاوه بر این، جو حاوی مس است که در تشکیل هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون دخیل است.
۵- الاستیسیته پوست را نگه می‌دارد
جو منبع بسیار خوبی از سلنیم است که همین امر باعث می‌شود در نگهداری کشسانی پوست به بدن کمک کند. همچنین این ماده از آسیب رادیکال‌های آزاد و شل شدن پوست جلوگیری می‌کند.
علاوه بر این، می‌تواند قلب، پانکراس و عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهتر کند. کمبود سلنیوم می‌تواند به سرطان پوست، روده، پروستات، کبد، شکم و سینه منجر شود.
۶- سطح کلسترول خون را کنترل می‌کند
فیبر نامحلولی که در فیبر وجود دارد می‌تواند به کنترل سطح کلسترول خون کمک کند. جو حاوی فیبر‌های محلول و نامحلول است و به خاطر خواص کم کلسترول و کم چربی‌اش توصیه می‌شود.
۷- دیابت را کنترل می‌کند
جو می‌تواند دیابت نوع ۲ را کنترل کند. با اینحال ما می‌توانیم با کاهش وزن و انجام فعالیت‌های ورزشی و استفاده از رژیم غذایی مناسب از بروز دیابت جلوگیری کنیم؛ بنابراین غذا‌هایی که حاوی فیبر بالایی هستند باید در رژیم غذایی افراد دیابتی قرار گیرند.
جو نیز به خاطر محتوای فیبر بالایش برای این بیماران عالی است. دانه جو حاوی ویتامین‌های ضروری و مواد معدنی است و می‌تواند جذب گلوکز را کندتر کند. مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۶ نشان می‌دهد که مصرف جو در افرادی با مقاومت به انسولین، می‌تواند سطح گلوکز را کاهش دهد.
۸- از بیماری‌های قلبی و سرطان پیشگیری می‌کند
جو حاوی انواع متعددی از مواد مغذی گیاهی همچون لیگنان است که در بدن به لیگنان پستانداران تبدیل می‌شود. یکی از این لیگنان‌ها آنترولاکتون نام دارد که به پیشگیری از سرطان و سایر سرطان‌های هورمونی و نیز بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.
۹- در برابر آترواسکلروز از بدن محافظت می‌کند
آترواسکلروز شرایطی است که در آن دیواره شریان‌ها ضخیم‌تر می‌شود. این فرایند معمولا به خاطر رسوب موادی همچون کلسترول رخ می‌دهد. جو سرشار از نیاسین است که از افزایش سطح کلسترول خون جلوگیری می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی را کاهش می‌دهد.
زنان یائسه‌ای که فشار خون بالا، کلسترول زیاد یا بیماری‌های قلبی-عروقی دارند بهتر است ۶ بار در هفته جو مصرف کنند.
۱۰- از بروز آسم جلوگیری می‌کند
قبل از اینکه به فکر خرید جو بیفتید، انواع آن را مد نظر داشته باشید. انواع مختلفی جو وجود دارد که دارای ارزش‌های تغذیه‌ای متفاوتی هستند. جوی کامل (سبوس دار) دارای بیشترین ارزش تغذیه‌ای است و می‌تواند برای افراد بسیار مفید باشد.
چگونه جو را انتخاب و ذخیره کنم؟
تقریباً در تمام فروشگاه‌های مواد غذایی طبیعی، جو از قبل به صورت بسته بندی شده و فله‌ای موجود است. همیشه تخم جو را از بخش فله‌ای و یک فروشگاه غلات معتبر خریداری کنید. اگر می‌خواهید آن را به صورت بسته بندی شده خریداری کنید، اطمینان حاصل کنید که هیچ علامتی از رطوبت در بسته وجود ندارد. قبل از خرید همیشه تاریخ بسته بندی را بررسی کنید.
ذخیره سازی
توصیه می‌شود دانه جو را در یک ظرف پلاستیکی یا شیشه‌ای در یک مکان خنک و خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. آن‌ها اگر به درستی نگهداری شوند حدود ۱ سال عمر مفید خواهند داشت.
در طول تابستان، می‌توانید دانه‌های جو را در یخچال یا فریزر نگهداری کنید. اما مراقب باشید که درب ظرف را محکم ببندید تا از احتمال جذب رطوبت توسط دانه‌ها جلوگیری شود.
نکته:
طبع جو از نظر طب سنتی سرد و خشک است به همین دلیل برای سرد مزاجان مضر است، بنابراین باید با شکر خورده شود. مواد مغذی آن از گندم کمتر است، اما خاصیت قابض و خشک کنندگی دارد. برای مثانه مضر است، به همین دلیل باید با روغن و انسیون خورده شود.
جو زود هضم می‌شود، اما موجب سست شدن معده می‌شود.
عوارض احتمالی و مضرات جو
جو محتوی گلوتن است؛ بنابراین برای مبتلایان به بیماری سلیاک و کسانی که رژیم بدون گلوتن را دنبال می‌کنند، مناسب نیست؛ بنابراین جوانه، نوشیدنی‌های تهیه‌شده از جوانه مانند آب‌جو و طعم‌دهنده‌های تهیه‌شده از جو نیز محتوی گلوتن هستند.
برای افزایش فیبر مصرفی‌تان، باید این کار را به‌طور تدریجی ظرف ۱ تا ۲ ماه انجام بدهید. این روش از مشکلات گوارشی جلوگیری کرده و به بدن اجازه می‌دهد که خود را با این روند تطبیق بدهد. مصرف مایعات فراوان در زمان افزایش مصرف فیبر می‌تواند از یبوست جلوگیری کند.