به گزارش «شیعه نیوز»، رییس سازمان غذا و دارو با تاکید براینکه هنوز هیچ دارو و واکسن تایید شده‌ای در دنیا برای درمان کووید-۱۹ معرفی نشده، گفت: همه مواردی که در فضای مجازی مطرح می‌شود، بحث اقتصادی و انتفاع نامناسب و غیراخلاقی است که واقعیت هم ندارند؛ این داروها هنوز مورد تایید نیستند، بلکه پیشنهادات زیادی است که در حال بررسی است.
دکتر محمدرضا شانه‌ساز در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، در پاسخ به سوالی درباره عدم اجازه عربستان برای ورود کیت‌های تشخیصی کرونا به ایران، گفت: بحث راهزنی محموله‌ها و اقلام مورد نیاز بیماران کرونایی در دنیا حتی در بین کشورهایی که سابقه اتحاد و دوستی باهم داشتند، متاسفانه مرسوم شده که نشان می‌دهد داریم در جامعه بشری از اصول انسانی و اخلاقی فاصله می‌گیریم.
تولید داخلی کیت‌های تشخیص کرونا
وی با بیان اینکه در حوزه کیت‌ها داریم به تولید داخلی فکر می‌کنیم و تولید داخل وجود دارد، افزود: به قدری منابع داریم که شیطنت یک کشور کوچک نمی‌تواند تاثیری در تامین اقلام مورد نیاز ما داشته باشد. البته این موضوع از سوی وزارت خارجه و مبادی رسمی دنبال می‌شود.
جمع‌آوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونا تحت نظارت وزارت بهداشت
شانه‌ساز در پاسخ به سوال دیگری درباره آغاز جمع‌آوری پلاسمای بهبودیافتگان کووید-۱۹، گفت: این روشی است که در دنیا مورد تایید قرار گرفته و آزمایش شده است. سازمان انتقال خون و وزارت بهداشت هم در حال پیگیری آن است و توصیه‌هایی هم که لازم بوده برای جلوگیری از هرگونه آلودگی و اینکه بتوانیم از منافع آن استفاده کنیم، طی نامه‌ای به سازمان انتقال خون اعلام کردیم و هر کمکی که لازم باشد، در کنار اقدامات نظارتی که انجام می‌دهیم، انجام خواهیم داد. امروز متخصصین خوشنام ما از ابتدای این پروژه وارد شدند و به زودی در کشورمان پیش می‌رود که یکی از روش‌هایی است که می‌تواند در درمان و پیشگیری کمک کند و ضامن سلامتی مردم باشد.
اثربخشی فاوپیراویر در کرونا همچنان در انتظار نتایج بالینی
وی در پاسخ به سوال ایسنا، درباره سرانجام تست‌های بالینی داروی فاوپیراویر در مبتلایان کرونا، گفت: نه در ایران و نه در هیچ کشوری دیگر هنوز اثربخشی این دارو برای کرونا ثابت نشده است. در کشور ما هم به موازات مطالعات بالینی، فرآیند تولیدش را آغاز کردیم. زیرا مصرف این دارو فقط برای کرونایی‌ها نیست و برای آنفلوآنزا هم موارد مصرف دارد. دارد در کشور ما تولید می‌شود و در مطالعات بالینی هم استفاده می‌شود. منتظر نتایج بالینی هستیم. در فضای مجازی شتاب‌زدگی ایجاد شد و حتی از سوی چند نفر از همکاران پزشک اخباری مطرح شد که التهاب و باور غلطی را ایجاد کرد، اما کمیته علمی وزارت بهداشت این اظهارات را تایید نمکی‌کند. ما به دور از همه هیاهوها داریم کار مطالعات بالینی را انجام می‌دهیم. در تامین و تولیدش هم مشکلی نداریم.
برخی سوء استفاده‌های اقتصادی از کرونا
کرونا هنوز درمان و واکسن تایید شده ندارد
وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره وضعیت داروی ترکیبی ایرانی در درمان کرونا که پیش از این مطرح شده بود، افزود: این داروی ترکیبی یک داروی انتخابی است و لازم نیست که برای بیماران کرونایی تجویز شود و توصیه شده که می‌تواند در درمان مورد استفاده قرار گیرد که به تعداد نیاز سیستم درمانی در کشور تولید شده است. اما توصیه نشده که حتما به بیماران به عنوان دارویی که می‌تواند در درمان کمک کند، مورد توجه قرار گیرد. هنوز هیچ دارو و واکسن تایید شده‌ای در دنیا برای درمان این بیماری معرفی نشده است و همه چیزهایی که در فضای مجازی مطرح می‌شود، بحث اقتصادی و انتفاع نامناسب و غیراخلاقی است که مطرح می‌شود و اینها واقعیت ندارد. این داروها هنوز مورد تایید نیستند، بلکه پیشنهادات زیادی است که در حال بررسی است. هیچ یک از مراجع رسمی بین‌المللی و سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت و کمیته علمی مستقر در وزارت بهداشت اینها را تایید نکرده است.
چگونگی افزایش قیمت دارو در سال جاری
رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره افزایش قیمت دارو در سال جاری نیز، گفت: در این چند سال افزایش قیمت دارو به مراتب پایین‌تر از نیاز متناسب با تورمی بوده که رسما اعلام شده است. امسال هم برنامه داریم که تا حد امکان افزایش قیمت نداشته باشیم، مگر در مواردی که نهاده‌های تولید یا افزایش قیمت ارز تاثیر بگذارد و افزایش قیمت را در حدی که بنگاه‌ها ضرر نکنند، می‌پذیریم تا ضررشان باعث نشود که نیاز بیماران به دارو مخدوش شود. سیاست ما تاکنون این بوده که امسال هم همین سیاست را ادامه می‌دهیم.
افزایش تصاعدی تولید ماسک در کشور
وی درباره مشکل ماسک و مواد ضدعفونی در برخی کارخانه‌هایی که طی این مدت کار کرده‌اند، گفت: باید توجه کرد که ظرفیت تولید ماسک در کشور حدود ۳۵۰ هزار مورد بود که قبل از آغاز بحران کرونا عددی که قابلیت تولید و توزیع داشت، بین ۱۲۰ تا ۱۵۰هزار ماسک سه‌لایه بود. ماسک N۹۵ یا فیلتردار در بهترین حالت کمتر از ۵۰۰۰ عدد در روز ظرفیت تولید داشتیم. با بروز بحران کرونا، اعداد و ارقام افزایش تصاعدی و نجومی پیدا کرد؛ به‌طوری که در حال حاضر برای ماسک سه لایه حدود ۱.۵ میلیون در واحدهای صنعتی قبلی‌مان تولید می‌کنیم که افزایش ۱۰ برابری داده شده است. همچنین با ورود ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، در روز ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار ماسک سه لایه تولید می‌کنیم.
رییس سازمان غذا و دارو ادامه داد: در زمینه ماسک N۹۵ در حال حاضر تولیدمان به ۱۷۰ هزار عدد در روز رسیده است. در روزهای ابتدایی بحران برای تامین نیاز واحدهای درمانی‌مان در این زمینه واردات هم داشتیم. البته با وجود این افزایش ظرفیت تولید، نیاز بسیار بسیار فراتر است. البته اکنون دیگر مشکل خاصی در این حوزه در مراکز بهداشتی و درمانی نداریم. این درحالیست که روزها و هفته‌ها ابتدایی حتی همکاران پزشک و پرستارمان که مستقیما با بیمار در تماس بودند، تجهیزات کافی نداشتند. لباس ایزوله هم داستان دیگری داشت که در حال حاضر در این زمینه هم افتخار ملی در کشور ایجاد شد.
اولویت مراکز درمانی در توزیع ماسک
وی افزود: به هر ترتیب در حال حاضر تعداد تامین ماسک سه لایه‌مان ۲۶ برابر قبل از بحران است، اما نیازمان هم بیشتر است. در صنایع هم جاهایی است که این ماسک‌ها را نیاز دارند که از محل واردات به آنها نیز ارائه دادیم. زیرا اولویت‌مان در تامین ماسک مراکز درمانی که بیماران را به صورت رایگان درمان می‌کنند، ارائه ماسک‌های تولید داخل که قیمت پایین‌تری دارند، به آنهاست. البته سعی می‌کنیم عمدتا ماسک مورد نیاز صنایع و جاهای دیگر را از محل واردات تامین کنیم که ممکن است قیمت‌های آن کمی بالاتر از قیمت مصوب تولید داخلی باشد. طی چند روز آینده و تا پایان اردیبهشت ماه امیدواریم ظرفیت تولید ماسک سه‌لایه بالای ۵ میلیون برسد تا این نگرانی در صنایع برطرف شود. در عین حال کمتر صنایعی هستند که به ماسک‌های فیلتردار نیاز داشته باشند که در این زمینه هم به زودی افزایش ظرفیت بالای ۲۰۰ هزار عدد را لمس خواهیم کرد. قطعا نیاز صنایع و صنوف دیگر هم برطرف می‌شود.
شانه‌ساز درباره تکلیف مسئولان کنترل فنی، افزود: مسئولان فنی قشری هستند که بخش مهمی از نظارت را در صنایع و بخش‌های مختلف انجام می‌دهند. ما به عنوان یک ارگان فنی باید در کنار آنها قرار گیریم و حمایت‌مان بیشتر در حوزه امور فنی این افراد است که جرات و جسارت داشته باشند که نظارت‌شان بر فرآیند تولید و نظارت بر سلامت محصول اظهار نظر با قدرتی باشد و از تهدید و فشار نگرانی نداشته باشند. در حوزه مالی خیلی به ما مربوط نیست. البته به عنوان یک ارگان فرعی که لاجرم درگیر می‌شویم، همواره تلاش کردیم که به نحوی عمل کنیم که حقوقی از این افراد ضایع نشود و بحث حقوق در انجام وظایق قانونی‌شان اختلالی ایجاد نکند. البته به یک سازوکار قانونی نیاز است که این افراد از صاحب صنعت دریافت پول مستقیم نداشته باشند که امیدواریم در پیشنهاداتی که برای اصلاح به مجلس ارائه می‌شود، به این موضوع پرداخته شود.
توان تولید داخلی داروهای مرتبط با کرونا
نیازی به واردات نیست
شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره واردات داروهای مرتبط با کرونا، گفت: در حال حاضر دیگر واردات دارو در این زمینه نداریم و آنچه به صورت موردی وارد می‌شود، سفارشاتی است که در بهمن و اسفند ماه ارائه شده بود. خوشبختانه در حال حاضر تمام اقلامی که مورد نیاز است در داخل قابلیت تولیدشان را داریم و می‌توانیم تولید کنیم که ناشی از توانمندی ماست، اما تاکید می‌کنم که هنوز هیچ درمان دارویی شناخته شده و تایید شده‌ای برای کرونا در دنیا نداریم که بخواهیم خودمان را وابسته به این بدانیم که یک داروی خاصی را نتوانیم تولید کنیم و باید وارد کنیم.
وی افزود: داروهایی که اکنون به طور جد کاندیدا هستند و می‌توانند در مطالعاتی که انجام می‌شود، احتمال استفاده در درمان بیماران کرونایی را دارند، خودمان می‌توانیم در داخل تولید کنیم. بخشی از موارد اولیه آنها نیاز به واردات داشتند که اکنون چند شرکت هم برای تولید آن موارد اولیه اعلام آمادگی کردند. شاید برای کسانی که شناخت کافی از صنعت داروسازی کشور ندارند، جای تعجب داشته باشد. این توان اکنون در داروسازی کشور وجود دارد.
شانه‌ساز افزود: در حال حاضر کارخانه‌ای را در کشور داریم که خط تولید داروهای ضدویروس در آن به عنوان تنها کارخانه تولید داروهای ضدویروسی تخصصی در منطقه شناخته می‌شود. کارخانه‌های دیگری هم داریم که اگر بتوانند ضوابط ما را پاس کنند، می‌توانند به ظرفیت تولید اضافه شوند. داروهایی که در کرونا به طور جدی مطرح هستند را می‌توانیم در کشور تولید کنیم.
موارد ابتلا و فوت داروسازان در داروخانه‌ها به دلیل کرونا
رییس سازمان غذا و دارو در ادامه در پاسخ به سوالی درباره کاهش درآمد داروخانه‌ها به دلیل کاهش مراجعات سرپایی مردم به مراکز درمانی، اظهار کرد: یکی از اقشاری که در معرض مستقیم تماس با بیماران یا افراد ناقل قرار گرفتند، داروسازان و پرسنل داروخانه‌ها بوده‌اند که جایی از خدمات و زحمات آنها تقدیر نشد. حتی در هفته اول بخش عمده‌ای از کمبودهایی که لاجرم در کشور ایجاد شده بود، به این عزیزان نسبت داده شد که واقعا به دور از انصاف بود. داروخانه‌ها هر آنچه که داشتند، عرضه کردند. حتی بسیاری از همکاران‌مان بدون دریافت پول و بدون دریافت هیچگونه سودی ارائه خدمت کردند.
شانه‌ساز افزود: تعداد زیادی از همکاران داروساز ما و پرسنل داروخانه‌ها مبتلا شدند و متاسفانه تعدادی از آنها فوت کردند. هیچ کجا هم نامی از این افراد ذکر نشد. چند روز پیش نامه‌ای از انجمن داروسازان داشتم که از این موضوع گلایه کرده بودند که چرا نامی از همکاران داروساز آورده نشده است. من از تلاش همه همکارانم سپاسگزاری می‌کنم.
افت گردش مالی در داروخانه‌ها
وی ادامه داد: ما در بخش درمان و دارویی‌مان واقعا طی این مدت، از آنجایی که بسیاری از بیماران انتخابی و الکتیو، مراجعه‌ای به مطب‌ها نداشتند، واقعا وضعیت داروخانه‌ها از نظر گردش مالی آن هم در ماهی مانند اسفند، اعداد و ارقام‌مان می‌گوید که اینها افت فروش زیادی داشتند. البته چهار تا پنج درصد از داروخانه‌ها محل استقرارشان در بیمارستان و مکان‌های خاصی بوده که استثناء بودند، اما بیش از ۹۵ درصد داروخانه‌ها دستخوش افت گردش مالی و اقتصادی شده‌اند. علی‌رغم اینکه ما آنها را مکلف کرده بودیم که در ایام تعطیل حتما سرویس ارائه دهند تا اگر با موج جدیدی از بیماری مواجه شدیم که داروخانه‌های بیمارستانی و شبانه‌روزی نتوانستند پاسخگوی نیازها باشند، این داروخانه‌ها سرویس‌دهی کنند. این داروخانه‌ها حضور داشتند و هزینه‌هایشان بر سر جا بود، اما درآمد آنچنانی نداشتند و دخل و خرج بسیاری از داروخانه‌ها همخوانی نداشت. به نظر می‌رسد که سازمان‌های مالیات و بانک‌ها به این موضوع توجه جدی کرده و از آنها حمایت کنند تا این همکاران احساس کنند، دیده شدند و تلاش‌شان مورد غفلت قرار نگرفته است.
سهم مراکز درمانی مختلف در توزیع اقلام حفاظتی
وی در پاسخ به سوالی درباره برخی محدودیت‌ها برای مراکز خصوصی در خصوص اقلام حفاظتی ضروری کرونا، گفت: اولویت تحویل ماسک N۹۵ و لباس‌های ایزوله با بیمارستان‌هایی است که بیماران کرونایی را پذیرش می‌کنند. این موضوع خیلی جنبه خصوصی، دولتی یا دانشگاهی ندارد، بلکه بحث این است که بیمارانی که در ارتباط مستقیم با بیماران کرونایی قرار می‌گیرند در اولویت هستند. از این بابت اداره کل تجهیزات پزشکی، متناسب با ظرفیت تولید مراکز مختلف را اولویت بندی کرده‌اند و اولویت توزیع در مناطق و استان‌هایی که ریسک بیماری بیشتر دارند، است. هفته گذشته البته جلسه‌ای را برگزار و احساس کردیم که باید در نحوه توزیع بازنگری کنیم. بر این اساس اطلاعاتی را از معاونت‌های درمان و پرستاری وزارت بهداشت گرفتیم و طی این هفته اعداد و ارقام و سهم‌های جدید اعلام می‌شود و بر این اساس مراکز درمانی و ارگان‌هایی که در پروسه درمان بیماران کرونایی کمک می‌کنند، می‌توانند در این بازنگری جدید سهم‌هایشان را ببینند.
شانه‌ساز در ادامه صحبت‌هایش، گفت: اکنون در شرایطی هستیم که بحران ناشی از کمبود اقلام سلامت‌محور برای محافظت از همکاران و سلامت مردم و بیماران را پشت سر گذاشتیم و امروز در محلی هستیم که می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده نزدیک علاوه بر اینکه کل نیازهای کشور را پوشش می‌دهیم، در زمینه صادرات هم حرف‌های زیادی را داشته باشیم. به عنوان مثال در زمینه تولید الکل و ژل‌های ضدعفونی‌کننده، ظرفیت تولید ما بسیار محدود بود و حدود ۱۸۰ هزار لیتر در روز تولید می‌کردیم، اما امروز تولیدمان در این حوزه به روزانه بیش از ۴۰۰ هزار لیتر الکل و ژل‌های ضدعفونی کننده رسیده‌ایم و در این زمینه هیچ کمبودی نداریم، بلکه بسیاری از صنایع ما اعلام کردند که محصولات در انبارشان دپو شده است و انتظار مجوز صادرات دارند که تا این لحظه موافقت نکردیم و منتظر هستیم که یک دپوی خوب را در کشور داشته باشیم.
ظرفیت تولید روزانه ۴۰هزار دست لباس حفاظتی در کشور
وی افزود: در حوزه لباس‌های ایزوله از ظرفیت تولید کمتر دو هزار عدد در روز، با همکاری وزارت صمت، صنایع و... امروز قادریم روزانه ۱۰۰ هزار متر پارچه را تولید کنیم و ۴۰ هزار دست لباس حفاظتی تولید می‌کنیم. کیفیت پارچه‌مان در طی این مدت به مراتب بهتر از نمونه‌های وارداتی از کشورهای صاحب‌نام با یک‌چهارم قیمت است.
شانه‌ساز افزود: تقریبا هر روز با همکارن‌مان در وزارت صمت، سازمان تعزیرات حکومتی و... جلسات متعددی داشتیم و پروسه صدور مجوزها، کنترل و فرآیندهایی که چند ماه طول می‌کشید هم در زمینه تولید و هم واردات ظرف ۲۴ ساعت صادر کردیم و به دانشگاه‌ها برای صدور مجوز تفویض اختیار کردیم. بنابراین امروز به نقطه‌ای رسیدیم که هیچ روزی نبود که ستادمان تعطیل باشد و الان در نقطه‌ای هستیم که در زمینه لباس‌ها قرارداد دوخت و تولید ۶۰۰ هزار دست لباس را بستیم و هدف‌مان رسیدن به سه میلیون دست لباس است. بحث رونق و جهش تولید را توانستیم به منصه ظهور برسانیم. در حالی که بسیاری از کشورها سرگرم تحریم ما بودند و فکر می‌کردند می‌توانند برایمان مشکل ایجاد کنند، اما شاهدند که امروز ما با تکیه بر مردم و تولیدکننده خودمان نیازها را برطرف کردیم.
تاثیر داروی درمان "ابولا" در "کرونا"
وی در پاسخ به سوالی درباره رمدسیویر که برای ابولا مصرف می‌شود و تاثیر آن در درمان کرونا، گفت: این دارو یکی از کاندیداهایی است که احتمال می‌دهند می‌تواند در درمان بیماران کرونا موثر باشد که خوشبختانه در زمینه این دارو و برای بررسی اثربخشی آن تعدادی از آن را وارد کردیم و در مرحله انجام مطالعات بالینی است. در عین حال یک شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده داخلی برای تولید این محصول اعلام آمادگی کرده است و اعلام کرده ظرف یک تا دو ماه می‌تواند دارو را ارائه دهد. اما ما منتظریم تا کمیته علمی، اثربخشی و ایمنی دارو را که در مطالعات بالینی بررسی می‌شود، تایید کند. در این صورت این دارو هم می‌تواند یکی از کاندیدهایی باشد که در درمان کرونا موثر است.
نظر سازمان غذا و دارو درباره دستگاه کرونایاب
وی درباره اثربخشی دستگاهی موسوم به دستگاه کرونایاب نیز گفت: درباره تجهیزاتی که مطرح شده، اطلاعات و مدارکی به ما ارائه شده است. اما ما باید بررسی کرده و در نهایت با توجه به مستندات و نتایج آزمایشگاهی و مطالعات بالینی، اگر موراد مورد تایید قرار گرفت، در این زمینه مجوزها را صادر می‌کنیم. به هرحال فعلا در مرحله بررسی هستیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره واردات کیت‌های تشخیصی و تجارت پرسود در این زمینه، گفت: بحث روی کیت‌ها، یک بعد اقتصادی و یک بعد سلامتی دارد. در بعد اقتصادی در حوزه کرونا، بیزینس بزرگی برای محصولات شکل گرفته که بخش مهمی از آنها در زمینه کیت‌ها است که هم از بعد قیمت و هم از بعد دقت عمل مطرح هستند. سیاست ما حمایت از تولید داخلی است. به محض اینکه تولیدکننده داخلی توانست خودش را از نظر دقت عمل و کیفیت اثبات کند، بلافاصله برنامه کیت‌هایمان را بر روی تولید داخلی قرار می دهیم.
شانه‌ساز افزود: به هر حال ممکن است که واردات از نظر اقتصادی شیرین‌تر و کم‌زحمت‌تر باشد، اما ما در زمینه دارو و تجهیزات پزشکی و... به محض اینکه تولیدکننده داخلی خودش را اثبات کند، برنامه تامین‌مان بر روی کیت‌های تولید داخلی قرار می‌گیرد. در زمینه کیت‌های رپید هم که هنوز دقت عمل لازم برای پاسخگویی به تست‌ها را ندارند و در زمینه کیت‌های رپید مقداری بحث است. البته پیشنهاداتی برای تولید تست‌های رپید هم داشتیم، اما منتظر اعلام نظر کمیته فنی هستیم و اگر تایید شد، واردات را کنار گذاشته و عمده نیازهایمان را از تولید داخلی تامین می‌کنیم. ما هم از منابع اروپایی و هم از منابع چینی کیت داشتیم، اما اکنون اروپا هم از چین کیت‌ها را تامین می‌کند و به شدت اظهار نیاز کرده است. البته خوشبختانه به تدریج تولید داخلی، ما را از واردات هر نوع چینی بی‌نیاز می‌کند.
تاثیر تحریم‌ها بر واردات دارو
شانه‌ساز درباره تاثیر تحریم‌ها در واردات دارو، گفت: در تحریم‌ها مشکل بحث مالی است. اگر امکان خرید و فروش را از هر تولیدکننده و واردکننده‌ای سلب شود، عملا انگار آن کشور از اقلام مورد نیاز محروم شده است. در تحریم‌ها علیه کشورمان یک نگاه مزورانه وجود دارد. آنها می‌گویند دارو یا اقلام سلامت محور تحریم نیست، اما زمانی که نتوانید پول کمپانی‌ها را در تعاملات مالی پرداخت کنید، هیچ تولیدکننده خارجی جنسش را به صورت رایگان در اختیار قرار نمی‌دهد. در بحث محدودیت‌های مالی کسانی هم که با ایران و شرکت‌های ایرانی کار می‌کنند که عمدتا خصوصی هم هستند، مورد بازخواست مراکز تزریق‌کننده تحریم‌ها قرار می‌گیرند. مشخصا به ما می‌گویند که هم از بعد انسانی و هم از بعد اقتصادی علاقه‌مند هسستیم، اما اگر با شما کار کنیم مورد بازخواست و تحریم قرار می‌گیریم و بازارهای اروپایی را از دست می‌دهند.
صداقتی در گفتار غربی‌ها نیست
وی افزود: هر تاجری ترجیح می‌دهد که بازار بزرگ و کم‌ریسک اروپا و آمریکا را از دست ندهد. بنابرین صداقتی در گفتار غربی‌ها وجود ندارد. آنها می‌گویند غذا و دارو تحریم نیست، اما عملا ما را در یک تحریم تنگ قرار دادند و هر روز هم حلقه محاصره را سخت‌تر می‌کنند و هر روز شرکت‌هایی که با ایران کار کردند و تمام اسنادشان نشان دهنده این است که چیزی جز دارو و تجهیزات پزشکی به ایران صادر نکردند، مورد بازخواست قرار می‌گیرند. در عین حال تولیدکنندگان ما هم برای خریدن ماشین‌آلاتی که صرفا در زمینه تولید دارو به کار می‌روند، مجبورند با مشقت و زحمت و راه‌های پرریسک، تحریم‌ها را دور بزنند تا اینها را تامین کنند.
۱۰۰۰ ایده دارویی در حوزه درمان کرونا
شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره اقدامات برخی از دانشمندان و دانشجویان در یافتن داروی کرونا، گفت: ما محققین زیادی را در کشور داریم. واقعا پیشنهادات فوق‌العاده زیادی برای کاربرد داروهایی که در درمان کرونا مورد استفاده قرار می‌گیرد، دریافت کردیم که بیان اینکه اینها چقدر درست است، به یک قضاوت علمی بی‌طرف نیاز دارد که فرآیندی بسیار پیچیده است که بتوانیم دارویی را از نظر ایمنی، اثربخشی و اقتصادی و دسترسی تایید کنیم، پیچیده و زمان‌بر است و سعی کردیم در بحران کرونا زمان آن را کوتاه کنیم.
وی ادامه داد: در عین حال وظیفه وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو این است که بحث ایمنی و اثربخشی را مورد ارزیابی قرار دهد. سایر بخش‌های تحقیق و توسعه‌ای در کشور هستند که پذیرنده ایده این افراد هستند که باید در این مراکز تحقیق و توسعه انجام شود و زمانیکه به مرحله تولید محصول رسید به سازمان غذا و دارو معرفی شود. کمیته علمی وزارت بهداشت محصولاتی را که این مراحل را گذرانده و به مرحله قبل از تولید رسیدند، اظهار نظر می‌کند. البته برنامه ما این است که این فرآیندها را تسریع کنیم. تاکنون بیش از ۱۰۰۰ ایده دریافت کردیم که مورد بررسی قرار می‌گیرند.
شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره ورود ۲۰ هزار عدد داروی فاوپیراویر به کشور و گم شدن ۵۰۰۰ عدد از آنها دارو، گفت: گاهی اوقات صحت اخبار را باید مورد تشکیک قرار داد. اینکه خبر چگونه اطلاع‌رسانی شود هم می‌تواند در قضاوت افکار عمومی موثر باشد. در اولین محموله‌ای که دریافت کردیم، ۲۰ هزار داروی فاوپیراویر وارد کشور شد که ۱۵۰۰۰ عدد آن به ما تحویل داده شد و ۵۰۰۰ موردش هم توسط بخش واردکننده دریافت شد و در اختیار بیمارستان‌ها قرار گرفت.
وی افزود: این فاصله زمانی تعابیر مختلفی پیدا کرد، اما در روال اداری قابل تفسیر بود. اینکه این ۵۰۰۰ عدد برای افراد خاص مصرف شده، اصلا این خبر را به این صورت تایید نمی‌کنم، اما اینکه در دو پارت دارو را دریافت کردیم، درست است. همه ۲۰ هزار عدد در فرایند مطالعات بالینی وارد شد و مورد استفاده قرار گرفت و چون این تعداد برای آن مطالعه کم بود، به زمانی خورد که کارخانه تولید داخل‌مان هم این دارو را تولید کرد و در ادامه کار از تولیدات خودمان در فرآیند بررسی بالینی استفاده کردیم.
وی ادامه داد: بنابراین همه آن داروها مورد استفاده بیماران قرار گرفت. این داروها در تمام بیمارستان‌ها قابل توزیع نیست، بلکه در بیمارستان‌هایی که برای انجام مطالعات بالینی طرف همکار هستند، قرار گرفت و در اختیار همکاری که در مطالعه بالینی اقدام می‌کرد، در اختیار بیمارانی که تحت مطالعه بودند قرار می‌گرفت.
شانه‌ساز ادامه داد: پخش شدن این صحبت‌ها در فضای مجازی متاسفانه منجر به تشکیک عمومی شد و ذهن هموطنان‌مان را نسبت به موضوع مشکوک کرد. در مطالعات بالینی لازم است که یک مرجع بیرونی بی‌طرف که تعارض منافعی ندارد، کاملا بی‌طرف بررسی کند. بر همین اساس این دارو طی همین فرآیند و با دریافت کد اخلاق مورد استفاده قرار گرفته و در مرحله مطالعات بالینی است و درباره اثربخشی آن هنوز نمی‌توانیم اظهار نظر کنیم، بلکه نتایج باید جمع‌بندی شده و با مطالعات آماری دقیق اعلام شود. آنچه در فضای مجازی پخش شده درباره اثربخشی این دارو را به هیچ وجه تایید نمی‌کنم. هنوز در هیچ کشوری اثربخشی از دارو در درمان بیماران کرونا مورد تایید قرار نگرفته است.
خرید و فروش فاوپیراویر در ناصرخسرو
شانه‌ساز درباره خرید و فروش فاوپیراویر در ناصرخسرو، ادامه داد: وقتی در بازار نیاز کاذب ایجاد می‌شود، داروهایی می‌آید که بسیاری از آنها فیک و بدون اصالت هستند. بر همین اساس بعید می‌دانم که این داروهایی که در ناصرخسرو عرضه شده، از ۵۰۰۰ دارویی باشد که با فاصله ارائه شد. البته ما هم گزارش‌های زیادی در این زمینه داریم و متاسفیم که دارویی که هنوز مورد تایید قرار نگرفته، اولا تجویز می‌شود و دوما به دلیل این نیاز کاذب و باور غلط، با قیمت بسیار بالایی این اقلام را می‌فروشند. کما اینکه ممکن است این دارو داروی اصل نباشد. دارو در پروسه کاملا هدایت شده قرار دارد و در تست بالینی است و تمام ۲۰ هزار دارویی که وارد شده، در مطالعات بالینی مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر داروی تولید داخل را در اختیار همکاران قرار می‌دهیم.
رییس سازمان غذا و دارو درباره وامی که قرار است از سوی بانک جهانی به ایران ارائه شود، گفت: بانک جهانی ادعا کردند که مبلغی را به عنوان وام یا کمک ارائه می‌کنند و فهرستی از اقلام مورد نیازمان که در داخل تولید نمی‌شد و یا تولید داخلی‌مان تکافوی نیاز کشور را نمی‌کرده، پیشنهاد دادیم که در حال بررسی است. البته حتی ردپای آمریکا را در این زمینه به وضوح می‌توان دید که خود مراجع دیپلماتیک باید در این زمینه توضیحات بیشتری ارائه دهند. در این زمینه هم آمریکایی‌ها دست برنمی‌دارند و شیطنت خودشان را در این شرایط هم علیه مردم ما دنبال می‌کنند، اما فهرست اعلام شده است.
تلاش برای عدم وقفه در تامین داروهای غیرکرونایی
شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تامین داروی سایر بیماران، اظهار کرد: باید در این شرایط هم دقت نظر کافی برای تامین داروی سایر بیماری‌ها با وسواس و حساسیت انجام دهیم و همین اتفاق هم افتاده است و همکارانی را که اقلام مرتبط با کرونا را تامین می‌کنند از همکارانی که در زمینه تامین مواد اولیه و داروهای وارداتی روتین و معمول ما هستند، تفکیک کردیم و سرجمع ارزی که برای تامین اقلام مورد استفاده قرار می‌گیرد هم تلاش شده که تداخلی نداشته باشد تا نیاز بیماران در تامین داروهای غیرکرونایی با وقفه مواجه نشود.
انسولین کمبود ندارد
وی درباره کمبود برخی داروها مانند انسولین، گفت: در زمینه انسولین هم کمبودی وجود ندارد. باید توجه کرد که بین قیمت انسولین داخلی با خارجی تفاوت قیمت فاحشی وجود دارد و در مقطعی هم به این دلیل که توزیع عام انسولین را در تمام داروخانه‌ها داشتیم، مرزبانی‌های کشور از خروج حجم عمده‌ای از این انسولین‌های ما اظهار نگرانی می‌کردند. به همین دلیل توزیع انسولین را از آذرماه به داروخانه‌های منتخب محدود کردیم تا بتوانیم نظارت و کنترل بیشتری در حوزه مصرف داشته و با هماهنگی سازمان‌های بیمه‌گر ضوابطی را برای تجویز و مصرف انسولین تدوین کردیم و بر همان اساس توزیع انجام می‌شود.
وی گفت: در حال حاضر در انبارها انسولین نیز موجود است و به مصرف کنندگان نیز اطمینان می‌دهم که نگرانی نداشته باشند. اگر به موضوع کرونا برخورد نکرده بودیم، شاید مراسم افتتاح خط تولید یک نوع از انسولین‌های داخلی هم برگزار می‌شد، اما به زودی خط تولید آن آغاز می‌شود. یک مورد هم تولید تحت لیسانس را داریم که در دستور کار قرار گرفته است. انسولین جزو قلم اول یا دومی است که ارز کشور را به خود اختصاص می‌دهد. امیدواریم با این اتفاق هم ارز کمتری را به انسولین اختصاص خواهیم داد و هم دسترسی را بیشتر می‌کنیم.
شانه‌ساز با بیان اینکه ما توصیه می‌کنیم که اقلام ضدعفونی‌کننده از داروخانه‌ها تهیه شود، گفت: زیرا در داروخانه‌ها پروسه توزیع این اقلام کاملا حساب شده و تحت نظارت است، اما ممکن است در برخی فروشگاه‌ها و دست‌فروشان اقلام تقلبی باشد که به همین دلیل توصیه می‌کنیم تا حد امکان این اقلام را از داروخانه‌ها و یا فروشگاه‌های بزرگ که قابلیت رصد دارند، خریداری کنند. به دانشگاه‌ها هم ابلاغ کردیم که اولویت‌شان از ابتدای امسال بر روی جمع‌آوری و آزمایش اقلام موجود در بازار بگذارند. گزارش‌هایی از تولیدات غیرقانونی هم داشتیم. یکی از نگرانی‌های تولیدکنندگان موجه ما این است که به نام آنها تولیداتی انجام می‌شود که تقلبی است که به این حوزه هم ورود کردیم. در عین حال مصرف‌کنندگان می‌توانند برچسب اصالت محصول را در سامانه TTAC چک کنند.
وی در پاسخ به سوالی درباره کمبود برخی داروهای قلبی و عروقی نیز گفت: در حوزه داروهای مختلف به‌ویژه داروهای قلبی و عروقی در حال حاضر کمبودی نداریم. شاید در روزهای اول سال داروخانه‌ها نتوانستند داروها را تامین کنند.
صرفه‌جویی در ارز دارو طی سال گذشته
شانه ساز درباره وضعیت ارز دارو، گفت: سال ۹۷ رقمی حدود ۳.۷ میلیارد دلار برای دارو و تجهیزات پزشکی با نسبت حدود ۶۰ به ۴۰ ارز مصرف شد. حدود ۶۰ درصد این ۳.۷ میلیارد دلار هم برای اقلام وارداتی مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۹۸ با برنامه ریزی‌ها و ورود وزیر بهداشت و تشکیل قرارگاه سازمان غذا و دارو، این عدد به حدود ۳ میلیارد دلار تقلیل پیدا کرد. کل نیاز ارزی ما به این عدد رسید و بر این اساس بیش از ۲۰ درصد در ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی صرفه جویی کردیم.
وی افزود: یکی از دلایل موضوع، جدی گرفتن تولید داخل بود. باید توجه کرد که در سال ۹۸ برخلاف سال ۹۷، حدود ۶۰ درصد ارز دریافتی‌مان به واردات مواد اولیه برای تولید داخل تخصیص پیدا کرد. این باعث شد که هم دسترسی ما به دارو بیشتر شود و هم قیمت تمام شده کل دارو برای تک تک بیماران به طور میانگین ارزان‌تر شود و در عین حال از این محل توانستیم به اقتصاد ارزی کشور هم کمک کنیم.
وی افزود: برنامه امسال ما این است که این کاهش را به ۲.۵ میلیارد دلار برسانیم. با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، اتکا به تولید داخل و توجه به تولید بخشی از مواد اولیه مورد نیازمان در داخل کشور، امیدواریم بتوانیم هم دارو و هم تجهیزات پزشکی مورد نیاز مردم را با همین ۲.۵ میلیارد دلار تامین کنیم. البته اگر ببینیم که مشکلی ایجاد می‌شود، در بحث نیاز ارزی تجدید نظر می‌کنیم. مطمئن هستیم که اگر روند سال ۹۸ را پیش بریم موفق می‌شویم. زیرا ذخایر مواد اولیه ما چند برابر شده است. باید توجه کرد که ارزبری یک داروی تولید داخل به طور معمول حدود یک‌دهم تا یک‌پانزدهم یک داروی وارداتی مشابه است. اگر تولید داخل جدی گرفته شود و بسیاری از اقلام وارداتی کنونی حذف شده و مصرف کنندگان هم به ما کمک کنند، می‌توانیم با استفاده از منابع داخلی، هم دسترسی دارو را افزایش دهیم و هم قیمت دارو را برای مصرف کننده داخلی کاهش دهیم.
قیمت ماسک
رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی درباره قیمت مصوب ماسک، اظهار کرد: قیمت مصوب ماسک برای تولید داخل اعلام شده و در اختیار مراکز بهداشتی و درمانی قرار می‌گیرد. در حال حاضر ظرفیت تولید صنعتی ماسک حدود ۱.۵ میلیون افزایش یافته است. همچنین ستاد اجرایی فرمان امام (ره) نیز ۱.۳ میلیون ظرفیت را افزایش داده است. برای واردات این اقلام بر اساس اسناد مستند، به اضافه درصدی سود قیمتش تعیین شود که معمولا با سه تا چهار هزار تومان قابل تامین است. البته قیمت وارداتی‌ها ثابت نیست و بر اساس سود و اسناد تعیین می‌شود. نکته مهم این است که مطمئن باشیم که آنچه عرضه می‌شود، از کانال‌های رسمی وارد شده باشد و تقلبی نباشد.
شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره داروی هیدروکسی کلروکین، گفت: این دارو جزو معدود داروهایی است که در پروتکل دارویی به آن اشاره شده و توسط تولیدکنندگان داخلی دارد تولید می‌شود و هیچ نگرانی در زمینه تامین مواد اولیه آن و تامین این دارو وجود ندارد؛ چراکه این بخش را برای طولانی‌مدت دیدیم و اگر روند بیماری طولانی شد، برای تامین مواد اولیه آن برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دادیم.
رییس سازمان غذا و دارو ادامه داد: تاکنون سه قلم دارو برای درمان کمکی بیماران مبتلا به کرونا اعلام شده است که این سه قلم به وفور در داخل تولید می‌شود و به درمان کمک می‌کند. این داروها درمان کننده نیستند، بلکه به روند درمان کمک می‌کنند که شامل هیدروکسی کلروکین، آزیترومایسین و پردنیزولون است که هر سه اینها سالیان سال در کشور تولید می‌شوند و به روند درمان کمک می‌کنند. بقیه اقلام دارویی هم در داخل قابل تولید است و همه اینها منوط بر این است که اثربخشی و ایمنی این داروها در کمیته علمی مورد تایید قرار گیرند.
شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره توزیع داروی فاوپیراویر در بیمارستان‌ها، گفت: همه بیمارستان‌هایی که همکار انجام مطالعات بالینی بوده‌اند، این دارو را دریافت کرده‌اند. البته بیمارستان‌های مسیح دانشوری، حضرت امام (ره) و بقیه‌الله به عنوان همکاران در تهران دریافت کرده‌اند که دو بیمارستان دیگر هم در تهران بوده‌اند. حداقل پنج الی شش دانشگاه دیگر هم این دارو را دریافت کرده و مورد بررسی بالینی قرار داده‌اند.
وی در پاسخ به سوالی درباره مصونیت گروه خونی O نسبت به کرونا، گفت: ادعاها و صحبت‌ها زیاد است و ترجیح می‌دهم که متخصصین خون بیشتر در این زمینه اظهارنظر کنند. این موضوعات در فضای مجازی کاربرد دارد و پاسخ به آن نیازمند دیتا، اطلاعات و بررسی‌های وسیعی است و قطعا آنچه در فضای مجازی مطرح می‌شود نمی‌تواند یک اظهارنظر نهایی باشد، بلکه نیازمند یکی کار پژوهشی است.
شانه‌ساز در پایان از اصحاب رسانه تشکر کرد و گفت: اصحاب رسانه در مقاطع مختلف دست ما را می‌گیرند و در اطلاع‌رسانی صحیح کمک می‌کنند که از آنها سپاسگزارم.