شیعه نیوز:
پرسش
چرا در آیه 5 از سوره تحریم که خداوند می‌فرماید: «ثَیباتٍ وَ أَبْکاراً»، ثیّبات بر ابکار مقدم شده است؟
پاسخ اجمالی
در آیه مورد پرسش می‌خوانیم: «عَسى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَکُنَّ أَنْ یبْدِلَهُ أَزْواجاً خَیراً مِنْکُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَیباتٍ وَ أَبْکاراً»؛[1] امید است که اگر او شما را طلاق دهد، پروردگارش به جاى شما همسرانى بهتر براى او قرار دهد، همسرانى مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، هجرت کننده، زنانى غیر باکره و باکره!
برخی از مفسّران در تقدیم «ثیّبات» بر «ابکار» گفته‌اند: «ثیّبات» با مقام پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) مناسب بوده و اولویّت دارد و غالباً این گروه از زنان، مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار و عابد هستند.[2] لذا بر «ابکار» مقدم شده است.
اما می‌توان گفت: هر دو گروه به جهت صفاتی که دارند، ستوده می‌شوند؛ ثیّب بودن از یک جهت مورد مدح است؛ زیرا میل بیشترى به همسر و تجربه بیشترى در همسردارى و عقل بیشترى دارد و بکارت هم از جهت دیگری ستوده می‌شود؛ چرا که پاک‌تر است و رغبت و ملاعبت بیشترى دارد.[3]
در این آیه شریفه، قرآن کریم شش صفت براى همسران خوب شمرده است که میتواند الگویى براى همه مسلمانان به هنگام انتخاب همسر باشد:
۱. «اسلام»
۲. «ایمان»؛ یعنى اعتقادى که در اعماق قلب انسان نفوذ کند.
۳. سپس حالت «قنوت»؛ یعنى تواضع و اطاعت از همسر
۴. بعد از آن «توبه»؛ یعنى اگر کار خلافى از او سر زند در اشتباه خود اصرار نورزد، و از در عذرخواهى درآید.
۵. «عبادت» خداوند؛ عبادتى که روح و جان او را بسازد، و پاک و پاکیزه کند.
۶. «اطاعت فرمان خدا» و پرهیز از هرگونه گناه.[4]
قابل توجه است که قرآن روى باکره و غیر باکره بودن زن تکیه نکرده، و براى آن اهمیتى قائل نشده است؛ زیرا در مقابل اوصاف معنوى که ذکر شد، این مسئله اهمیت چندانى ندارد.[5] به عبارت دیگر، نبود تمام اوصاف ذکر شده در این آیه، نوعی عیب و نقص به شمار میآید که از ارزش زن خواهد کاست، اما باکره و غیر باکره هیچ کدامشان عیب و نقصی محسوب نمی‌شود تا فقدان آنها در ارزش زن، تأثیرگذار باشد.
[1]. تحریم، 5.
[2]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 2، ص 40، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360ش.
[3]. رازى(متوفی 666ق)، محمد بن ابى بکر، أسئلة القرآن المجید و أجوبتها، ص 331، المکتبة العصریة، بیروت، چاپ اوّل، 1423ق.
[4]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 24، ص 279، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.
[5]. همان، ص 280.
آیات مرتبط
سوره التحريم (5) : عَسَىٰ رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِنْكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا
T