شیعه نیوز:
پرسش
چرا قرآن در آیه 28 سوره مریم، از قول مردم زمان عیسی، مریم مقدس را خواهر هارون معرفی نموده است؟ در یکی از تفاسیر خواندم که هارون، مرد پاک و صالحی بود؛ آن‌چنان که در میان بنی‌اسرائیل ضرب المثل شده بود که هر که را می‌خواستند پاک معرفی کنند، او را خواهر یا برادر هارون معرفی می‌کردند و افراد نیک را به پیامبران و صالحان نسبت می‌دادند. اما از آیه چنین برداشت می‌شود که مردم، مریم را سرزنش کردند و کار بدی به او نسبت دادند. پس نمی‌شود که هم او را بدکاره بدانند و هم معتقد به پاکی او باشند. برخی اسلام ستیزان به این آیه استناد کرده و معتقدند که محمّد، مریم مادر عیسی را با مریم خواهر موسی و هارون اشتباهی گرفته است.
پاسخ اجمالی
حضرت مریم( سلام الله علیها ) تنها زنی است که نام او در قرآن ذکر شده، و ماجرای تولد حضرت عیسی( علیه السلام ) از وقایع مهم زندگی او است. هنگامی که مریم( سلام الله علیها )، با نوزادی در بغل به میان قوم خود بازگشت، مورد تعجب و حتی طعن و تمسخر مردم قرار گرفت. قرآن کلام مردم را چنین نقل می‌کند: «پس [مریم] فرزندش را در آغوش گرفته و نزد قومش آورد. گفتند: اى مریم! کار بسیار ناپسندى مرتکب شده‌اى! اى خواهر هارون! پدرت مرد بدى نبود و مادرت [نیز] بدکاره نبود».[2] و اهل سنت[4]
3. در آن زمان مرسوم بود که بنی اسرائیل، یکدیگر را با ذکر نامی از پیامبران و نیکوکاران میخواندند.
این نوع استناد در میان بنی اسرائیل تبدیل به ضرب المثل شده بود. و به مریم نیز این خطاب را کردند، تو که انسان پاک و خوب بودی، چرا مرتکب این عمل زشت شدی؟![6]
البته نقلی هم وجود دارد که هارون انسان پاک و صالحی در زمان حضرت مریم( سلام الله علیها ) بود که هر شخص پاکی را به او نسبت می‌دادند.[8]
در هرحال و هر تفسیری را که بپذیریم، در کلیت معنا و پیام آیه فوق، تغییری ایجاد نخواهد شد.
[2]. علم الهدی، علی بن حسین، امالی المرتضی (غرر الفوائد و درر القلائد)، محقق، مصحح، ابراهیم، محمد ابوالفضل، ج 2، ص 196، قاهره، دارالفکر العربی، چاپ اول، 1998م؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، ج 2، ص 50، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[4]. بلخی، مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق، شحاته، عبدالله محمود، ج 2، ص 626، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ اول، 1423ق؛ ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج 6، ص 212، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، 1422ق.
نیشابوری، نظام الدین حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، تحقیق، عمیرات، شیخ زکریا، ج 4، ص 481، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، 1416ق
[6]. مسلم بن الحجاج، ابو الحسن القشیری، (صحیح مسلم) المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل الى رسول الله( صلی الله علیه و آله و سلم )، محقق، عبد الباق، محمد فؤاد، ج 3، ص 1685، بیروت، دار احیاء التراث العرب، بی‌تا؛ سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ج 4، ص 270، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، 1404ق.
[8]. ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه، مقدمه، شهرستانی، ج 1، ص 257، قم، بیدار، چاپ اول، 1410ق.
آیات مرتبط
سوره مريم (28) : يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا
T