به گزارش «شيعه نيوز» به نقل از شبستان، فضای جامعه امروز و دغدغه هایی که هر یک از ما در کار و زندگی مان با آن دست و پنجه نرم می کنیم، باعث شده که کمتر برای خودمان و بخصوص برای تغذیه سالم وقت هزینه کنیم. به گفته پزشکان نحوه تغذیه رابطه مستقیمی در زندگی دارد، اما در کشور ما به خصوص در شهرهای بزرگ افراد بیشتر به تغذیه فست فود یا غذاهای آماده روی آورده‌اند و دیگر در شهر تهران جایی برای سفره پهن کردن در خانه ها نیست، آنچه پیش روی شماست نظرات کارشناسان درباره تغییر ذائقه ایرانیان و مضرات فست فود برای افراد جامعه است که در پی می آید.
رواج فست فود، تهاجم فرهنگی دیگر
با توجه به اینکه مصرف فست فود در جامعه ما افزایش پیدا کرده است، به تبع می تواند تأثیرات مهم اجتماعی در پی داشته باشد، «امان قرایی مقدم»، جامعه شناس درباره نحوه تغییر تغذیه در ایران گفت: در جامعه شناسی بحثی وجود دارد، تحت عنوان تغییر متفاوت عناصر فرهنگی و می توان فست فود را یکی از تهاجم های فرهنگ و تمدن غرب دانست.
به گفته وی باید توجه داشت که بنا بر تئوری روانشناسی اگر یک عنصر فرهنگی بیگانه مورد پذیرش فرهنگی قرار گیرد جامعه از آن استقبال کرده و اگر عنصر دیگری در جامعه حضور داشته باشد، جامعه با آن به مبارزه برخواسته و در صورت مبارزه آن عنصر پیروزخواهد شد. برای مثال در فرهنگ غذایی ایران خورشت ها و غذای متنوع زیادی وجود دارد که ساندویج و امثال آن هم در فرهنگ تغذیه ایرانی جا باز کرده است.
فست فود تغذیه ای جایگزین غذای سنتی
قرایی مقدم دلیل استقبال از این نوع تغذیه را صرف راحت و سرپایی دانست و افزود: حتی غذاهای فست فود را می توان هنگام رانندگی صرف کرد و دیگر همچون غذاهای سنتی نیازی بکار برد قاشق و چنگال نیست که بدین شکل این نوع تغذیه در تمام جهان جا باز کرده و محبوب شده است.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه نسل جوان به مصرف غذای راحت روی آورده و در نتیجه این غذا در تمام کشورها مورد توجه قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: باید در نظر داشت که مصرف این گونه غذاها کیفیت و ارزش غذایی مناسب ندارد.
تئوری تغییر متفاوت فرهنگی
در ادمه قرایی مقدم، گفت: تداوم این گونه تغذیه را در جامعه شناسی به عنوان تئوری «تغییر متفاوت فرهنگی» می نامند و تصریح کرد: برای مثال تلفن همراه، چراغ قوه و اتومبیل که وارد ایران شد، به علت اینکه جای آن وسایل در جامعه ایران خالی بود به تبع مورد استقبال هم قرار گرفت. دغدغه های امروز و زندگی سریع جامعه هم دلیل استقبال از این نوع تغذیه است.
این جامعه شناس افزود: بنابراین تئوری، فست فود یکی از غذاهایی است که بدلیل سرعت و سهل الوصول بودن، به راحتی در شهرها جا باز کرده است؛ البته روستاییانی که به شهرهای بزرگ می‌آیند هم به سراغ مغازه های فست فودی می روند.
با سفره آرایی می توان ذائقه را تغییر داد
قرایی مقدم راه‌های مقابله با این فرهنگ غلط اجتماعی را این چنین بررسی کرد که این معضل را نمی توان حل کرد، مگر اینکه با فرهنگسازی و مصرف غذاهای سنتی این معضل را حل کرد و به نسبت والدین هم باید از سفارش پیتزا یا غذاهای آماده صرف نظر کنند.
این جامعه شناس معتقد است: در واقع اگر به غذاها از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ سفره آرایی توجه شود، به این ترتیب می توان ذائقه جوانان و بچه‌های ایرانی را به سمت غذاهایی ایرانی هدایت کرد و رادیو و تلویزیون هم نباید به این شدت مصرف فست فود را در فیلم‌ها به نمایش بگذارد.
رواج تغذیه سالم با همراهی رسانه ها و تبلیغات
وی افزود: در اصل واژه ساندویچ یا پیتزا کلمه انگلیسی است که وارد فرهنگ ایران و جهانیان شده است، به این ترتیب خانواده ها، رسانه ها به خصوص رسانه ملی با درج مطالبی در کتاب‌های درسی و برگزاری نمایشگاه های مختلف از تغذیه داخلی می توانند ذائقه عمومی را به سوی تغذیه سالم و با کیفیت هدایت کنند.
ناگفته نماند، در نحوه تهیه پیتزا مقدار زیادی طعم دهنده های متنوع ، رب گوجه، سس مایونز، کالباس، سوسیس و پنیر پیتزا که پنیری بسیار چرب هست، استفاده می شود. هیچ کس نمی گوید که صد در صد این غذاها را کنار بگذارید ما می گوییم به عنوان غذای گاهی وقتی استفاده شود نه اینکه در هفته 3 تا 4 وعده مصرف کنیم. آدمها دوست دارند که تنوع غذایی داشته باشند اما باید به سمت غذاهای سالم برویم؛ به طور مثال پیتزایی باشد با حجم کم و در آن از میوه ها و سبزیجات استفاده شود و پیتزایی حجیم،چرب با پنیر و سس فراوان را کنار بگذاریم.
عیوب فست فود را بیشتر بشناسید
در ادامه «مسعود کیمیاگر»، متخصص تغذیه درباره مضرات فست فودها گفت: این قبیل خوراکی‌ها چند عیب بزرگ دارند، اولا در تهیه غذاهای آماده وفست فود از مواد افزودنی استفاده و این مواد افزودنی در بدن تبدیل به مواد سرطان زا می‌شود.
در بعضی از سوسیس و کالباس ها از نیتریت به عنوان رنگ دهنده استفاده می شود که این ماده باعث ایجاد سرطان سیستم گوارشی در بدن می شود که از یک حد مصرف آن ممنوع می باشد؛ اما از اکثر فرآورده های گوشتی (سوسیس،کالباس و همبرگر) که قیمت ارزانی دارند، نمی توان به عنوان جایگزین گوشت استفاده کرد؛ گوشتی که در این مواد استفاده می شود، کیفیت پایینی دارد که از پروتئین های غیر حیوانی هستند که با استفاده از پودر سیر، ادویه و فلفل به این قبیل گوشت ها، رنگ ، بو و طعم غیر طبیعی می دهند تا به یک محصول خوب تبدیل شوند؛ اما در واقع اینطور نیست و از مواد اولیه ناسالم تهیه شده اند.
وی درباره دومین مضرات این نوع تغذیه افزود: این غذاها پر کالری هستند و معمولاً از کالباس و سوسیس برای این غذاها استفاده می شود، که گوشت‌های چربی دارند و چربی های آنها هم از چربی جامد و مضر است.
ادویه های استفاده شده در این مواد غذایی باعث ایجاد حساسیت شدید در بعضی افراد می شوند؛ به طور مثال بعضی مواقع افراد که از ادویه های هندی که با نحوه مصرف آنها آشنا نیستند، از این نوع ادویه ها استفاده می کنند که باعث اسپاسم حنجره می شود. همچنین بچه ها که فست فود ها را بسیار دوست دارند مصرف سوسیس و کالباس باعث حساسیت شدید پوستی در بچه ها می شود و پوست شان حالت کهیر پیدا می کند و لوله گوارش آنها هم تحت تاثیر این ادویه ها قرار می گیرد و مشکلاتی را برای شان ایجاد می کند. بعضی ادویه ها هم باعث تحریک معده می شوند که ناراحتی های گوارشی را در پی دارند و حتی منجر به زخم معده می شود؛ به طور نمونه فلفل سبز تازه با اینکه تند هست اما هیچ عارضه ای برای معده ندارد ولی ادویه هایی که در فراورده های گوشتی استفاده می شود بسیار عوارض شدیدی را در پی دارند و سلامت بدن را در معرض خطر قرار می دهند.
خوش طعم ولی بی مصرف
کیمیاگر افزود: برای مصرف اینگونه غذاها به تبع از نان‌هایی که با آرد سفید تهیه می‌شود و معمولاً پرکالری هستند بهره می گیرند و هر ساندویچ دارای یکهزار تا 1200 کالری پرنمک است و اغلب هم با نوشابه مصرف می‌شود.
وی با ذکر اینکه این خوراکی ها نه تنها فایده ای ندارد، بلکه مضر هم هستند، گفت: متأسفانه به علت اینکه شیوه زندگی تغییر کرده و این فست فودها با ادویه خوش طعم می‌شود، به تبع مردم هم به مصرف این نوع تغذیه گرایش پیدا می کنند.
کیمیاگر با اشاره به اینکه فست فودها در نوع تغذیه یکسری تغییراتی ایجاد کرده است، گفت: برای مثال ناگت ها معمولاً افزودنی ندارند، از آرد سوخاری تهیه می شود و به طور معمول کم ضررتر از سوسیس و کالباس هستند.
وی درباره نحوه اصلاح تغذیه در جامعه گفت: اگر کسی برای تهیه غذاهای آماده از ساندویچ های مرغ یا ساندویچ های تن ماهی (که در کشور ما چندان متداول نیست) استفاده کنند، بسیار مناسب و به ترتیب مصرف همبرگر بهتر از کالباس و سوسیس است، به شرطی که این مواد با آب پرتقال یا گوجه فرنگی استفاده شود تا مضرات مواد افزودنی بدین شکل کاسته شود.
بهتر است بدانید؛ چربی و روغن هایی که در این مواد غذایی استفاده می شود، بسیار چاق کننده هستند، چاقی که با کمبود مواد مغذی طبیعی همراه هست، فست فودها را می خوریم تا سیر شویم. افراد جامعه باید به عنوان تنقل به این مواد نگاه کنند نه به عنوان یک ماده غذایی سالم. انواع فست فودها در سرخ کردنشان از روغن های اشباع استفاده می شود که بسیار چاق کننده هستند و فردی که به عنوان غذای اصلی از آنها استفاده می کند به افزایش وزن بی دلیل و افزایش کلسترول مبتلا می شود که عوارض شدیدی در پی دارد. در حال حاضر در اغلب کشورها تولید کننده های فست فود را مجبور کرده اند که به تولید فست فود سالم رو بیاورند و مقدار کالری غذاهای سریع را تحت کنترل درآورده اند که هر وعده نباید بیش از نیاز روزانه کالری داشته باشد و باعث چاقی نشود؛ به طور مثال سالاد بدون روغن و چربی در سبد فست فود ها قرار داده اند. چربی های مصنوعی و اشباع که بسیار مضر هستند، بیماری های گوارشی، قلبی و عروقی را در پی دارند.
به نظر کیمیاگر مصرف غذاهای آماده و فست فود بهتر است، هر دو هفته یکبار مصرف شود و آن هم به این دلیل که بدن فرصت پیدا می کند تا سموم را دفع کند.
وی در پایان فست فود و غذاهای آماده را منبعی برای ابتلای افراد به بیماری های گوارشی، دیابت و چاقی در افراد دانست.
یکی از مضرات فست فود ها،سرخ شدن نشاسته در روغن است؛ هر هیدروکربنی که در روغن سرخ شود، حال هر روغنی باشد ایجاد پلی آکریل می کند که ماده ای بسیار سمی است. وقتی یک ماده غذایی نشاسته دار را در روغن سرخ می کنیم زنجیره های نشاسته پشت سر هم قرار می گیرند که ایجاد این رشته ها ترکیبات تازه ای به وجود می آورد که باعث ایجاد یک سری بیماری در بدن می شود. استفاده از روغن مخصوص سرخ کردن حتمی و لازم است؛ اما این روغن ها هم عوارض را کاهش نمی دهند و باز باعث بیماری می شوند ما باید از غذاهای آب پز، بخار پز یا تفت داده شده استفاده کنیم. اما باید این نکته را متذکر شد؛ استفاده از روغن های مایع که اشباع هستند در سرخ کردن مواد غذایی استفاده شوند؛ این روغن ها در اثر حرارت تبدیل به پرکسید می شوند که اکسیژن وارد زنجیره چربی می شود و باعث سمی شدن روغن می شود. روغن نه تنها از شکل طبیعی خارج می شود بلکه تبدیل به ماده ای بسیار مضر می شود. همانطور که مشاهده می کنید وقتی از روغنی که مخصوص سرخ کردن نیست، استفاده می کنیم در ته ماهیتابه یک لایه چربی ایجاد می شود که چسبیده به ظرف و شستن آن بسیار مشکل است؛ این دقیقا همان اتفاقی هست که در سیستم بدن می افتد و این چربی به همین شکل به جداره رگ ها می چسبد.
چه باید کرد؟
ما می توانیم به جای استفاده از این غذاهای چرب و پر ادویه از فست فود های سالم و سنتی استفاده کنیم؛ مخلوط میوه ها و سبزی ها؛ تخمه ها و تنقلات قدیمی، میوه های خشک شده ( توت، آلو، پسته، انجیر، خرما و ...) که عوارض بسیار کمی دارند و چربی هایی که در این دانه های خوراکی وجود دارد برخلاف چربی هایی که در فست فودها استفاده می شود چربی های بسیار مفیدی هستند که نه تنها باعث بیماری نمی شوند، بلکه چربی بد خون را کاهش داده و باعث افزایش چربی خوب بدن می شوند.