آمار الکل، اعتیاد و طلاق بین دانشجوها

به گزارش «شیعه نیوز»، همواره در اخبار مربوط به آسیب‌های زندگی دوران دانشجویی ۳ آسیب طلاق، اعتیاد و مشروبات الکی در مرکز توجه هستند.

این گزارش با مقایسه ارقام منتشر شده از هر یک از این آسیب‌ها بین دانشجویان و در جامعه، نمایی از شرایط موجود را ارایه می‌کند.

* استعمال مشروبات الکی چقدر بین دانشجویان شایع است؟

مصرف‌کنندگان به ۴ دسته مصارف‌کنندگان سیگار و قلیان، مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی، مصرف‌کنندگان مواد و مصرف‌کنندگان داروها تقسیم می‌شوند. نتیجه بررسی‌های متعدد درباره وضعیت مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه‌های کشور در گزارش زیر ارایه شده است.

همواره آمار مصرف مواد غیرقانونی در جمعیت دانشجو ناچیز بود است؛ در تنها مطالعه به دست آمده از قبل از انقلاب در ۴ دانشگاه کشور، حشیش بـه عنـوان شایع‌ترین ماده مورد استفاده توسـط دانشجویان گزارش شده بـود. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که مصرف قلیان، سیگار و سپس الکل بیش از سایر مواد بین دانشجویان رایج است.

قبل از انقلاب، حشیش شایع‌ترین ماده مورد استفاده دانشجویان گزارش شده بـود. اکنون مصرف قلیان، سیگار و سپس الکل بین دانشجویان رایج است

در بررسی مصرف الکل بین دانشجویان در دهه ۹۰، حدود ۱۲ درصد آنان اعلام کرده‌اند که در طول عمر خود، ۸ درصد در سال گذشته و حدود ۵ درصد در ماه گذشته مصرف مشروبات الکی مصرف داشته‌اند.

نسبت دانشجویان پسر به دانشجویان دختر در تجربه مشروبات الکلی تقریبا سه به یک است.

درصد مصرف مواد در جدول زیر نشان داده است.

مصرف مواد در دانشجویانی که در منازل مجردی سکونت دارند بیش از (و در مواردی چند برابر) دو گروه دیگر است. شیوع مصرف مواد در دانشجویان خوابگاهی هم بیش از دانشجویان بومی است.

شیوع مصرف سیگار و الکل در دانشجویان مرد بیشتر از دانشجویان زن است.

درصد مصرف برحسب نوع سکونت در جدول زیر نشان داده است.

مصرف مواد سبک (قلیان، سیگار و مشروبات الکلی) در بین دانشجویان از مصرف مواد سنگین (حشیش، تریاک، کراک و هرویین) بیشتر است.

بنابر آخرین آمار مرکز ملی مطالعات اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، بین ۹۰ تا ۹۵ درصد ایرانی‌های بزرگسال (بالای ۱۵ سال) الکل مصرف نمی‌کنند اما شیوع مصرف الکل در سال‌های اخیر در کشور افزایش یافته است.

*چند درصد دانشجویان درگیر اعتیاد هستند؟

۳ میلیون و ۶۰۰ هزار دانشجو در کشور وجود دارد و بنابر آمار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بین ۲ تا ۳ درصد از دانشجویان درگیر اعتیاد هستند و بنابر آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر آمار ۴/۷ درصدی از دانشجویان مبتلا به اعتیاد اعلام شده‌اند.

نسبت مصرف‌کنندگان مواد سخت پسر نسبت به دختر تقریبا سه به یک است.

ستاد مبارزه با مواد مخدر، همچنین آمار اعتیاد بین دانش‌آموزان را هم ۲.۱ درصد می‌‌داند.

درصد کمی از دانشجوها معادل ۴.۷ درصد درگیر اعتیاد هستند؛ تریاک با ۳.۱ درصد و حشیش با ۲.۸ درصد پرمصرف‌ترین مواد غیرقانونی بین دانشجویان گزارش شده‌اند

آمارهای موجود از مصرف مواد بین دانشجویان کشور در دهه ۸۰، تعداد دانشجویان وابسته به یکی از مواد غیرقانونی ٥٠ هزار نفر و تعداد کسانی که در طول یک ماه حداقل یک بار یکـی از مـواد اپیوئیدی را مصرف می‌کردند حدود ١٥٠ هزار نفر در کشور تخمین زده شده بود.

جدول زیر نتایج تحلیل چند مطالعه درباره میزان مصرف مواد مخدر بین دانشجویان در دهه ۸۰ را نشان می‌دهد:

در دهه ۹۰ هم بین مواد سنگین، همچنان تریاک با ۳.۱ درصد و حشیش ۲.۸ پرمصرف‌ترین مواد غیرقانونی بوده‌اند.

در بین داروهای مجاز، ریتالین ۲ و ترامادول ۴.۲ درصد بیشترین استفاده را دارند.

بررسی‌ها نشان‌ می‌دهد درصد اندکی از دانشجویان درگیر مسئله اعتیاد هستند و میزان مصارف مواد سخت با درجه اعتیاد آوری زیاد بین دانشجویان کم است.

*آمار اعتیاد بین ایرانی‌ها چقدر است؟

ایران ۸۳ میلیون نفر جمعیت دارد و ۵.۴ درصد جمعیت کشور مصرف کننده موادمخدر هستند.

طبق آمار پلیس مبارزه با مواد مخدر ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور معتاد هستند و یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر هم به طور غیرمستمر مصرف مواد مخدر دارند. ۹۵ درصد از مصرف کنندگان مواد مخدر و محرک در ایران مرد هستند.

به گفته اسکندر مومنی رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر، طی ۴ دهه گذشته فقط در دهه ۶۰ کاهش مصرف موادمخدر و اعتیاد را در کشور تجربه کردیم، در دهه ۹۰ به طور میانگین هر سال ۵ درصد به آمار مصرف‌کنندگان افزوده می‌شود.

تصویر زیر آخرین آمار از مواد مخدر پراستفاده در کل کشور را نشان می‌دهد:

۵۵ درصد طلاق‌های ثبت شده در کشور به اعتیاد ارتباط دارند.

* آمار طلاق‌ در ازدواج‌های دانشجویی چقدر است؟

حمید حبشی عضو هیئت اندیشه‌ورز ستاد ازدواج دانشجویی کشور معتقد است که عبارت صحیح‌‌تر ازدواج در زمان دانشجویی است، نه ازدواج دانشجویی.

مصطفی رستمی رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها چندی پیش، درباره اینکه چند درصد از افرادی که در دوره‌های دانشجویی ازدواج‌ می‌کنند، روابط پایداری دارند؟ گفت: «برای پیدا کردن جواب دقیق این سوال، کد ملی حدود ۳۰۰ هزار نفری که در سال‌های گذشته در دوره‌‌های ازدواج دانشجویی شرکت کرده بودند را به سازمان ثبت‌ احوال دادیم تا آمار طلاق آنها را پیدا کنند، زیرا آمار سازمان ثبت‌ احوال، دقیق‌ترین آمار کشور است. آمار بسیار خوب بود؛ از ۳۰۰ هزار مورد فقط ۵.۸ درصد از ازدواج‌‌ها منجر به طلاق شده بود.»

این بررسی شامل دانشجویانی است که از سال ۹۰ تا ۹۷ ازدواج کرده‌اند و در دوره‌های آموزشی ازدواج دانشجویی شرکت داشته‌اند.

نهاد رهبری در دانشگاه‌ها، تعداد ازدواج‌های دانشجویی در ۱۰ سال اخیر را حدود ۴۶۰ هزار مورد اعلام کرده است.

جدول زیر آماری از نسبت ازدواج‌های انجام شده در دوران دانشجویی به کل ازدواج‌های ثبت شده در کشور را نشان می‌دهد که حاکی از کاهش آمار ازدواج‌ دانشجویی در ۳ سال اخیر است. نگرانی بابت افزایش سن ازدواج در کشور احساس می‌شود.

اغلب دانشجویانی که نسبت به ازدواج در دوران دانشجویی ابراز بی‌علاقگی می‌کنند، وضعیت اقتصادی، سربازی و تجربه شکست‌های عاطفی را به عنوان دلیل بیان می‌کنند.

حجت الاسلام محمد مهدی صالحی رئیس ستاد ازدواج دانشجویی کشور نیز معتقد است: آمار طلاق در دانشجویانی که در دانشگاه با یکدیگر آشنا شده و ازدواج می‌کنند نسبت به ازدواج‌های معمولی پایین‌تر است؛ زیرا این افراد از هم شناخت پیدا می‌کنند، همچنین زندگی بهتری هم دارند.

در حالی که ۳۰ درصد ازدواج‌‌ها در کشور به طلاق ختم می‌شود، این آمار در ازدواج‌های دانشجویی ۵.۸ درصد است

چقدر از ازدواج‌ها در کشور به طلاق منجر می‌شود؟

​پایش آمار ازدواج و طلاق در کشور نشان داده که عمده طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی اتفاق می‌افتد. بنابر آماری که سیف‌الله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت‌ احوال کشور در نیمه اول سال ۹۸ ارائه کرده، «تعداد کل ازدواج رخ‌داده در سال ۹۷ حدود ۵۵۰ هزار مورد و میزان طلاق تا پایان سال ۹۷ حدود ۱۷۵ هزار مورد بوده است؛ یعنی به ازای هر ۱۰۰ مورد ازدواج ۳۲ مورد طلاق ثبت شده است.

جدول زیر آمار ازدواج و طلاق در کشور در سال‌های اخیر را نشان می‌دهد.

*وضع موجود چه طور است؟

باوجود رشد مصرف، قلیان، سیگار و الکل در سال‌های اخیر در جامعه جوان کشور حکایت دارد؛ اما در مجموع ۹۶ درصد جمعیت بالای ۱۵ سال ایران هرگز الکل مصرف نکرده‌اند و ایران از نظر وابستگی به الکل در جایگاه ۱۸۰ بین ۱۸۹ کشور دنیا قرار دارد؛ با این حال توجه به آهنگ رشد مصرف این مواد لازم است.

یک دوم تا دو سوم دانشجویانی که مصرف مواد را گزارش کرده‌اند گفته‌اند که مصرف را پیش از دانشگاه آغاز کرده‌اند؛ تبلیغات نادرست و تصور اشتباه از اعتیاد یکی از دلایل افزایش تمایل به مصرف مواد مخدر در بین جمعیت دانشجویی و دانش آموزی است؛ از این رو تعامل فرهنگی بین وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش ضروری به نظر می رسد.

از آنجا که از نظر روان‌شناسان، محدوده سن دانشجویی بهترین سن برای ازدواج است، شاید این عامل یکی از دلایل موفقیت ازدواج‌های دانشجویی است. در شرایط افزایش سن ازدواج در کشور، باید نسبت به کاهش آمار ازدواج‌ دانشجویی در سال‌های اخیر حساس بود.

منابع:

مطالعه مروری وضعیت مصرف مواد در دانشجویان کشور، قابل دسترس در آدرس payeshjournal.ir/browse.php?a_id=743&sid=1&slc_lang=fa&ftxt=1

مقاله شیوع مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه‌های تابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (سال 1931) قابل دسترس از آدرس.

مقاله شیوع‌شناسی مصرف مواد و الکل در دانشجویان دانشگاه‌های ارومیه، قابل دسترس از آدرس.

بررسی دقیق گزارش آماری سازمان بهداشت جهانی درباره میزان مصرف الکل در ایران از این آدرس.