به گزارش «شیعه نیوز»، سفر به حج تمتع یکی از سفرهایی است که با توجه به تقاضای زیاد مردم برای تشرف به این سفر معنوی، با محدودیت‌هایی همراه است و در طول عمر هر کسی ممکن است فرصت چنین سفری یک بار فراهم شود. اما اکنون با شیوع ویروس کرونا در حالی که کمتر از سه ماه دیگر سفر به حج تمتع آغاز می‌شود و کشورها به منظور برپایی این سفر معنوی برنامه‌ریزی کردهاند، عربستان، تلویحاً خواستار توقف برنامه‌ریزی‌های حج تمتع ۹۹ شده است.
با این حساب و با توجه به اعلام وزیر حج عربستان مبنی بر برنامه‌ریزی نکردن کشورها برای حج امسال و احتمال برگزار نشدن حج، دو گزینه مشخص پیش پای ماست؛ انجام حج که گرانی هزینه سفر موجب شده تا عده زیادی که نوبتشان است، فعلا از عزیمت به این سفر معنوی خودداری کنند و دیگری لغو حج که در این صورت، ازدحام حجاج ایرانی پشت خط اعزام بیشتر می‌شود و دو عامل کرونا و گرانی سفر موجب تأخیر در اعزام‌ها خواهد شد.
امضای تفاهم‌نامه حج تمتع اواسط پاییز ۹۸/ اعزام بیش از ۸۷ هزار ایرانی به حج تمتع
بر همین اساس نیز پس از برگزاری موفق حج تمتع ۹۸، اواسط پاییز سال گذشته علیرضا رشیدیان رئیس سازمان حج و زیارت برای انجام مذاکرات حج تمتع ۹۹ به عربستان سفر کرد و تفاهم‌نامه حج تمتع ۹۹ به امضای مسؤولان حج دو کشور رسید و مقرر شد تا ۸۷ هزار و ۵۰۰ ایرانی در حج تمتع ۹۹ حضور یابند و پس از مدتی برنامه‌ریزی‌ها به منظور برپایی این مناسک ابراهیمی آغاز شد.
برنامه‌ریزی برای اسکان زائران حج در ۹۰ هتل عربستان
با وجود نبود رابطه سیاسی بین ایران و عربستان، در چند سال اخیر سفر حج تمتع با برنامه‌ریزی و امضای تفاهم‌نامه مسؤولان حج دو کشور صورت می‌گیرد. بر همین اساس، پس از امضای تفاهم‌نامه در مرحله نخست هیأت مسکن کشورمان پس از صدور ویزا توسط عربستان عازم این کشور شد و با مذاکرات انجام شده هتل‌های مورد نیاز زائران ایرانی حج بیت‌الله الحرام اجاره شد که به گفته اکبر رضایی سرپرست معاونت حج و عمره سازمان حج و زیارت حدود ۹۰ هتل برای اسکان زائران خانه خدا در حج تمتع ۹۹ اجاره شده است که ۶۸ هتل در مکه مکرمه و ۱۸ هتل در مدینه منوره هستند.
اطلاعیه سازمان حج و زیارت برای حج تمتع ۹۹/ آغاز نام‌نویسی مشمولان حج تمتع از ۹ اسفند
با برنامه‌ریزی‌های حج تمتع، سازمان حج و زیارت از آغاز نام‌نویسی سفر به حج تمتع ۹۹ از نهم اسفندماه خبر داد و در اطلاعیه‌ای عنوان کرد: «اولویت‌های اصلی شامل آن دسته از دارندگان قبوض ودیعه‌گذاری تا تاریخ ۳۱ فروردین‌ماه سال ۱۳۸۶ که قبلاً نسبت به تکمیل اطلاعات و دریافت کد رهگیری اقدام نموده‌اند، می‌توانند از ساعت ۱۰ صبح روز ۹ اسفندماه سال ۹۸ به ثبت‌نام مبادرت ورزند. همچنین ثبت‌نام ذخیره نیز از دارندگان قبوض ودیعه‌گذاری تا تاریخ ۱۵ اردیبهشت سال ۱۳۸۶ که قبلاً کد رهگیری دریافت نموده‌اند، از ساعت ۱۰ صبح روز ۲۱ اسفند ماه ۱۳۹۸ انجام می‌گیرد».
هزینه نهایی حج تمتع ۹۹ اعلام شد
پس از انتشار این اطلاعیه، سازمان حج و زیارت برای نام‌نویسی حج تمتع در انتظار ارز اختصاص یافته به عملیات حج تمتع ۹۹ از سوی دولت بود تا اینکه هزینه حج تمتع نیز نهایی شود که هم‌زمان با آغاز نام‌نویسی سفر به حج تمتع از نهم اسفندماه هزینه حج تمتع ۹۹ از حدود ۳۳ تا ۴۱ میلیون تومان اعلام شد.
پرداخت هزینه حج در دو قسط
با توجه به بالا بودن هزینه حج تمتع برای زائران خانه خدا که سال‌ها مبالغی را ودیعه‌گذاری کرده بودند، رئیس سازمان حج و زیارت از پرداخت هزینه حج تمتع در دو قسط خبر داد و مقرر شد تا زائران حج تمتع در قسط اول ۲۵ میلیون تومان با احتساب سود ودیعه‌گذاری بپردازند و قسط دوم اردیبشهت ۹۹ اخذ شود.
اسکان زوجی زائران حج تمتع برای ۱۳ کاروان فراهم شد
همچنین برای نخستین‌بار امکان اسکان زوجی زائران خانه خدا در هتل‌های مکه مکرمه فراهم شد و سرپرست معاونت حج و عمره سازمان حج و زیارت از اسکان زوجی حدود یک هزار و ۸۵۰ زائر در قالب ۱۳ کاروان در مکه مکرمه خبر داد و گفت: با توجه به محدودیت اسکان در مدینه منوره و کمبود هتل در این شهر، امکان اسکان زوجی در شهر پیامبر (ص) وجود ندارد.
نصب نرده‌هایی برای جلوگیری از کرونا اطراف خانه خدا
از همان زمان نام‌نویسی سفر به حج تمتع، ویروس کرونا در کشور پدیدار و این ویروس در بسیاری از کشورهای منطقه و جهان شیوع پیدا کرده بود تا جایی که حتی عربستان برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، ورود افراد برای انجام حج عمره و زیارت مسجد النبی (ص) به خاک این کشور را به حالت تعلیق درآورد و بعد از مدتی نیز نرده‌هایی در اطراف خانه خدا نصب کرد تا امکان نزدیک شدن به کعبه وجود نداشته باشد و زائران در فضایی دورتر از خانه خدا به طواف بپردازند.
ممنوعیت ورود به مسجدالحرام
با این تصمیم خانه خدا بسیار خلوت و در ساعاتی نیز خالی از زائر شد و پس از سال‌های طولانی، مسجدالحرام که هر لحظه مملو از جمعیت بود، خالی از زائر و حتی دیگر برگزاری نماز جماعت در این مکان مقدس ممنوع شد و محدودیت‌هایی نیز در تردد در شهرهای مکه و مدینه از سوی مسؤولان سعودی درنظر گرفته شد.
اطلاعیه‌ای درباره لغو حج تمتع از سوی سعودی‌ها نداشتیم/ دولت عربستان چنین قصدی ندارد
پس از آن، برخی سعی داشتند تا زائران ایرانی را از ثبت‌نام حج تمتع ۹۹ منصرف کنند و اخباری مبنی بر لغو حج تمتع در رسانه‌های مجازی به دلیل شیوع کرونا منتشر شد.
بر همین اساس، خبرگزاری فارس برای نام‌نویسی سفر حج تمتع به دلیل شیوع کرونا و وجود نگرانی‌های مشمولان حج تمتع از دفتر مقام معظم رهبری استفتاء کرد که پاسخ دفتر مقام معظم رهبری به شرح این شرح بود: «تا وقتی از طرف نهادهای مسئول منعی اعلام نشده در صورت استطاعت باید برای انجام این فریضه مهم الهی اقدام نمایید».
همچنین رضایی، سرپرست حج و عمره سازمان حج و زیارت در باره حج تمتع و احتمال وجود کرونا در آن زمان و اخباری مبنی بر تعطیلی حج تمتع ۹۹ گفت: ما تمام مراحل ثبت‌نام و انتخاب کاروان‌ها را بر اساس تفاهم‌نامه حج تمتع با عربستان انجام داده‌ایم و این اخبار شایعاتی بیش نیست، چرا که در صورت توقف عملیات حج تمتع باید سعودی‌ها به صورت رسمی چنین موضوعی را اطلاع‌رسانی و به ما اعلام کنند که این امر صورت نگرفته و آنها نیز در حال برنامه‌ریزی برای انجام مناسک حج تمتع سال ۱۴۴۱ هستند.
حجت‌الاسلام سیدعبدالفتاح نواب نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت نیز درباره احتمال لغو سفر حج تمتع گفت: کرونا در هوای خنک، شیوع دارد، حج تمتع سال ۹۹ در داغ‌ترین زمان مدینه و مکه خواهد بود و کرونا در آن برهه، از نیمکره شمالی به نیمکره جنوبی کوچ می‌کند. ان‌شاءالله که حج تعطیل نمی‌شود، دولت عربستان هم چنین قصدی ندارد.
تکمیل نیمی از ظرفیت کاروان‌های حج تمتع در کمتر از یک هفته
بر همین اساس، زائران خانه خدا که سال‌ها در انتظار تشرف به این سفر معنوی بودند، بی‌توجه به حاشیه‌ها اقدام به ثبت‌نام کردند و کمتر از یک هفته پس از آغاز نام‌نویسی، یعنی زمانی که فقط زائران اصلی امکان ثبت‌نام داشتند، ظرفیت ۵۰ درصد کاروان‌های حج تمتع تکمیل شد.
سازمان حج و زیارت نیز با توجه به توصیه‌های ستاد مبارزه با کرونا مبنی بر جلوگیری از تجمعات، پرداخت قسط اول حج تمتع را به صورت الکترونیکی فعال کرد و محدودیت زمانی برای تحویل مدارک و پرداخت هزینه را که در سال‌های گذشته پس از ۷۲ ساعت از زمان ثبت‌نام بود، برداشت و مقرر شد تا زائران با هماهنگی مدیر کاروان مدارک خود را در زمان مقرر تحویل دهند.
عربستان از کشورهای اسلامی خواست برای حج تمتع برنامه‌ریزی نکنند
روند نام‌نویسی و برنامه‌ریزی از زائران خانه خدا همچنان ادامه داشت و از ۲۱ اسفندماه نیز ثبت‌نام زائران ذخیره نیز آغاز و قبل از آغاز سال جدید، بیش از ۶۵ درصد ظرفیت کاروان‌ها تکمیل شد و در ایام نوروز نیز مسؤولان سازمان حج و زیارت همچنان برای برپایی حج تمتع در حال برنامه‌ریزی بودند و زائران نیز در کاروان‌ها ثبت‌نام می‌کردند تا اینکه ۱۲ فروردین‌ماه «محمد بن صالح بنتن» وزیر حج عربستان سعودی از کشورهای اسلامی خواست تا زمان مشخص شدن وضعیت کرونا در خصوص اعمال حج برنامه‌ریزی نکنند.
تعطیلی حج تمتع ۹۹ قوت گرفت/ برنامه‌ریزی سازمان حج و زیارت برای حج تمتع اما ادامه دارد
با این خبر، احتمال لغو برپایی حج تمتع ۹۹ در حالی که کمتر از سه ماه تا برپایی این سفر معنوی باقی مانده است، قوت گرفت و با توجه به شیوع روزافزون کرونا در جهان و لزوم حفظ سلامت افراد، به نظر می‌رسد که کرونا تا ایام حج همچنان در کشورها پایدار باشد و به این ترتیب حج تمتع ۱۴۴۱ برپا نخواهد شد. چرا که در صورت وجود یک زائر مبتلا به کرونا در مناسک حج تمتع، احتمال بیماری بسیاری از زائران وجود دارد؛ به ویژه اینکه میانگین بسیاری از زائران کشورمان بالا است، خطرات احتمالی بیشتر گریبانگیر آنها خواهد شد.
بر همین اساس مسؤولان برخی از کشورها همچون سنگال به مردم خود اعلام کردهاند که با توجه به شیوع کرونا و اهمیت حفظ سلامت مردم، در صورت برپایی حج تمتع نیز به این سفر معنوی مشرف نمی‌شوند.
کمتر از ۲۰ درصد مشمولان حج تمتع ۹۹ ثبت‌نام کردهاند
این امر در حالی است که همچنان سازمان حج و زیارت کشورمان از مشمولان حج تمتع ۹۹ ثبت‌نام به عمل می‌آورد و به گفته علیرضا رشیدیان رئیس سازمان حج و زیارت از نهم اسفندماه تاکنون حدود ۵۱ هزار نفر از طریق سامانه رزرو اینترنتی ثبت‌نام کردهاند که در حال حاضر از این تعداد ۴۹ هزار و ۵۹۶ نفر ثبت نام‌شان قطعی و نهایی شده است.
این امر در حالی است که به گفته سرپرست معاونت حج و عمره سازمان حج و زیارت فراخوان سازمان حج و زیارت حدود ۲۵۰ هزار نفر مشمول تشرف به حج تمتع ۹۹ به عنوان زائر اصلی هستند. بنابراین اگر تمام این افراد به عنوان زائر اصلی هم ثبت‌نام کرده باشند، تنها یک پنجم یعنی ۲۰ درصد مشمولان حج تمتع ۹۹ برای تشرف به این سفر معنوی اقدام کردهاند که این امر ممکن است به دلیل بالا بودن هزینه حج برای افراد یا حتی نگرانی از وجود کرونا باشد.
آمادگی برای برگزاری آموزش‌های زائران حج تمتع به صورت غیرحضوری
همچنین قرار بود از نیمه فروردین امسال، آموزش زائران خانه خدابه صورت مجازی برگزار شود که حجت‌الاسلام محمدعلی اخویان، مدیر آموزش بعثه مقام معظم رهبری در این باره گفت: برای برگزاری جلسات آموزشی زائران خانه خدا برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده‌ایم و با توجه به جلوگیری از شیوع کرونا و عدم امکان برپایی جلسات حضوری، قرار است این جلسات به صورت غیرحضوری برگزار شود.
علاوه بر این، بر اساس تصمیم مسؤولان در صورت تکمیل نشدن ظرفیت کاروان‌ها، اولویت‌های جدیدی برای حج تمتع سال جاری اعلام می‌شود؛ اما تاکنون اطلاعیه جدیدی از سوی سازمان حج و زیارت در این باره منتشر نشده است. البته در جلسه اخیر شورای برنامه ریزی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج وزیارت با توجه به تکمیل نشدن ظرفیت کاروان‌ها و وجود حدود ۳۰ درصد ظرفیت خالی، مقرر شد تا به زودی اولویت‌های جدید حج تمتع اعلام شود.
اعزام زائران به حج تمتع در صورت برپایی حج تمتع از سوی سعودی‌ها
علیرضا رشیدیان رئیس سازمان حج و زیارت نیز معتقد است که باید برنامه‌ریزی را ادامه داد ودرباره احتمالات پیش رو در زمینه حج تمتع ۹۹ اظهار نظر کرده است. به طوری که بر اساس برنامه سازمان حج و زیارت در صورتی که کرونا تا زمان برپایی حج تمتع خاتمه یافته و تصمیم سعودی‌ها بر برگزاری حج و اعزام تمام سهمیه توافقی باشد، پس از انجام معاینات و ارزیابی شرایط استطاعت جسمی افراد، اعزام زائران انجام می‌شود.
همچنین در صورت دفع بحران کرونا و ناآمادگی و توانمندی عربستان برای مهیا ساختن شرایط مناسب حضور تمام حجاج کشورهای اسلامی و محدودسازی سهمیه‌ها، ایران بر مبنای برنامه‌ریزی‌های انجام شده افراد پرخطری را که دارای ریسک و دچار بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلات سنی هستند، امسال به این سفر معنوی اعزام نمی‌کند.
این امر بدین معنی است که اگر کرونا مهار و حج تمتع از سوی عربستان برپا شود، افرادی که استطاعت جسمی داشته باشند، عازم سفر حج تمتع خواهند شد و ایران محدودیت خاصی در این زمینه نخواهد داشت.
امکان انصراف زائران حج تمتع/ اولویت حج سال آینده با چه کسانی است؟
یکی دیگر از احتمالا در برگزاری حج تمتع سال جاری، تعطیلی حج تمتع از سوی سعودی‌ها است که در این صورت تمام هزینه‌های صورت گرفته همچون اجاره هتل‌ها و ... به همین میزان امسال برای سال آینده انجام می‌گیرد و افزایش هزینه‌ای در این زمینه وجود ندارد. به عبارتی به گفته مسؤولان سازمان حج و زیارت برخی خدمات در سال بعد برمبنای قراردادهای امسال به زائران ما ارائه می‌شود و هرگونه افزایشی در نرخ‌ها متوجه هزینه‌های اعزام حجاج ایرانی در سال آینده نخواهد شد.
همچنین اولویت اعزام در سال بعد با زائرانی است که هم‌اکنون ثبت‌نام کرده و فرایند ثبت‌نام‌شان تکمیل شده است. البته به گفته رئیس سازمان حج و زیارت افرادی که ثبت‌نام کردهاند و در صورت برگزار نشدن حج قصد انصراف داشته باشند، می‌توانند انصراف داده و زائران اولویت‌های بعدی فراخوان و ثبت‌نام شده و جایگزین آنها می‌شوند.
به گزارش فارس، سال گذشته بیش از ۸۶ هزار ایرانی به حج تمتع مشرف شدند و امسال نیز بر اساس تفاهم‌نامه حج تمتع قرار بود ۸۷ هزار و ۵۰۰ ایرانی به حج ابراهیمی تشرف یابند.