ماجرای عبور حضرت اسماعیل( علیه السلام ) با گله گوسفندانش به کربلا چه بود؟

شیعه نیوز:
پرسش
آیا حضرت اسماعیل( علیه السلام ) به کربلا هجرت کرده بود؟ آیا حرف زدن گوسفند با حضرت اسماعیل در مورد کربلا واقعیت دارد؟
پاسخ اجمالی
روایتی مرسل در این زمینه چنین نقل شده است:
«حضرت اسماعیل( علیه السلام ) گوسفندان خود را بر لب فرات می‌چرانید. چوپان آن‌حضرت به او خبر داد: از فلان مکان به بعد، گوسفندان دیگر از این رودخانه آب نمی‌آشامند! اسماعیل( علیه السلام ) دست به دعا برداشته و از سبب این موضوع جویا شد. جبرئیل نازل گردید و گفت: ای اسماعیل! این موضوع را از خود گوسفندان جویا شو! زیرا دلیل این خودداری را برایت خواهند گفت. اسماعیل( علیه السلام ) از گوسفندان پرسید: چرا از این آب نمی‌آشامید!؟ گفتند: خبردار شدیم که یکی از فرزندانت که نوه حضرت محمّد( صلی الله علیه و آله و سلم ) است در این‌جا با لب تشنه کشته خواهد شد، ما نیز چون از این ماجرا اندوهناکیم از این مکان، آب نمی‌آشامیم! اسماعیل( علیه السلام ) در مورد قاتل امام حسین( علیه السلام ) نیز پرسید، گوسفندان گفتند: همان کسى است که اهل آسمان‌ها و زمین و عموم خلائق او را لعنت خواهند کرد. اسماعیل( علیه السلام ) هم گفت: پروردگارا! قاتل امام حسین را لعنت کن».[1]
در ارتباط با این روایت باید گفت؛ علامه مجلسی(ره) بدون ذکر منبع و سند این روایت به نقل آن پرداخته که از دیدگاه دانش حدیث، چنین روایتی قابل اعتماد نیست. اما صرف نظر از سند، برخی اشکالات محتوایی نیز در آن وجود دارد؛ مانند دور بودن کربلا از محل زندگی اسماعیل( علیه السلام )، کسب دانش یک پیامبر از حیوان و ... .

[1]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 44، ص 243 – 244،‌ بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق؛ جزایرى، نعمت الله بن عبد الله، الأنوار النعمانیة، ج ‏3، ص 183، بیروت، دار القاری، چاپ اول، 1429ق.
آیات مرتبط

سوره البقرة (125) : وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى ۖ وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ
سوره البقرة (127) : وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
سوره البقرة (133) : أَمْ كُنْتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِي قَالُوا نَعْبُدُ إِلَٰهَكَ وَإِلَٰهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِلَٰهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
سوره البقرة (136) : قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
سوره البقرة (140) : أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطَ كَانُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ ۗ قُلْ أَأَنْتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ ۗ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهَادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
سوره آل عمران (84) : قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَالنَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
سوره النساء (163) : إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَىٰ نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ ۚ وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَعِيسَىٰ وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَارُونَ وَسُلَيْمَانَ ۚ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا
سوره الأنعام (86) : وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا ۚ وَكُلًّا فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ
سوره إبراهيم (39) : الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ ۚ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاءِ
سوره الأنبياء (85) : وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ ۖ كُلٌّ مِنَ الصَّابِرِينَ
سوره ص (48) : وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ ۖ وَكُلٌّ مِنَ الْأَخْيَارِ