به گزارش «شیعه نیوز»،اختلالات روانی همچون افسردگی، اضطراب، اقدام به خودکشی، حمله های از روی وحشت، افت اعتماد به نفس و موارد دیگر روحی_روانی و جسمی از عوارض شایع و وجه مشترک میان زنان و مردان اسیر در چنگال اعتیاد است.
در این میان، زنان گرفتار در این سودای خاموش، نسبت به مردان معتاد مشکلات جسمی و روانی شدیدتری را تجربه می کنند؛ تا آن جا که بر اساس آمار جهانی، این گروه نسبت به سایر همجنسان خود نیز در معرض خطرات بیشتری در حوزه بارداری ناخواسته، سقط جنین، ابتلا به عفونت «اچ آی وی» و حتی یائسگی زودرس هستند.
از سویی دیگر مصرف مواد در زنان به ویژه مصرف تزریقی مواد با آسیب های اجتماعی کمتر قابل جبران روبه رو است؛ به عنوان مثال بنابر پژوهش های صورت گرفته مصرف سرنگ مشترک در زنان بیش از مردان است و زنان برای به دست آوردن هزینه مواد مصرفی خود، دست به تن‌فروشی یا جرایم مالی نظیر سرقت از منزل و مغازه‌ها یا حمل و توزیع مواد مخدر می‌زنند.
موضوعی که ضرورت آموزش خودمراقبتی برای کاهش رفتارهای پرمخاطره در زنان با سابقه اعتیاد به موادمخدر را دوچندان می کند تا شاید اندکی از بار آسیب ها و معضلات اجتماعی این پدیده شوم کاسته شود. درباره این ضرورت و چگونگی آموزش آن به زنان گرفتار در چنگال اعتیاد، «لیلی ارشد» جامعه شناس و مددکار اجتماعی به خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا گفت: در قرن بیست و یکم، آموزش خودمراقبتی و ۱۰ مهارتی که سازمان بهداشت جهانی برای داشتن زندگی فردی و اجتماعی موفق به کشورها توصیه می کند و عبارت است از مهارت خودآگاهی، همدلی، روابط بین فردی، ارتباط موثر، مقابله با استرس، مدیریت هیجان، حل مسئله، تصمیم گیری، تفکر خلاق و تفکر نقادانه، مورد نیاز همه مردم دنیا است.
وی ادامه داد: ایران هم از این قاعده مستثنا نیست؛ در حقیقت ابزاری که جوانان بتوانند در مواقعی که با خطر مواجه می شوند از آن استفاده کنند یا درباره آن چاره اندیشی کنند، نیاز جامعه است.
نیاز مبرم مناطق حاشیه‌ای به آموزش خودمراقبتی
این مددکار اجتماعی با اشاره به این که متاسفانه در کشور به این موضوع فراگیر و تخصصی نگاه نمی شود، خاطرنشان کرد: وقتی از خودمراقبتی و استفاده از مهارت های اجتماعی و زندگی صحبت می کنیم، طبیعتا برای کسی که درگیر مشکلات اعتیاد و رفتارهای پرخطر جنسی است، این نیاز بیشتر است.
وی توضیح داد: در مورد افراد گرفتار در چنگال اعتیاد، این آموزش از نوع پیشگیری درجه سه محسوب می شود یعنی شخص درگیر مساله ای شده است و ما به او کمک می کنیم تا از این بدتر نشود یعنی اگر درگیر سوءمصرف مواد شده است، اچ ای وی نگیرد.
ارشد تاکید کرد: آموزش خودمراقبتی می تواند علاوه بر این که فرد مورد نظر را مصون بدارد، بار هزینه های زیاد بهداشت و درمان را هم از دوش دولت بردارد.
وی به تجربیات کاری خود در ارایه آموزش های خودمراقبتی به زنان معتادی که در محله های هرندی و دروازه غار روزگار سپری می کنند اشاره کرد و گفت: ما به عنوان مددکار اجتماعی فعال وظیفه داریم برای زنان معتاد کاری کنیم که شرایطشان از آن بدتر نشود. بر همین اساس خانه خورشید به مدت ۱۶ سال است که گشت امدادرسان محلی دارد و هر روز دو خانم که از چنگال اعتیاد رها شده و بهبودی کامل پیدا کرده اند، با به دوش انداختن کوله پشتی از مایحتاج خودمراقبتی این زنان، به سراغشان می روند و به آن ها آموزش و مشاوره می دهند تا یادبگیرند چطور از خود مراقبت کنند.
این جامعه شناس و مددکار اجتماعی یادآور شد: آموزش های خودمراقبتی برای پیشگیری از بیماری های رفتاری غیرواگیر است. در این راه ما سعی می کنیم آموزش ها و مشاوره ها را به همه اعضای خانواده بدهیم چرا که بدون نگاه سیستمی به خانواده، این آموزش ها موفقیت آمیز نخواهد بود.
وی، پیش زمینه ارایه آموزش خودمراقبتی را اعتمادسازی، احترام و تسلط بر این باور در فرد معتاد که برای حفظ خود باید آموزش ببیند، عنوان کرد و اظهار داشت: به کودکانی که در محله های پرخطری همچون شوش، مولوی و هرندی روزگار می گذارنند هم خودمراقبتی را آموزش می دهیم. چرا که هنگامی که اعلام می کنند خشونت های خیابانی ۲۵ درصد افزایش یافته است، اگر فرزندان ابزارهای خودمراقبتی داشته باشند و بتوانند پیشگیری و حل مساله کنند، قطع به یقین اتفاق های ناگوار کاهش می یابد.
ارشد با یادآوری این موضوع که در منطقه فعالیت ما، این امر پیچیده تر است چرا که اتفاقات بسیار تلخ و ناگواری برای جوانان می افتد و در خانواده هایی رشد کرده اند که این آموزش ها را ندیده اند و خود دارای رفتار ثابت و سالم نیستند، تصریح کرد: خودمراقبتی محدود به فرد و بدن او نیست بلکه زوایای گسترده تری را دربردارد؛ چرا که می تواند در مناسبات اجتماعی به افراد کمک کند تا از خود مراقبت کنند و سلامت بمانند. حال در منطقه هرندی که همچنان به طور خیلی گسترده زنان و مردان معتاد در پارک هستند، این آموزش ها در اولویت قرار دارد.