به گزارش «شیعه نیوز»، شما می‌توانید جریان خون را همانند یک جاده شلوغ که به اندام‌های دیگر منتهی می‌شود در نظر بگیرید. پس جای شگفتی نیست که به مرور زمان، شواهد بیشتری بر ارتباط بین سلامت دهان و دیگر قسمت‌های بدن تاکید دارند.
همه ما می‌دانیم که مسواک زدن یکی از اقدامات کلیدی برای محافظت در برابر پوسیدگی دندان ها، بوی بدن دهان و از دست دادن دندان است، اما آیا می‌دانستید که رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند از شما در برابر ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر نیز محافظت کند؟
برای محافظت از سلامت دهان و دندان‌ها حداقل دو بار مسواک زدن در روز و استفاده منظم از نخ دندان توصیه شده است، اما افراد بسیاری همچنان توجهی به بهداشت دهان و دندان‌های خود ندارند. این شرایط می‌تواند خطر ابتلا به پریودنتیت یا بیماری لثه را افزایش دهد. اما آثار مشکلات دهان و دندان تنها به لثه‌ها و دندان‌ها محدود نمی‌شوند. بافت‌های ملتهب، تحریک شده و متورم لثه، سد دفاعی محکمی در برابر باکتری‌ها و سموم نیستند. از این رو، مشکلاتی که در حفره دهان آغاز می‌شوند ممکن است با بیماری‌هایی در بخش‌های دیگر بدن مرتبط باشند.
شما می‌توانید جریان خون را همانند یک جاده شلوغ که به اندام‌های دیگر منتهی می‌شود در نظر بگیرید. پس جای شگفتی نیست که به مرور زمان، شواهد بیشتری بر ارتباط بین سلامت دهان و دیگر قسمت‌های بدن تاکید دارند.
اگرچه این پیوندها هنوز به طور دقیق تشریح نشده اند، اما دلیل دیگری برای حفظ سلامت دهان و دندان محسوب می‌شوند. از جمله توصیه‌های که برای حفظ سلامت دهان و دندان ارائه شده اند می‌توان به مسواک زدن دندان‌ها دو بار در روز، پاکسازی روزانه بین دندان، محدود کردن مصرف غذا‌ها و نوشیدنی‌های شیرین، و مراجعه منظم به دندانپزشک اشاره کرد.
در ادامه با برخی مشکلات سلامت که ممکن است با وضعیت سلامت دهان و دندان مرتبط باشند، بیشتر آشنا می‌شویم.
ممکن است خطر حمله قلبی را کاهش دهید
مشکلات قلبی ممکن است با باکتری‌های موجود در دهان که وارد جریان خون می‌شوند، مرتبط باشند. ارتباط بین سلامت دهان و دندان و مسائل قلبی‌عروقی به طور کلی با باکتری‌ها در ارتباط هستند، زیرا باکتری‌های بیماری‌زای موجود در دهان می‌توانند از طریق جریان خون به دیگر بخش‌های بدن، از جمله قلب راه یابند. این باکتری‌ها می‌توانند موجب بروز عفونت در قلب و دیگر شرایط عروقی شوند و خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهند.
یک واکنش التهابی پاسخ بدن به فعالیت باکتری‌های بیماری‌زا است. اما التهاب مزمن می‌تواند عوارضی جدی را به همراه داشته باشد و نقطه اتصال سلامت دهان و دندان و سلامت کلی در نظر گرفته شود. نتایج یک پژوهش نشان داد که خطر تجربه یک حمله قلبی برای افرادی که بیماری پریودنتال خود را درمان نمی‌کنند، دو تا چهار برابر بیشتر است. گاهی اوقات، درمان بیماری پریودنتال و تقویت سلامت دهان و دندان تمام آن چیزی است که برای کاهش خطر بیماری قلبی نیاز دارید.
ممکن است خطر سکته مغزی را کاهش دهید
مکانیزم‌های مشابه که به نظر می‌رسد خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهند، ممکن است خطر سکته مغزی را نیز کاهش دهند. باکتری‌های مرتبط با بیماری لثه و آن‌هایی که در پلاک‌های دندان یافت می‌شوند در رگ‌های خونی مرتبط با سکته‌های مغزی و حملات قلبی کشف شده اند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ که در نشریه Journal of Clinical Periodontology منتشر شد، نشان داد که بیماران مبتلا به پریودنتیت نسبت به افرادی که به این بیماری مبتلا نبودند، با خطر بیشتر سکته مغزی ایسکمیک و نرخ بقای پایین‌تر پس از سکته مغزی مواجه بودند. افزون بر این، درمان بیماری پریودنتال خطر سکته مغزی را کاهش داده بود.
آثار قند خون بالا را کاهش خواهید داد
به نظر می‌رسد دیابت نوع ۲ رابطه‌ای دو طرفه با مشکلات دهان و دندان دارد. مشکلات دهان و دندان ممکن است به دیابت نوع ۲ منجر شوند و دیابت نوع ۲ ممکن است به مشکلات دهان و دندان منجر شود. بنابر گزارش موسسه ملی سلامت آمریکا، قند خون (گلوکز) بالا ناشی از دیابت کنترل نشده در بزاق دهان وجود دارد و این گلوکز می‌تواند رشد باکتری‌های مسبب بیماری لثه را افزایش دهد. همچنین، افراد مبتلا به دیابت ممکن است خشکی دهان را تجربه کنند که آن‌ها را در معرض خطر بیشتری برای پوسیدگی دندان قرار می‌دهد. افزون بر این، قند خون بالا رشد یک عفونت قارچی به نام «برفک» را افزایش می‌دهد. بیماری لثه و سطوح بالای باکتری‌ها در دهان شرایطی بد است، زیرا دیابت نه تنها بر روند بهبودی تاثیرگذار است، بلکه توانایی فرد برای مبارزه با عفونت‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
به طور همزمان، توانایی افراد مبتلا به دیابت برای کنترل قند خون خود در صورتی که بیماری پریودنتال زیر کنترل باشد، بسیار بهتر خواهد بود. در واقع، یک دهان سالم‌تر کنترل ضعیف بر قند خون در افراد مبتلا به دیابت را کاهش خواهد داد.
ممکن است شرایط سندرم متابولیک بهبود یابد
شرایطی که به نام «سندرم متابولیک» شناخته می‌شود، در واقع، گروهی از عوامل خطرآفرین هستند که خطر بیماری قلبی‌عروقی، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهند. این عوامل خطرآفرین شامل قند خون بالا، چربی خون بالا (کلسترول یا تری گلیسیرید)، چاقی شکمی، و فشار خون بالا می‌شوند. پس اگر بیماری پریودنتال با خطر بیماری قلبی، سکته مغزی، و دیابت نوع ۲ مرتبط است، آیا با سندرم متابولیک نیز در ارتباط است؟ احتمالا پاسخ مثبت است. سندرم متابولیک و بیماری پریودنتال به واسطه یک مسیر پاتوفیزیولوژیکی مشترک که شامل التهاب می‌شود با هم پیوند خورده اند. برخی مطالعات نشان داده اند که بیماری پریودنتال باید به عنوان بخشی از سندرم متابولیک در نظر گرفته شود. اما، مطالعات بیشتری برای تایید ارتباط بین سندرم متابولیک و بیماری پریودنتال نیاز است.
ممکن است احتمال ابتلا به بیماری‌های ریوی را کاهش دهید
در مورد بیماری‌های ریوی، از جمله سینه پهلو، ارتباط ممکن است آشکار باشد. امکان فرو بردن مستقیم باکتری‌ها از دهان به ریه‌ها وجود دارد. این می‌تواند به عفونت‌های ریوی، مانند سینه پهلو منجر شود. نتایج یک مطالعه که در نشریه Applied Nursing Research منتشر شد، نشان داد که تنها مسواک زدن دندان‌ها نرخ سینه پهلو را بین شرکت کنندگان به میزان ۹۲ درصد کاهش داده است.
افزون بر این، پژوهشی جدید نشان داد که بیماری‌های دهان و دندان، مانند بیماری پریودنتال، در صورت سفر کردن باکتری‌ها از پشت دهان و بالای گلو به دستگاه تنفسی می‌تواند موجب تشدید عفونت‌های تنفسی در افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی شود.
ممکن است پوکی استخوان را زودتر تشخیص دهید
مراجعه منظم به دندانپزشک نه تنها برای حصول اطمینان از سلامت دهان و دندان اهمیت دارد، بلکه ممکن است به تشخیص پوکی استخوان نیز کمک کند. تصویربرداری پرتو اکس ممکن است ابزاری مفید برای تشخیص پوکی استخوان باشد، زیرا تحلیل رفتن استخوان ناشی از این بیماری بر دندان‌ها و استخوان‌های اطراف دهان نیز تاثیرگذار است. تشخیص زودهنگام پوکی استخوان ممکن است برای سلامت دهان و دندان مفید باشد، زیرا نتایج یک پژوهش نشان داد که زنان مبتلا به پوکی استخوان نسبت به آن‌هایی که به این بیماری مبتلا نبودند، سه برابر احتمال بیشتری دارد از دست دادن دندان را تجربه کنند. همچنین، ممکن است پیوندی بین پوکی استخوان و بیماری پریودنتال وجود داشته باشد، زیرا مشکلات استخوانی افراد را هرچه بیشتر نسبت به باکتری‌های دهان حساس‌تر و آسیب پذیرتر می‌سازند.
ممکن است خطر بیماری آلزایمر را کاهش دهید
پژوهشگران ارتباطی بین بیماری لثه و بیماری آلزایمر را یافته اند. برخی پژوهش‌ها حضور باکتری‌های دهان - باکتری که موحب جینجیویت می‌شود - در مغز بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر را نشان داده اند، اگرچه چگونگی آن همچنان به طور دقیق مشخص نیست و مطالعات بیشتری برای تایید پیوند بین این دو نیاز است. باکتری‌ها پروتئینی تولید می‌کنند که سلول‌های عصبی در مغز را از بین می‌برد و به از دست دادن حافظه و بیماری آلزایمر منجر می‌شود. با این وجود، باکتری‌ها به تنهایی دلیل بیماری آلزایمر نیستند، اما حضور آن‌ها می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را به میزان چشمگیری افزایش دهد و همچنین پیشرفت بیماری آلزایمر را تسریع کند.
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ در نشریه Alzheimer’s Research and Therapy منتشر شد، پیوند بین بیماری آلزایمر و پریودنتیت را نشان داد. از این رو، مراقبت از سلامت دهان و دندان می‌تواند یکی از اقداماتی باشد که به پیشگیری یا کند کردن سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر کمک می‌کند.
ممکن است احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهید
شواهد درباره ارتباط بین پریودنتیت و سرطان رو به افزایش هستند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ که توسط پژوهشگران دانشگاه‌های جانز هاپکینز و تافتز در نشریه Journal of the National Cancer Institute منتشر شد، نشان داد که خطر ابتلا به سرطان، به ویژه سرطان ریه (حتی بین افرادی که سیگار نمی‌کشیدند) و سرطان‌های کولورکتال در افراد مبتلا به بیماری لثه شدید ۲۴ درصد بیشتر بوده است. در این مطالعه شرایط تقریبا ۷،۵۰۰ بیمار بیش از ۱۵ سال زیر نظر پژوهشگران قرار داشت. مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۱۸ که در نشریه British Journal of Cancer منتشر شد، نشان داد که باکتری‌های دهان ممکن است در تشکیل تومور‌ها در دهان و دستگاه گوارش نقش داشته باشند.
افزون بر این، بیماران مبتلا به سرطان ممکن است در معرض خطر بیشتری برای سلامت ضعیف دهان و دندان قرار داشته باشند، زیرا از منابع کمتری برای مبارزه با عفونت برخوردار هستند. شیمی درمانی موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن انسان می‌شود، از این رو، بیماران مبتلا به سرطان در معرض خطر بیشتری برای عفونت‌های دهان و همچنین تاخیر و دشواری در روند بهبود قرار دارند. پرتو درمانی نیز ممکن است به غدد آسیب وارد کند که می‌تواند خشکی دهان و افزایش خطر پوسیدگی دندان را به همراه داشته باشد.
شما می‌توانید شرایط آرتریت روماتوئید را بهبود ببخشید
در مورد بیماری خودایمنی آرتریت روماتوئید، یک پیوند التهابی آشکار وجود دارد، زیرا آرتریت یک بیماری التهابی است. هر اقدامی که بتوان برای کاهش بار التهاب در بدن انجام داد می‌تواند به بهبود این شرایط کمک کند که درمان بیماری پریودنتال یکی از آن‌ها است. باکتری‌های کمتر به معنای واکنش التهابی کمتر بدن است که می‌تواند به کاهش درد مفاصل و بهبود در دیگر جنبه‌های آرتریت منتج شود.
اما به دلیل این که رابطه علت و معلولی ثابت نشده است، بیان این که کدام یک ابتدا شکل می‌گیرند، دشوار است. برخی مطالعات نشان داده اند که افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید هشت برابر احتمال بیشتری دارد به بیماری لثه مبتلا شوند. برخی مطالعات دیگر نشان داده اند که باکتری Porphyromonas Gingivalis که موجب بیماری پریودنتال می‌شود می‌تواند شدت آرتریت روماتوئید را افزایش دهد. این در شرایطی است که برخی مطالعات نشان داده اند Porphyromonas Gingivalis ممکن است محرکی برای بیماری خودایمنی زیرمجموعه‌ای از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید باشد. در هر صورت، آرتریت روماتوئید و بیماری لثه نقطه اشتراکی به نام التهاب دارند. کنترل التهاب از طریق سلامت بهتر دهان و دندان می‌تواند در کاهش بروز و شدت آرتریت روماتوئید تاثیرگذار باشد.
شما می‌توانید احتمال و شدت بیماری کلیوی را کاهش دهید
برخی پژوهش‌ها پیوند بین بیماری کلیوی و سلامت دهان و دندان را نشان داده اند. سلامت ضعیف دهان و دندان به نظر می‌رسد موجب تشدید بیماری کلیوی می‌شود. نتایج یک مطالعه نشان داد که خطر ابتلا به بیماری کلیوی در افراد مبتلا به بیماری پریودنتال شدید افزایش می‌یابد.
پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌توانند به عفونت‌هایی منجر شوند که برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی مشکل‌ساز هستند. افزون بر این، افراد مبتلا به بیماری کلیوی دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند و هرچه بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های ناشی از پوسیدگی دندان و جینجویت قرار دارند.
شما می‌تواند احتمال زایمان زودرس را کاهش دهید
حفظ سلامت دهان و دندان برای بانوان باردار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا نه تنها نوسانات هورمونی آن‌ها را نسبت به مشکلات دهان و دندان آسیب پذیرتر می‌کند، بلکه مشکلات لثه می‌تواند با زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد مرتبط باشد. برخی زنان فکر می‌کنند به واسطه باردرای نباید به دندانپزشک مراجعه کنند، اما رعایت بهداشت دهان و دندان و حفظ سلامت آن برای جنین بسیار ارزشمند خواهد بود.