شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
حدیث در اصطلاح به معنای سخنی است که از قول یا فعل یا تقریر(تأیید یا نفی کاری توسط معصوم) حکایت می‌کند.[1] معمولاً احادیث دارای سلسله سند می‌باشند؛ یعنی گفته شده است این حدیث و روایت را فلانی از دیگری و او از شخص دیگری و بالأخره نفر آخر از معصوم( علیه السلام ) نقل کرده است. برای نمونه؛ به حدیث زیر و سند آن توجه کنید:
«محمَّد بن یحیى، عَنْ أَحمد بن محمَّد بن عیسى، عَنْ علیّ بن الحَکَم، عَنْ أَبی جَمیلة ... عن ابی جعفر( علیه السلام )....»؛ این قسمت از حدیث را سند حدیث می‌گویند، و به منزله شناسنامه حدیث است.
سپس در ادامه این‌گونه آمده است: «...قال: إنَّ اللهَ یُبْغِضُ الْفاحِشَ الْمُتَفَحِّش»؛[2] این قسمت از حدیث را متن حدیث گویند که سؤال پرسیده شده به این بخش بر می‌گردد.
به عبارت دیگر؛ وقتی صحبت از دلالت حدیث است؛ یعنی این‌که متن حدیث چه معنایی را می‌رساند. پس هرگاه گفته می‌شود دلالت حدیث چیست؛ یعنی معنا و مفهوم و مراد از کلام چیست؟ در حدیث پیش‌گفته، وقتی پرسیده می‌شود دلالت این حدیث چیست؟ می‌گوییم: بر طبق روایت امام باقر( علیه السلام )؛ خداوند آن کسی را که دارای کلام و فعل قبیح و زشت باشد دشمن می‌دارد. البته با توجه به کلمه «متفحش» می‌توان گفت؛ حدیث «دلالت دارد» بر دشمنی خداوند با هر شخصی که عمداً و از روی اصرار زبان به فحش و دشنام بگشاید.[3]
[1]. حریری، محمد یوسف، فرهنگ اصطلاحات حدیث، ص 38، قم، هجرت، 1381ش.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 4، ص 9، قم، دار الحدیث، 1429ق.
[3]. همان، پاورقی.
T