روایاتی وجود دارد که دعا در زیر قبّه و گنبد امام حسین( علیه السلام ) را مستجاب می‌داند. مگر در زمان صدور این روایات، حرم امام دارای گنبد و بارگاه بود؟!

شیعه نیوز:
پرسش
در حدیث است که «الدعاء تحت قبته مستجاب»، یعنی دعا زیر قبه امام حسین( علیه السلام ) مستجاب است. اگر منظور از این قبّه، همان گنبد باشد که در زمان معصومان چنین گنبدی وجود نداشت؟!
پاسخ اجمالی

در منابع حدیثی، روایات متعددی ناظر به آن است که دعا در زیر قبّه امام حسین( علیه السلام ) مستجاب است؛ مانند:

پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم ): «حق زائر امام حسین( علیه السلام ) بر خدا این است که او را عذاب نکند، دعا در تحت قبه او مستجاب است، و شفا در تربت او قرار داده شده ...».[1]
در یکی از زیارات امام حسین( علیه السلام ) آمده است: «... السلام على من الإجابة تحت‏ قبته‏...».[2] سلام بر آن‌که استجابت دعا در زیر قبّه او است.

3. روایت شده است «خداوند در عوض شهادت امام حسین( علیه السلام ) چهار خصلت عطا کرده است: شفا را در تربتش نهاد، اجابت دعا را زیر قبّه‌اش قرار داد، ائمه بعدى از نسل او هستند، مدت زمانى را که زائرین آن‌حضرت براى زیارت مى‏گذرانند، جزء عمرشان به حساب نمى‏آورد».[3]

در ارتباط با این روایات باید گفت که «قبه» در روایات بالا لزوماً به معنای گنبد نیست تا این پرسش پدید آید که در زمان صدور روایات، مزار مطهر امام حسین( علیه السلام ) دارای گنبد و بارگاهی نبود تا دعا در زیر آن گنبد مستجاب شود، زیرا در زبان عربی حتی به یک خیمه دایره‌ای شکل نیز «قبه» گفته می‌شود:

«القُبَّه من الخِیام: بیتٌ صغیر مستدیر، و هو من بیوت العرب»؛[4] از میان انواع خیمه‌ها، به نوع کوچک دایره‌وار آن قبّه گفته می‌شود که چنین مدلی مورد استفاده عرب‌ها می‌باشد.

طبیعتاً بعد از شهادت امام حسین( علیه السلام )، بارگاه و سایبان کوچکی - حتی با گِل و نی - برای زوار حضرتشان در آن‌جا وجود داشت و نیز ممکن بود هر زائری - برای مدتی که در کنار قبر سیدالشهداء می‌ماند - خیمه شخصی خود را به صورت موقت برپا می‌کرد.

روایات بالا که دعا در زیر قبّه آن‌حضرت را مستجاب می‌دانند نیز می‌تواند ناظر به همین خیمه‌ها و سایبان‌های کوچک باشد[5] و حتی اگر هیچ سایبانی نیز در آن‌جا نبود، باز هم اصطلاح «قبّه» در این روایات می‌توانست کنایه از بخشی از آسمان باشد که بر فراز مزار آن امام قرار گرفته است.

[1]. خزاز رازی، علی بن محمد، کفایة الاثر فی النصّ علی الأئمة الإثنی عشر، محقق، مصحح، حسینی کوه‌کمری، عبد اللطیف،‏ ص 16 – 17، قم، بیدار، 1401ق.

[2]. ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 497، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.

[3]. ابن فهد حلی، احمد، عدة الداعی و نجاح الساعی، محقق، مصحح، موحدی قمی، احمد، ص 57، بیروت، دار الکتب الإسلامی، چاپ اول، 1407ق.

[4]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 1، ص 659، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.

[5]. «نقش دعا و تربت امام حسین( علیه السلام ) در شفای بیمار»، 83؛ «تاکید و سفارش معصومین به زیارت امام حسین ( علیه السلام )»، 7604؛ «فرشتگان و پیامبران و زیارت امام حسین( علیه السلام ) در کربلا»، 32193.

T