به گزارش «شیعه نیوز»، کافی است تنها اسم آن را در اینترنت جستجو کنید، چندان طول نمی کشد که واژه ای خودسوزی به صورت مرتب بر صفحه گوشی یا کامپیوترتان حک می شود، این کلمات واقعی است و تمامی این اتفاقات در همین شهر و روستاهای اطراف آن رخ می دهد.
در توصیف این شهر آمده است: دیشموک شهری است در استان کهگیلویه وبویراحمد و شهرستان کهگیلویه، این شهر دارای آب و هوای سردسیری و مردمی خون‌گرم در میان کوهای سر به فلک کشیده، و یکی از مکانهای گردشگری در سطح استان می‌باشد، وسعت بخش دیشموک: ۹۷۶ کیلومتر مربع، ارتفاع شهر دیشموک از سطح دریا: ۱۷۷۵ متر می‌باشد.
مردم این شهر به زبان لری (گویش بهمئی) و از ایل بزرگ بهمئی (سردسیری) می‌باشند، این شهر دارای زمستان خیلی سرد و تابستانی با هوای بسیار خنک و مردمی مهمان نواز می‌باشد،
البته باید به این موارد جاده‌های صعب‌العبور و خطرناک کوهستانی را نیز باید اضافه کرد، اما این پایان ماجرا برای مردمان فراموش شده این شهر و توابع آن نیست.
تنها امسال ۱۲ زن بر اثر خودسوزی جان خود را از دست داده اند
از ابتدای امسال تاکنون ۱۲ زن بر اثر خودسوزی جان خود را از دست داده اند ، خودسوزی هایی که بررسی های بیشتر عمق این اتفاقات هولناک را مشخص خواهد کرد.
در واقع خودسوزی ضد فرهنگی است که تبدیل به یک فرهنگ در بین ساکنان این بخش و به خصوص در بین اهالی ۸۵ روستای بخش دیشموک شده است، به طوری که خودکشی بخش زیادی از قبح خود را از دست داده و به عنوان راهکاری برای رهایی از وضعیت سخت زندگی بین مردم مطرح است.
زن ها از خودکشی برای ضربه زدن به شوهرانشان استفاده می کنند
زن ها از خودکشی به عنوان حربه ای برای ضربه زدن به شوهرانشان استفاده می کنند چون در صورت خودکشی زن، طایفه مرد باید مبلغی را که به "اصلاح" می گویند باید به طایفه زن بدهد.
دلایل مختلفی برای این خودسوزی های مطرح شده است اما در این میان نوع واکنش مردان به این اتفاق نیز جالب است.
زن باید حد و حدود خودش را بداند
یکی از مردان این منطقه که در روستای کوچکی در نزدیکی دیشموک زندگی می کند می گوید: زن ها از ما خانه های آنچنانی، لوازم منزل خوب و .. می خواهند و ما نمی توانیم خواسته های آن ها را عملیاتی کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا عدم تامین این لوازم منجر به خودسوزی آن ها می شود، می گوید: من نمی دانم اما زن باید حد و حدود خودش را بداند.
مردسالاری و رواج فرهنگ های غلط موجب شده است که روند تضییع حقوق زنان بیش از پیش در این منطقه رواج یابد.
مردان در این منطقه زن را لایق هیچ کاری نمی دادند
خانم مسنی که به زحمت می تواند فارسی صحبت کند می گوید: مردان ما در این منطقه زن را لایق هیچ کاری نمی دانند و همواره ما را به باد کتک می گیرند.
وی ادامه می دهد: این نوع برخورد مختص به خانه شوهر نیست و در خانه ای پدری نیز همین سرنوشت در انتظار زنان دیشموکی قرار دارد.
او که علاقه ای به گفتن اسمش ندارد ، در توصیف عواملی که این وضعیت را به وجود آورده اند، می گوید: چند هفته پیش پسری ۱۲ ساله با یک دختر ۱۱ ساله ازدواج کرد خوب نتیجه این ازدواج آن هم در این سن چیزی جزء آتش زدن زنان نمی شود.
خانم دیگری که محل آخرین خودسوزی یک زن را به ما نشان می دهد، می گوید: شوهرش به شدت او را کتک می زد و حتی تهدید کرده بود که بچه هایش را هم خواهد کشت و در واقع وی راهی جز خودسوزی نداشت.
پدر خانواده دیگر داشتن فرزندان از زن خودسوزی شده را فراموش می کند
وی در پاسخ به این سوال که چه بلایی سر فرزندان این خانواده ها می آید، می گوید: بر اساس رسمی که در این منطقه وجود دارد، مرد مبلغی را به خانواده دختر می دهد و بستگان خانواده دختر وظیفه نگهداری بچه ها را دارند و جالب اینجاست که پدر خانواده دیگر داشتن فرزندان از زن خودسوزی شده را فراموش می کند و دنبال زندگی خودش می رود.
گروه های علمی و تحقیقاتی زیادی در این منظقه حضور یافته اند تا راهکاری برای جلوگیری از این خودسوزی ها پیدا کنند که آخرین آن ها گروه جهادی "خاتم" وابسته به موسسه "خانواده اسلامی و تربیت معنوی خاتم" بود.
خودسوزی و مرگ امری رایج در بین زنان این منطقه است
دکتر سید محمدحسین چاوشیان پژوهشگر مطالعات خانواده و زنان و رئیس موسسه خاتم که اخیرا در منطقه دیشموک حاضر شده و از نزدیک در جریان مشکلات این زنان قرار گرفته بود اظهار داشت: بر اساس گزارش هایی که در چند وقت اخیر به ما رسید، بنده به همراه خانم دکتر شهلا باقری استاد دانشگاه و مدیر پژوهش،خانم آرزو عظیمی نیا و آقای علی احمدی از پژوهشگر خاتم به مدت ۵ روز در منطقه حضور داشتیم و از نزدیک به بررسی مشکلات خانواده های این مناطق به خصوص زنان پرداختیم.
وی با بیان این که خودسوزی و مرگ امری رایج در بین زنان این منطقه است، ادامه داد: علت های مختلفی برای این کار وجود دارد که در نهایت زن ها را وادار می کند که برای خلاصی از وضع موجود اقدام به خودکشی آن هم از طریق خودسوزی کنند.
چاوشیان در خصوص آداب غلط این منطقه بیان داشت: دخالت های خانواده شوهر در زندگی زناشویی مرسوم است و حتی برادر شوهر حق کتک زدن زن برادر خود را به خود می دهد.
نوعی بی پناهی در زندگی زنان منطقه احساس می شود
وی ادامه داد: نوعی بی پناهی در زندگی و نداشتن راه چاره در صحبت های پیرامون زن متاهل وجود دارد که زن متاهل اگر از خانه شوهر به خانه پدر خود برود با برخورد خوب از ان ها مواجه نمی شود و یا باید برگردد یا طلاق بگیرد و اگر طلاق بگیرد حتی اگر سن کمی داشته باشد باید با پیرمردهایی که زن ندارند، ازدواج کند.
مدیر گروه جهادی " خاتم" تاکید کرد: مرد خانه هر حرفی می زند باید عمل شود و فرزندان و همسر هیچ حقی برای حرف زدن ندارند و اگر همسر حرفی بزند کتک را از مرد خواهد خورد.
کتک زدن زنان توسط مردان عادی است
وی افزود: اگر زن خانواده قهر کند و به خانه پدر بیاید در خانه پدر با کتک کاری پدر و برادرانش مواجه خواهد شد در نتیجه راهی جز پایان دادن به زندگی نخواهند داشت.
چاوشیان فقر فرهنگی را مورد توجه قرار داد و افزود: ساکنان این مناطق هیچ فضا و امکانی برای گذراندن اوقات فراغت خود ندارند، علاوه بر این زندگی جمعی و وضعیت سخت زندگی انگیزه ای برای زن ها برای مرتب کردن خانه یا نحوه چیدمان وسایل باقی نگذاشته و شخص احساس مالکیت یا تعلق خاصی نسبت به جایی که زندگی می کند ندارد و هرکس به راحتی وارد حریم او می شود و به راحتی اجازه فیلم برداری به غریبه ها نیز می دهند.
زنان این منطقه به صورت مطلق فاقد سواد خواندن و نوشتن هستند
وی در خصوص طاقت فرسا بودن زندگی برای زنان در این منطقه گفت: متاسفانه زنان این منطقه به صورت مطلق فاقد سواد خواندن و نوشتن هستند و علت های مختلفی را برای آن بیان می کنند که یکی از آن ها ازدواج زودهنگام در سنین خیلی پایین است البته نبود مسیر مناسب برای تردد به شهرها نیز از دیگر مشکلاتی است که باعث شده مردمان این سرزمین قید تحصیل را بزنند.
پژوهشگر مطالعات خانواده و زنان افزود: نگاهی به کارهای روزمره این زنان نیز خالی از لطف نیست چرا که موجب می شود درک کاملی از زندگی مشقت بار آن ها را بدست بیاوریم.
وی ادامه داد: بردن گله به چراگاه به همراه طفل شیرخوار با وجود ضعف بنیه بدنی در برابر بی مسئولیتی مردان ، شیر دوشیدن و تیمار گوسفندان، در آوردن اب از چشمه، جمع اوری هیزم، جمع اوری بلوط، آسیاب کردن آرد و تهیه نان و غذا و.. تنها بخشی از کارهایی است که بر عهده زنان این دیار است.
چاوشیان تصریح کرد: همه این موارد حتی در صورت مریض بودن یا باردار بودن مادر باز به عهده زن است و اگر مشکلی در غذا یا تعداد گوسفندان پیش بیاید با برخورد شدید و کتک زدن مرد مواجه می شوند.
وی خاطر نشان کرد: ۴۳ روستای بخش دیشموک دارای خطوط آبرسانی، شبکه توزیع و مخازن تامین آب است یعنی همچنان بیش از شصت درصد مردم منطقه آب لوله کشی شده ندارند و این موضوع نقش مهمی در وضعیت ضعیف بهداشت و سختی کار برای زنان دارد.
جواب دادن زن به شوهر یا خانواده شوهر عیب است
استاد حوزه و دانشگاه ابراز داشت: علاوه بر این آداب و رسوم غلط دیگری نیز در این منطقه وجود دارد که کار را برای زنان به معنای واقعی کلمه سخت و در برخی مواقع غیرممکن کرده است که به صورت مختصر به برخی از آن ها اشاره می کنم.
- نوجوان های دختر و پسر مسئولیت و تعهدی برای کمک به مادرشان احساس نمی کنند.
- داشتن موبایل برای دختران عیب است و اگر کسی موبایل داشته باشد مردم می گویند با پسرها ارتباط دارد.
- جمع کردن هیزم توسط مردان عیب است.
- جواب دادن زن به شوهر یا خانواده شوهر عیب است.
- چیزی به عنوان حریم خصوصی وجود ندارد و معمولا دسته جمعی در یک فضای محدود و حتی در کنار حیوانات زندگی می کنند.
- مردان عزت نفس ندارند و منتظر دریافت وام یا کمک های کمیته امداد هستند
- انگیزه ای برای کارافرینی و اشتغال به هنرهای دستی یا گلیم بافی وگود ندارد چون پول را مردها از زن ها می گیرند، علاوه بر این برای تولید زغال و کسب درآمد از این طریق هم محدودیت های سازمان منابع طبیعی وجود دارد و این کار را به صورت محدود و پنهانی انجام می دهند.
- انگیزه برای ازدواج در میان جوان ترها کمتر است چون احساس راحتی بیشتری در خانه پدری دارند.
- شکاک بودن و بی توجهی و بی مهری مردها به زن ها و پرخاشگری و کتک زدن، از دلایل نارضایتی زن های جوان است ولی پیرها انتظار کمتری از نظر عاطفی دارند.
مردم این منطقه نیازمند پناهگاه دینی هستند
وی در پاسخ به این سوال که علما و روحانیون چه نقشی می توانند در برطرف کردن این مشکلات اجتماعی داشته باشند، گفت: نبود روحانی مستقر باعث شده تا مشکلات متعددی در حوزه اسیب های اجتماعی به ویژه خود کشی را شاهد باشیم.
چاوشیان افزود: عدم آشنایی با مسایل دینی و احکام اولیه، سرشکستگی و نداشتن عزت نفس و کرامت انسانی به ویژه در میان زنان و دختران و نداشتن مشاوره ای دینی در خصوص مشکلات ریز و درست از جمله مشکلاتی که با حضور روحانی مستقر برطرف خواهد شد.
وی با بیان این که مردم این منطقه نیازمند پناهگاه دینی هستند، بیان داشت: روحانیت می تواند باحضور پررنگش یک پشتوانه دینی اجتماعی خوبی برای مردم باشد و اسیب ها نیز متعاقبا بطور قابل توجهی کاهش یابد.
چاوشیان تاکید کرد: متاسفانه زنان این منطقه پذیرفته اند که راهی برای خلاصی از این فلاکت و بدبختی ندارند و با مرگ خودشان را به اصطلاح راحت می کنند.
وی افزود: عمق فاجعه اینجاست زمانی که زنی خودسوزی می کند بقیه زن ها مانع نمی شوند و می گویند بزارید بسوزد بلکه از این جهنم راحت شود.
نیازمند روشنگری و هدایت های روحانیون در منطقه هستیم
در ادامه به سراغ اقای هادی غفاری نماینده قرارگاه پیشرفت و آبادانی کهگیلویه و بویراحمد در منطقه دیشموک رفتیم ، وی نیز در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: ۳ سال است که در این منطقه فعالیت می کنم ، نگاه به مذهب در این مناطق بسیار خوب است به طوری که مردم احترام بسیاری زیادی به روحانیت می گذارند اما متاسفانه به غیر ۲ یا ۳ روستا بقیه روستاها از نعمت روحانی مستقر محروم هستند.
وی ادامه داد: اگر روحانی مستقر در این روستاها وجود داشته باشد و در خصوص مسائل اجتماعی نیز ورود پیدا کند قطعا می تواند با روشنگری و تبیین مسائل ناب اسلام این رسوم جاهلانه را از بین ببرد.
غفاری تاکید کرد: تجربه حضور روحانی در بسیاری از روستاها نشان می دهد که تنها با روشنگری و هدایت های روحانی روستا تمامی رسم و رسوم های غلط از بین رفته است.
وی بیان داشت: با توجه به جمعیت ۲۸ هزار نفری بخش و پراکندگی روستاها در این بخش نیاز به ۱۵ روحانی هست به طوری که هر روحانی چندین روستا را پوشش بدهد.
غفاری ادامه داد: سال اولی که قرارگاه پیشرفت و آبادنی به صورت مستمر در منطقه وارد عملیات شد از سازمان تبلیغات تقاضای اعزام روحانی مستقر را کردیم که در جواب اعلام کردن که ظرفیت ما برای منطقه تکمیل است.
وی افزود: معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه نیز که طرح هجرت و اعزام روحانیون به مناطق مختلف را پیگیری می کند اولا به ما می گوید که ظرفیت مان پر است و علاوه بر این شرط دیگری که دارد این است که حتما مسجد در روستای محل استقرار روحانی وجود داشته باشد که عملا ممکن نیست.
نماینده قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه کهگیلویه و بویراحمد در دیشموک تصریح کرد: نزدیک ۱۵ الی ۱۶ روستا که از ابتدای فصل سرما به دلیل بارش برف امکان ترددشان به شهر نیست به دلیل عدم وجود روحانی حتی ابتدایی ترین احکام را نمی دانند و در واقع با این مشکل ما روبرو هستیم.
بن بست راه، مسئله ای جدی در این منطقه است
سعید آتش بار مسؤل گروه جهادی فرزندان حضرت روح الله« ره» نیز که از نزدیک در جریان اتفاقات این منطقه قرار دارد می گوید: بحث پیرامون تحلیل چرایی بروز پدیده ی خودکشی دیشموک، به چند خط و جمله محدود نمی شود و از جنبه های گوناگون باید مورد واکاوی قرار بگیرد اما اگر بخواهیم تفسیر کلی از این موضوع داشته و به فکر راه حل باشیم می توانیم به نکات زیر اشاره کنیم:
۱- بدلیل وسعت و پراکندگی روستاها و تنوع خرده فرهنگی موجود که نتیجه ی وجود تیره های مختلف هست، حضور گروه های جهادی وتخصصی در دوره زمانی محدود،نمی تواند کارگر واقع بشود و فوریت دارد قرارگاه فوریتی خدما ت اجتماعی، بهداشتی، روانشناختی و دینی به مدت یک سال و با استقرار گروهی تخصصی از مردم شناسان، انسان‌شناسان، روانشناسان، طلاب علوم دینی ، اغاز بکار کند تا پایش دقیقی از وضعیت منطقه بدست بیاید.
۲- به دلیل گرایش و اقبال عمومی به مذهب، و نیازی که در منطقه احساس می شود، استقرار طلابی با خصوصیاتی چون همت بلند، صبور،مردمی وجهادی و فعال انقلابی، جهت پاسخگویی به احکام فردی و ترویج روحیه ی دینداری امیدبخش و نشاط افرین ،اضطراری جدی دارد.
۳- فقر اموزش در زمینه های زیر: بهداشت عمومی، بهداشت جنسی و سبک‌زندگی زناشویی
۴- پخش فیلم های امیدبخش و تدوین برنامه ای مشخص برای تولید نشاط مستمر در منطقه
۵- بن بست راه، مسئله ای جدی در این منطقه است و ترددبخش هایی از روستاییان با شهر را دچار مشکل کرده است.
در واقع باید گفت مشکل زنان دیشموک نه تنها مشکل آن ها بلکه مشکل ما به عنوان هم وطنان آن ها، مشکل ما به عنوان مسئولان استان و در نهایت مشکل ما به عنوان مسئولان دولتی و غیر دولتی است و باید هر چه زودتر به داد این زنان رسید ، شاید فردا دیر باشد....
بنی‌آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به‌درد آورَد روزگار دگر عضوها را نمانَد قرار
تو کز محنت دیگران بی‌غمی نشاید که نامت نهند آدمی