شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
همزه در «بسم» وصل است؛ و در ادبیات عرب این همزه اگر در وسط کلام قرار گیرد خوانده نمی شود، اما نوشته می شود، به خلاف همزه قطع که خوانده و نوشته می شود.
گفتنی است که در کلمه «بسم» استثنائاً علاوه بر این که آن را تلفظ نمی کنند در کتابت نیز نمی نویسند و در علت آن چند دیدگاه وجود دارد، به دلیل:
1. فراوانی استعمال همزه وصل
2. جدا نبودن باء از «بسم»
3. نبودن همزه جزو کلمه «بسم» [1]
4. این که اصل «بسم»، سِم یا سُم بوده، و همزه ای حذف نشده، و به این شعر استناد شده است: «بسم الذی فی کلّ سورة سمه»؛[2] یعنی، بسمی که در ابتداء هر سوره است، از سِم یا سُم گرفته شده است. و با اضافه شدن باء در اول آن «بِسم» شد. بنابر این نظریّه، همزه ای از اول نبوده تا حذف شود.[3]
این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.
[1]. نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن، ج 1، ص 14، منشورات محمد على بیضون، دار الکتب العلمیة،بیروت،1421 ق.
[2]. شاعر: أبو زید الأنصاری البصری النحوی، در جنگ احد شهید شد، و یکی از شش نفری است؛ که قرآن را در زمان رسول خدا (ص) جمع آوری کردند. ر.ک: امین، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 4، ص 12، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1406 ق.
[3]. اعراب القرآن، ج 1، ص 14.
آیات مرتبط
سوره الحمد (1) : بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
T