به گزارش «شیعه نیوز»، با رسیدن فصل سرما مسئولان وزارت صحت عامه و کارشناسان امراض ویروسی از شیوع نسبتا شدید ویروس کرونا هشدار می‌دهند. وزارت صحت عامه رسما اعلام کرده است که موج دوم شیوع ویروس کرونا در افغانستان در حال اوج گرفتن است. در پی آن این وزارت برخی از تدابیری را نیز اعلام کرده است و می‌گویند که برای موج دوم شیوع کرونا و رسیدن به اوج آن در فصل سرما آمادگی می‌گیرند.
شماری از کارشناسان صحی از نبودن تدابیر مراقبتی و تشخیصی کافی ابراز نگرانی می‌کنند. مسئولان وزارت صحت عامه نیز با ابراز نگرانی می‌پذیرند که ممکن است در عدم رعایت شرایط بهداشتی و عدم حفظ فاصله‌گیری شیوع ویروس کرونا در فصل سرما فراتر از ظرفیت موجود صحی شدت بگیرد و شاید این وزارت نتواند به آن رسیدگی کند. گرچند این وزارت اعلام کرده است که ظرفیت صحی برای مقابله با کرونا در موج دوم دوبرابر شده است.
با اعلام موج دوم شیوع ویروس کرونا دانشگاه‌ها تا سه ماه دیگر تعطیل شده است. همچنان سالن‌های عروسی تا آخر قوس بسته و استفاده از ماسک در ادارات عامه اجباری شده است. مسئولان وزارت صحت عامه می‌گویند که با توجه به شدت شیوع ویروس کرونا اقدام‌های دیگری نیز خواهد شد اما قرار نیست شهری به گونه‌ی کامل قرنطین شود.
اعلام موج دوم در هفته‌های اخیر در حالی است که ماه‌های پیش ۷۰ درصد بسترهای مخصوص ویروس کرونا خالی شده بود. میزان مبتلایان از ۷۰ درصد ثبت روزانه به ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش یافته بود. اکنون اطلاعات رسمی وزارت صحت عامه نشان می‌دهد که در هفته‌های اخیر آمار ثبت موارد مثبت به مراتب شدیدتر از دور گذشته‌ی شیوع کرونا است. از این‌رو مسئولان وزارت صحت عامه آن را به‌عنوان رسیدن موج دوم شیوع ویروس کرونا اعلام کرده‌اند.
اکمل سمسور، سخن‌گوی وزارت صحت عامه به اطلاعات روز گفت که اوج‌گیری و میزان افزایش ثبت هفته‌وار به مراتب بیشتر از دور نخست آن است. بنابرین می‌توان گفت که کرونا در افغانستان در حالت متفاوت و نسبتا شدید در حال افزایش است و موج دوم آن رسیده است. در هفته‌ها و روزهای اخیر آمار ثبت روزانه به ۲۰ درصد رسیده است. بسترهای شفاخانه‌های مخصوص ویروس کرونا گاهی از ۷۰ تا ۹۰ درصد دوباره پر شده است. به گفته‌ی آقای سمسور هفته‌وار صدها مریض اضافه می‌شود. میزان مرگ روزانه در روزهای اخیر به مرز بالاتر از ۱۵ نفر رسیده است.
«در هفته‌ی چهل و پنجم، ۸۰۰ مریض و در هفته‌ی گذشته یا هفته‌ی چهل‌وششم یک هزار ۵۰۰ مریض ثبت شد. در هفته‌ی چهل و هفتم پیش‌بینی می‌شود که حدود دو هزار مریض کرونا ثبت شود».
سه ماه پیش آمار رسمی ویروس کرونا در حال کاهش بود. آن زمان در شماری از ولایات در دست‌کم سه روز پیهم آمار مرگ به صفر رسیده بود. در آن زمان مسئولان وزارت صحت عامه می‌گفتند که اگر در چهار هفته‌ی پیهم آمار ثبت روزانه در شماری از ولایات صفر باشد پایان موج اول را در آن ولایات اعلام می‌کند و اگر پس از آن دوباره ثبت شود در واقع موج دوم ویروس کرونا است. بر این اساس اکنون اعلام موج دوم در حالی است موج اول در هیچ ولایت و شهری پایان نیافت. وزارت صحت عامه موج دوم شیوع ویروس کرونا را براساس شدت بیشتر شیوع آن نسبت به دور اول اعلام کرده است.
در ماه‌های نخست شیوع ویروس کرونا برآورد‌های تجربی و علمی این بود که شیوع کرونا (Covid_19) در فصل گرما کم و در فصل سرما زیاد می‌شود. کارشناسان امراض ویروسی اکنون هشدار می‌دهند که افغانستان نیز از این قاعده استثنا نیست. دکتر کریم‌الله شهپر، متخصص امراض ویروسی به اطلاعات روز گفت که با رسیدن فصل سرما، بار دیگر افغانستان مثل سایر کشورها به سوی اوج شیوع ویروس کرونا در حرکت است. او گفت که امراضی ویروسی خانواده‌ی کرونا در فصل سرما بیشتر زنده می‌شوند، بنابرین شیوع آن در فصل سرما شدیدتر از پیش خواهد بود.
هشدارها از اوج‌گرفتن شیوع ویروس کرونا در حالی است که در افغانستان بیشتر مردم و حتا شماری از پزشکان به این مریضی بی‌اعتنا شده‌اند. ماه‌های پیش گفته می‌شد که شماری از پزشکان در شفاخانه‌های مخصوص کرونا از ماسک و وسایل بهداشتی کار نمی‌‌گرفتند. وقتی مریضی از از یکی از پزشکان پرسیده بود که چرا ماسک نپوشیده است، در پاسخ گفته بود: «از این مریضی هم چیزی نمانده است.»
در اوج بی‌اعتنایی‌ها، دیدبان شفافیت افغانستان در نتیجه‌ی یک پژوهش دریافت که در بیشتر شفاخانه‌ها آزمایش‌های مقدماتی ویروس کرونا انجام نمی‌شود. در این پژوهش ۷۰۰ مرکز صحی در ۶۰ ولسوالی و ۱۳ ولایت نظارت و سروی شده بود. دیدبان شفافیت از نبود تجهیزات کافی در شفاخانه‌ها نیز گزارش داده بود و از وزارت صحت عامه خواسته بود که به وضعیت رسیدگی کند و برای موج دوم کرونا آمادگی بگیرد.
مسئولان وزارت صحت عامه اکنون می‌گویند که پزشکان ویژه شفاخانه‌های کرونا دوباره بسیج شده‌اند و برای رسیدگی به مریضان کرونا در فصل سرما آمادگی‌ها گرفته شده است.
آمادگی‌ها و اقدام‌های جدید چیست؟
براساس اطلاعات وزارت صحت عامه ظرفیت تشخیصی و لابراتواری نسبت به دور گذشته شیوع ویروس کرونا بلند رفته است. اکنون ۱۴ لابراتوار تشخیصی دولتی وجود دارد که روزانه ظرفیت سه تا چهار هزار آزمایش را دارد. همچنان از ۲۴ لابراتوار شخصی ۹ لابراتوار اکنون فعال است که در مجموع روزانه ظرفیت حدود دو هزار آزمایش را دارد. شماری از لابراتوارهای شفاخانه‌های شخصی به مراتب از مدت یک هفته تا شش ماه به‌دلیل غیرمعیاری‌بودن کارشان متوقف شده است. به گفته‌ی سخن‌گوی وزارت صحت عامه پیش از این میزان آزمایش‌ها روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ بود اما اکنون روزانه حدود یک‌هزار و ۵۰۰ آزمایش انجام می‌شود.
مسئولان وزارت صحت می‌گویند ظرفیت آزمایش را بیشتر از این بالا خواهند برد. سخن‌گوی این وزارت گفت که ۹ لابراتوار دیگر نیز در بخش دولتی اضافه و میزان ظرفیت آزمایش روزانه به هشت‌هزار خواهد رسید. همچنان تعداد بسترها و شفاخانه‌های مراقبتی در مراکز شهرها و ولسوالی‌ها افزایش یافته است.
سخن‌گوی وزارت صحت عامه می‌گوید که در مجموع ۸۵ شفاخانه در سطح ولسوالی‌ها با ظرفیت ۵ تا ۱۵ بستر آمادگی دارد که مریضان دارای علایم کرونا را مراقبت کنند. به تمام این شفاخانه‌ها دستگاه‌ها تولید اکسیجن کوچک یک نفری نیز فرستاده شده است.
براساس گفته‌های سخن‌گوی وزارت صحت عامه اکنون این وزارت ظرفیت کافی دارد اما اگر شهروندان توصیه‌ها را مراعات نکند ممکن است در اوج سرما میزان مبتلایانی که نیاز به مراقبت جدی دارند بیشتر از ظرفیت شود: «شاید نتوانیم رسیدگی کنیم»
آمار رسمی وزارت صحت عامه نشان می دهد که میزان مریضان فعال اکنون بیش از هفت هزار و ۴۰۰ نفر است. از این میان تنها ۳۸۹ مریض نیاز به مراقبت جدی دارد و در شفاخانه‌های مخصوص کرونا بستری است. سخن‌گوی وزارت صحت عامه می‌گوید که بیشتر مریضان فعال در خانه‌ها قرنطین‌اند و این وزارت با تیم‌های سیار از آنان مراقبت و توصیه می‌کنند: «تیم‌های مراقبتی در پنج شهر بزرگ ایجاد شده است که به گونه‌ی سیار آگاهی دهی و به مریضان کرونا رسیدگی می‌کنند. ۲۶۵ تیم سیار پاسخ دهی سریع در سطح ولسوالی‌ها و قریه‌ها فعال شده است. شهروندان اگر در خانه‌ها مریض داشته باشند به شماره ۱۶۶ تماس بگیرند تیم سیار به آن مراجعه می‌کند.»
آمادگی‌های وزارت صحت عامه در حالی است که میزان مبتلایان ویروس کرونا در افغانستان با آمار رسمی تفاوتی زیادی دارد. در دور اول شیوع ویروس کرونا در افغانستان، وزارت صحت عامه در یک تحقیق عمومی از طریق آزمایش سریع دریافت که در افغانستان حدود ۱۰ میلیون نفر به ویروس کرونا مبتلا است. در حالی که آمار رسمی میزان مبتلایان بیش از ۴۵ هزار نفر را نشان می‌دهد.
کارشناسان امراض ویروسی می‌گویند، درحالی که موج دوم ویروس کرونا شدید تر از موج اول در حال اوج گیری است اما تدابیر به همان نسبت افزایش نیافته و وجود ندارد. مسئولان وزارت صحت عامه در پاسخ می‌گویند که برای کنترل شیوع کرونا همکاری مردم در رعایت توصیه‌ها شرط است. در صورت اعمال توصیه‌ها می توان در مدت چهار هفته دوباره به کنترل در آورد. سخن‌گوی وزارت صحت عامه می‌گوید که فرهنگ بهداشتی و رفتار مراقبتی میان شهروندان ضعیف است. از یک طرف در فصل سرما آلودگی هوا و امراض ویروسی دیگر نیز افزایش می‌یابد، از این‌رو ممکن است دو باره به «بحران» مواجه شویم.
مسئولان وزارت صحت عامه تاکید می‌کنند که شهروندان از شرکت در تجمعات و مهمانداری‌ها خودداری کنند. ماسک بپوشند و شرایط بهداشتی موج اول مثل دست شستن و فاصله گیری را رعایت کنند. وزارت صحت عامه از تمامی نهادها به ویژه نهادهای آموزشی و تحصیلی خصوصی می خواهند که سیستم‌های آموزشی از راه دور را به کار بیندازند و از برگزاری درس‌های حضوری خودداری کنند.
اکمل سمسور سخن‌گوی وزارت صحت عامه در نشست خبری پنج‌شنبه (۶ قوس) به رسانه‌ها گفت که سه ماه سختی در پیش است. او گفت که در موج دوم پیش‌بینی می‌شود که ۹۰ هزار واقعه مثبت ویروس کرونا داشته باشیم که از این میان ممکن است حدود ۹ هزار آن ثبت شود. آقای سمسور تأکید کرد که اگر شهروندان از ماسک استفاده کنند این فرض می‌تواند غلط ثابت شود و ۸۵ درصد موارد مثبت و موارد مرگ آن را کاهش دهد.