شیعه نیوز:
پرسش
چرا بخشش خداوند نصیب حال برادران حضرت یوسف( علیه السلام ) گردید، با توجه به آن‌که ایشان پس از آزار و ضرب و شتم آن‌حضرت قصد کشتن ایشان را هم داشتند؟
پاسخ اجمالی
رحمت خدای متعال بسیار گسترده است،[1] و بسیاری از گناهان را می‌بخشد؛ از این‌رو در مورد پرسش با توجه به این‌که صاحبان حق نسبت به ستمی که بر آنان رفته بود، گذشت را پیشه ساختند، بخشیدن خدایی که ارحم الراحمین است، عجیب نخواهد بود.
حضرت یوسف( علیه السلام ) که بیشترین ستم به او روا شده بود، از خودگذشتگی نشان داده و برادرانش را بخشید.
در این‌باره قرآن کریم به نقل از یوسف می‌فرماید: «او گفت: امروز ملامت و توبیخى بر شما نیست! خداوند شما را می‌بخشد و او مهربان‌ترین مهربانان است».[2]
بر اساس این آیه، یوسف( علیه السلام ) حاضر نبود شرمندگى برادرانش ادامه یابد، و یا این‌که احتمالاً این معنا به ذهنشان خطور کند که ممکن است یوسف در صدد انتقام از آنان باشد و با این عبارات به آنان امنیت و آرامش خاطر داد. سپس براى این‌که خاطرنشان کند که نه تنها حق او بخشوده شده است، بلکه حق الهى نیز در این زمینه با این ندامت و پشیمانى قابل بخشش است، فرمود: خداوند غفور و بخشنده است، و حتى براى اثبات این ادعا، به این واقعیت استدلال کرد که پروردگار «ارحم الراحمین» است.[3]
قراین نشان می‌دهد که پدرشان نیز از آنان گذشت کرده بود، پس حق الناسی بر گردن آنان نبود و استحقاق بخشیده شدن از طرف خدا را نیز داشتند.
آنان به گناه خود اعتراف کردند و از پدر خواستند تا براى ایشان آمرزش طلب کند. گفتند: «پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، که ما خطاکار بودیم»، [یعقوب( علیه السلام )] گفت: «بزودى براى شما از پروردگارم آمرزش می‌طلبم، که او آمرزنده و مهربان است».[4]
[1]. بقره، 115.
[2]. یوسف، 92.
[3]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 10، ص 63 – 64، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[4]. یوسف، 97 – 98.
آیات مرتبط
سوره يوسف (89) : قَالَ هَلْ عَلِمْتُمْ مَا فَعَلْتُمْ بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنْتُمْ جَاهِلُونَ
سوره يوسف (91) : قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِنْ كُنَّا لَخَاطِئِينَ
سوره يوسف (92) : قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ ۖ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
سوره يوسف (97) : قَالُوا يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ
سوره يوسف (98) : قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي ۖ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
T