شیعه نیوز:
پرسش
مگر (شیعیان) نمی گویند بیشتر روایت های کتاب کافی ضعیف هستند و چیزی صحیحی جز قرآن نداریم؟! پس بعد از چنین سخنی چرا به دروغ می گویند که کافی شرح و تفسیر قرآن است، همان کافی که به اعتراف خودشان بیشتر روایت های آن ضعیف است؟!
پاسخ اجمالی
محدث بزرگوار محمد بن یعقوب کلینی (ره) از بزرگان فقهاء شیعه و موثق ترین محدثین امامیه و هم عصر با غیبت صغری امام عصر ( عجه الله تعالی فرجهم الشریف )، مؤلف کتاب شریف کافی است. به همین دلیل اکثر روایات آن از اعتبار بالایی برخوردارند . اگر چه همانند دیگر جوامع روایی بعضی روایات کم اعتبار نیز در آن وجود دارد.
بنا بر نظر شیعه و اهل سنت احادیث صحیح زیادی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) ائمه طاهرین (علیه السلام ) در جوامع روایی وجود دارد که بسیاری از آنها در بیان و شرح و تفسیر آیات قرآن است. از جمله بسیاری از احادیث ارزشمند کافی در بیان تفسیر آیات قرآن است.
پاسخ تفصیلی
برای پاسخ به این سؤال ابتدا مختصری در مورد کتاب کافی توضیح می دهیم سپس به بحث از اعتبار روایات آن می پردازیم.
مشخصات کتاب کافی و اهمیت آن در منابع شیعه:
گردآوردنده ی این کتاب محدث بزرگوار محمدبن یعقوب کلینی (ره) از بزرگان فقهاء شیعه و موثق ترین محدثین امامیه است که در زمان غیبت صغری امام زمان (علیه السلام ) می زیسته و قبل از وفات آخرین نائب خاص حضرت در سال 328 هـ.ق از دنیا رفت. این کتاب که خود به تنهایی یک دایرة المعارف و در چندین مجلد است از مهم ترین کتب روایی شیعه و یکی از کتب اربعه شیعه (کافی، تهذیب، استبصار، من لایحضره الفقیه) به شمار می رود که مرحوم کلینی(ره) در طول بیست سال احادیث ارزشمند آنرا جمع آوری نموده است. این کتاب شامل روایات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) و اهل بیت آن حضرت (علیه السلام ) است که در آن به علوم و معارف اسلامی به بهترین شکل اشاره شده و با ترتیبی زیبا ارائه شده است.
این کتاب مرکب از سه قسم است: اصول کافی، فروع کافی و روضه کافی. روش مرحوم کلینی(ره) در کتاب شریف کافی این است که همه ی سلسله سند حدیث را به طور کامل ذکر می کند. بلی گاهی اوائل اسناد را اشاره نمی کند چون در سند روایات قبلی به آنها اشاره کرده است.
به دلیل این که کتاب کافی فاصله زمانی کمی با منابع اولیه و معتبر شیعه دارد و مستقیما از آنها گرفته شده و از دقت بالایی نیز برخوردار است، اعتبار خاصی در بین شیعه دارد که در طول بیش از هزار سال پیوسته مورد توجه و عنایت خاص علما و فقهای شیعه قرار داشتند و بزرگان شیعه در تألیفات ارزشمند خود پیوسته به آن استناد نموده اند.
شهید ثانی(ره) فرموده است: احادیث کافی از مجموع احادیث صحاح سته اهل سنت بیشتر است، چرا که احادیث کافی 16199 عدد است ولی مجموع احادیث صحاح سته بنابر آنچه ابن اثیر در جامع الاصول جمع آوری کرده است 9483 حدیث است.[1]
کلمات و سخنان دانشمندان شیعه در اعتبار این کتاب و احادیث آن مفصل تر از آن است که در این مختصر بتوان بیان کرد تنها به گوشه های از این تأییدات اشاره می کنیم:
شیخ مفید(ره) در مورد این کتاب فرموده است: کافی از بهترین و پرفایده ترین کتاب های شیعه است.[2]
محمد بن مکی مشهور به شهید اول (ره) در باره کافی فرموده است: کتاب کافی در حدیث کتابی است که شیعه مثل آن را ندارد.[3]
علامه فیض کاشانی (ره) فرموده است: کافی با ارزش ترین، مطمئن ترین، کامل ترین و جامع ترین کتب روایی شیعه است زیرا همه اصول را در بر دارد و از اضافات خالی است.[4]
علامه مجلسی(ره) فرموده است: کتاب کافی کامل ترین و جامع ترین کتب اصول احادیث است و از بزرگ ترین و بهترین کتاب هایی است که در شیعه نوشته شده است.[5]
نتیجه این که نظر معروف در نزد شیعیان آن است که اکثر روایات کافی از اعتبار بالایی برخوردارند. اگر چه همانند دیگر جوامع روایی بعضی روایات کم اعتبار نیز در آن وجود دارد.
شیعه معتقد است تنها کتابی که می توان به تمام گفته های آن اعتماد کرد، قرآن است و بس.
اما نباید به خاطر بعضی از روایات ضعیف که با معیارهای موجود در علم رجال هم قابل شناسایی هستند، از روایات معتبر دست برداشت. کتاب شریف کافی از جمله کتاب هایی است که اکثر روایات آن از اعتبار لازم برخوردار است و آیا در این سخن اشکالی وجود دارد که گفته شود بسیاری از این روایات معتبر در بیان و شرح و تفسیر آیات قرآن است، همان گونه که بنا بر نظر شیعه و اهل سنت احادیث معتبر دیگری نیز از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) ائمه طاهرین (علیه السلام ) در جوامع روایی وجود دارد که بسیاری از آنها در بیان و شرح و تفسیر آیات قرآن است.
بدیهی است که این احادیث معتبر، بهترین راه رسیدن به تفسیر قرآن کریم است زیرا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) و عترت او از آگاه ترین مردم به کتاب خدا و معارف آن هستند.
[1]- المدخل الی علم الرجال و الدرایة، ص 138.
[2]- نرم افزار درایة النور.
[3]- بحار الانوار ،ج25،ص67.
[4]- بحار الانوار ،ج25،ص67.
[5]- مرآة العقول ج1،ص3.
T