به گزارش «شیعه نیوز»، آهن یک ماده معدنی موجود در گیاهان، حیوانات و تمام موجودات زنده است. این ماده در ترکیب هموگلوبین به کار می رود؛ ساختاری که بخشی از گلبول های قرمز خون را می سازد و اکسیژن را از ریه ها به بدن حمل می کند.
آهن توانایی حمل اکسیژن را در اختیار هموگلوبین قرار می دهد بنابراین اکسیژن به محل مورد نیاز می رسد. پس می توان گفت آهن در کودکان نقش مهمی در رشد آن ها دارد.
در صورت عدم وجود آهن کافی، بدن نمی تواند هموگلوبین بسازد و تعداد گلبول های قرمز کاهش می یابد. بدین ترتیب بافت ها به اکسیژن مورد نیاز خود دست نمی یابند.
مقدار مناسب آهن برای کودکان
چه مقدار آهن مورد نیاز نوزادان و کودکان است ؟
جنینی که چهل هفته در رحم مادر بوده با ذخیره آهنی که از خون مادر به دست آمده به دنیا می‌آید. در شش ماه اول، نیاز نوزادان شیرخوار به آهن از شیر مادر تامین می‌شود.
اما اگر بعد از شش ماهگی، مدتی طولانی بگذرد و نوزاد شیرخوار با غذاهای دیگر تغدیه نشود، خطر کمبود آهن در او افزایش می‌یابد.
اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه نمی‌کند، برای دوازده ماه اول، تغذیه نوزاد باید از شیرخشک های غنی شده با آهن مخصوص نوزادان باشد. شیرخشک باید بر پایه شیر گاو باشد. وقتی نوزادان خوردن غذاهای جامد را آغاز می‌کنند، مقدار نیاز آن‌ها به آهن بستگی به سنشان دارد.
در مصرف روزانه توصیه شده (The Recommended Dietary Allowance (RDA))، مقدار نیاز روزانه هر فرد به آهن مشخص شده است.
سن مقدار نیاز روزانه به آهن
۷ تا ۱۲ ماه ۱۱ میلی‌گرم
۱ تا ۳ سال ۷ میلی‌گرم
۴ تا ۸ سال ۱۰ میلی‌گرم
۹ تا ۱۳ سال ۸ میلی‌گرم
۱۴ تا ۱۸ سال ۱۱ میلی‌گرم (برای پسرها)
۱۵ میلی‌گرم (برای دخترها)
آیا لازم است به کودک مکمل آهن داده شود ؟
نوزادان شیرخوار و نوزادانی که از زمان تولد شیرخشک غنی شده با آهن دریافت می‌کنند نیازی به مکمل آهن ندارند.
نوزادانی که با وزن کم متولد شده‌اند نیاز به مکمل آهن دارند. اینکه چه نوع مکملی باشد و چه مقدار و چه مدت داده شود، بستگی به وزن زمان تولد و رژیم غذایی نوزاد دارد. مقدار درست و کافی مکمل کودک، طبق مشورت و نظر پزشک متخصص، تعیین می‌شود.
کودکان بالاتر از یک سال نیاز به مکمل آهن ندارند، مگر اینکه به قدر کافی غذاهای سرشار از آهن مصرف نکنند. اگر فکر می‌کنید در تغذیه کودک مقدار کافی آهن وجود ندارد، این موضوع را با پزشک متخصص مطرح کنید.
بهترین راه مصرف مکمل برای کودکان چیست ؟
سعی کنید قرص های مکمل آهن را با شکم خالی به کودک بدهید (تقریبا یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از وعده های غذایی). ممکن است نیاز باشد برای پیشگیری از دل درد بعضی کودکان، مکمل های آهن را باید با وعده غذایی اصلی مصرف کنند.
ویتامین c کمک می‌کند بدن آهن را به خوبی جذب کند. قرص های مکمل آهن را با یک لیوان آب پرتقال یا میوه‌های دیگری که سرشار از ویتامین c هستند به کودک بدهید.
همزمان با مصرف مکمل یا دو ساعت بعد از آن، به کودک خود داروی ضد اسید معده ندهید یا اجازه ندهید کودکتان شیر یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین مثل نوشیدنی گازدار بنوشد، چون باعث می‌شود جذب آهن در بدن متوقف شود.
قرص‌های آهن ممکن است باعث سوزش معده، حالت تهوع، اسهال، یبوست و گرفتگی عضلات شود. مطمئن شوید کودک هر روز به مقدار فراوان مایعات می‌نوشد و میوه، سبزیجات و غذاهای فیبردار مصرف می‌کند.
کودک نیاز دارد قرص آهن را چند ماه بخورد (حداقل ۳ تا ۶ ماه) تا ذخیره آهن در بدنش تولید شود.
علائم کمبود آهن در کودکان و نوزادان
نوزادانی که کمبود آهن دارند رشد کمی دارند و یا این که اصلاً وزنشان اضافه نمی‌شود. پوست آن‌ها رنگ پریده تر از رنگ نوزادان معمولی است. نوزاد بی اشتها است و از خوردن یا آشامیدن امتناع می‌کند و جنب و جوشش کمتر می‌شود.
در صورت کمبود آهن کودک بی‌قرار است، بدون دلیل مشخص گریه و بی تابی می‌کند. در کودکان بزرگ تر کمبود این عنصر خود را با احساس خستگی، اختلال در تمرکز و ضعف عمومی نشان می‌دهد.
چه غذاهایی منابع خوبی برای آهن در کودکان هستند ؟
دو نوع متفاوت از آهن وجود دارد:
آهن «هم» که خیلی راحت‌تر جذب بدن می‌شود. این نوع آهن در انواع گوشت وجود دارد.
آهن «غیرهم» که در منابع گیاهی مثل حبوبات، سبزیجات و غلات وجود دارد.
غذاهای سرشار از آهن مانند:
گوشت‌ها: گوشت گاو، گوشت بره، گوشت خوک، گوشت گوساله، جگر، جوجه، بوقلمون، خوک آبی (مخصوصا جگر)،
ماهی
تخم‌مرغ
دانه‌های خوراکی و غلات: غلات غنی شده با آهن، نان‌های تهیه شده با غلات کامل، نان‌های غنی شده، ماکارونی و برنج.
حبوبات: نخود، عدس، نخودفرنگی و لوبیای خشک شده،
سبزیجات: اسفناج، کلم بروکلی، کلم بروکسل، نخودفرنگی سبز و لوبیا.
برای اینکه بدن آهن این غذاها را بهتر و راحت‌تر جذب کند، غذاهای حاوی آهن با منبع خوب ویتامین c می‌تواند ترکیب شود مثل پرتقال، گوجه و فلفل قرمز. برای مثال، صبحانه غلاتی غنی شده با آهن را با تکه‌های پرتقال سرو کنید و ماکارونی را با گوشت و سس گوجه.
آیا شیر گاو منبع خوبی برای آهن است ؟
خیر، شیر گاو منبع خوبی برای آهن نیست. حتی با وجود اینکه شیر گاو درست به اندازه شیر انسان آهن دارد، اما بدن نمی‌تواند آن را به خوبی جذب کند.
قبل از اینکه شیر گاو را به تغذیه کودک خود اضافه کنید، مطمئن شوید کودک آهن و ویتامین c را از منابع دیگر به دست می‌آورد. تا قبل از اینکه کودک ۹ تا ۱۲ ماهه شود، به او شیر کامل گاو ندهید.
نوشیدن بیش از حد شیر گاو ممکن است منجر به فقر آهن شود. (محدود شود به ۵۰۰ میلی لیتر بعد از ۱۲ ماهگی)
منبع : دلگرم