شیعه نیوز:
پرسش
آیا این سخن حدیث است: «از لغزش‌هاى افراد با شخصیت و جوانمرد چشم‌پوشى کنید؛ زیرا روزی خدا او را بزرگ می‌کند»؛ اگر حدیث است توضیح دهید.
پاسخ اجمالی
ابتدا باید گفت که این توصیه دینی از امام علی( علیه السلام ) نقل شده است: «أَقِیلُوا ذَوِی الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ، فَمَا یَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ یَدُ اللهِ بِیَدِهِ یَرْفَعُهُ»؛[1] از لغزش‌هاى افراد با شخصیت [و جوانمرد] چشم‌پوشى کنید؛ چرا که هیچ‌کس از آنها گرفتار لغزش نمی‌شود، مگر این‌که دست خدا به دست او است و او را بلند می‌کند.
در شرح و تفسیر این حدیث باید گفت:
امام علی( علیه السلام ) در این سخن حکمت‌آمیز به لغزش‌هایى اشاره دارد که گاه از اشخاصِ با شخصیت سر می‌زند و همگان را توصیه می‌کند از آن چشم بپوشند. روشن است که هر انسانى - به جز معصومان( علیه السلام )- در زندگى خود گرفتار لغزش یا لغزش‌هایى می‌شوند. اگر آنها افراد با شخصیت و نیکوکارى باشند باید به موجب حسن اعمال و رفتارشان از این لغزش‌ها چشم‌پوشى کرد؛ هر گونه نقل آن براى دیگران یا سرزنش یا بزرگ‌نمایى کارى است خطا و بر خلاف انصاف و جوانمردى؛ زیرا خدا هم مدافع این‌گونه افراد است.[2]
البته این حدیث در مورد افرادی می‌باشد که شخصیتی واقعی داشته و به معنای واقعی کلمه جوانمردند، نه افرادی که به ظاهر برای خود شخصیتی دست و پا کرده و از هر لغزش و گناهی در مسیر حفظ این شخصیت دروغین پرهیز نمی‌کنند!
در همین راستا، جوانمردان و صاحبان شخصیت واقعی از این آموزه دینی در مسیر منافع شخصی خود سوء استفاده نکرده و حفظ آبروی خود را مدیون لطف خداوند می‌دانند و افرادی که گناهان مکرر و لغزش‌های سنگین پیاپی داشته و در فکر جبران آن نیز نمی‌باشند، مشمول توصیه موجود در این حدیث نیستند.
به هر حال، از این آموزه اسلامی می‌توان دو نتیجه گرفت:
1. لغزش‌هاى نیکوکاران و افراد باتقوا را باید نادیده گرفت و حسن ظنِ به آنها را نباید با چنین لغزش‌هایی که ممکن است برای هر فرد پیش آید، به سوء ظن مبدّل کرد.
2. اگر راه تقوا و نیکوکارى و جوانمردى را پیش گیریم، خداوند به هنگام لغزش‌ها ما را تنها نمی‌گذارد و دست ما را می‌گیرد و از زمین بلند می‌کند و آبروى ما را حفظ می‌نماید.
[1]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، حکمت 20، ص 471، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المؤمنین( علیه السلام )، ج 12، ص 133، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، 1386ش.
T