شیعه نیوز:
پرسش
ظاهراً برخی از محقّقین و اهل علم بر این نظر هستند که حضرت امّ کلثوم همان حضرت زینب بوده، و در واقع حضرت زهرا یک دختر بیشتر نداشتهاند. آیا این مطلب صحیح است؟ و اگر قطعی نیست از نظر احتمال کدام وجه محتملتر است؟
پاسخ اجمالی
شیخ مفید در ارشاد آورده است :" فرزندان حضرت علی ( علیه السلام ) از حضرت زهراء ( سلام الله علیها ) عبارتند از حسن، حسین، محسن، زینب کبری و زینب صغری، ام کلثوم . [1]
ابن سعد در طبقات [2] و بلاذری در انساب الاشراف [3] آورده است :
1 ـ فرزندانی که مادرشان حضرت فاطمه ( سلام الله علیها ) دختر رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) است شامل امام حسن ( علیه السلام ) و امام حسین ( علیه السلام ) و محسن و زینب کبری و ام کلثوم کبری است. محسن در جریان حمله به خانه حضرت زهرا ( سلام الله علیها ) سقط شد. [4]
بنا بر این حضرت زهراء ( علیه السلام ) دارای دو فرزند دختر به نام های زینب و ام کلثوم بوده اند. البته نام دیگر حضرت "ام کلثوم "، زینب صغری بوده است.
چگونگی زندگی و مرگ حضرت أم کلثوم دختر علی و فاطمه ( علیه السلام )در بسیاری از کتب مرجع آمده است که به بعضی از آنها اشاره می کنیم؛ مانند: اخبار الطوال(دینوری)، الاستیعاب (ابن عبد البر)، أسد الغابه (ابن اثیر)، الإصابه (ابن حجر)، الأعلام (زرکلی)، الإمامه و السیاسه (ابن قتیبه دینوری)، أنساب الأشراف (بلاذری)، البدایه و النهایه (ابن کثیر)، البدء و التاریخ (مطهر بن طاهر مقدسی)، تاریخ ابن خلدون، تاریخ الإسلام (ذهبی)، تاریخ طبری (طبری)، تاریخ برگزیده (مستوفی قزوینی)، تاریخ یعقوبی (یعقوبی)، سیرت رسول الله (ابرقوه)، الطبقات الکبری (کاتب واقدی)، الکامل(ابن اثیر)، مروج الذهب (مسعودی)، مقاتل الطالبین (أبی الفرج اصفهانی)، فرزندان آل أبی طالب (جواد فاضل) و... [5]
[1] . مفید، محمد بن نعمان، الإرشاد ج ص 354 باب ذکر أولاد أمیر المؤمنین ع و عددهم و أسمائهم و مختصر من أخبارهم :"... الحسن و الحسین و زینب الکبرى و زینب الصغرى المکناة أم کلثوم أمهم فاطمة البتول سیدة نساء العالمین بنت سید المرسلین محمد خاتم النبیین ص...."
[2] . طبقات ابن سعد، ج 3، ص 13، ترجمه دکتر محمود مهدوی .
[3] .انساب الاشراف، بلاذری، ج 2، ص 136.
[4] . برگرفته از سؤال 2702 (سایت: 3198)، نمایه: فرزندان حضرت علی ( علیه السلام ).
[5] . برگرفته از سؤال 2628 (سایت: 2752)، نمایه: ازدواج خلیفه دوم با ام کلثوم.
T