شیعه نیوز:
پرسش
آیا بت‌هایی که توسط مشرکان پرستیده می‌شده، صداهایی از آنها می‌آمد. آیا در داخل آن بت‌ها جن‌های شیطانی نفوذ کرده و آن صداها را در می‌آوردند؟ چنین چیزی در حدیثی یا قرآنی آمده است؟
پاسخ اجمالی
گزارشی در مورد اینکه صدای آوازی از بتهای معروف به گوش می‌رسید به دست نیاوردیم، اما امکان چنین چیزی وجود دارد، زیرا قرآن درباره گوساله‌ای که سامری آن‌را از زیور آلات بنی‌اسرائیل ساخت، چنین می‌فرماید:
«قوم موسى بعد از او از زیورهایشان تندیس گوساله‌اى ساختند که بانگ می‌زد. آیا نمی‌بینند که آن گوساله با آنها سخن نمی‌گوید و ایشان را به هیچ راهى هدایت نمی‌کند؟ آن‌را به خدایى گرفتند و بر خود ستم کردند».[1]
«و برایشان تندیس گوساله‌اى که نعره گاوان را داشت ساخت. گفتند: این خداى شما و خداى موسى است. که موسى فراموش کرده بود».[2]
درباره اینکه چگونه یک گوساله بی‌جان صدا می‌داده، علت‌های مختلفی ذکر شده است:
1. خارج شدن هوای فشرده از درون این بت توسط لوله‌های مخصوصی که سامری آنها را کار گذاشته بود و یا قرار دادن گوساله در مسیر باد و طراحی خاص دهان این بت که با وزش باد به درون آن تولید صدا می‌کرد.
2. سامری هنگام گذر از دریا چیزهایی دید که بنی اسرائیل ندیدند تا جایی که مقداری از خاک جای پای جبرئیل را دید و برداشت و به همین دلیل بود که غرور او را فراگرفت و به دنبال ایجاد فرقه‌ای در مقابل دین بر حق موسی( علیه السلام ) شد؛ «گفت: من چیزى دیدم که آنها ندیدند من قسمتى از آثار رسول [و فرستاده خدا] را گرفتم، سپس آن‌را افکندم، و اینچنین [هواى] نفس من این کار را در نظرم جلوه داد».[3]
خدا نیز هنگامی که مشاهده کرد که بنو اسرائیل با دیدن این همه معجزات از دستان موسای پیامبر( علیه السلام )، باز در مسیر گمراهی گام برمی‌دارند، آزمایش سخت‌تری برای آنان در نظر گرفته و امکان خارق العاده‌ای برای سامری ایجاد کرد که گوساله دست‌ساز او صدایی نیز از خود ایجاد کند! [4]
به هر حال،با استناد به آیه 89 سوره طه، تنها صدای مبهمی از آن گوساله خارج شده و آن بت با مردم به صورت واضح سخن نگفته و به پرسش‌های آنان پاسخ نمی‌داد تا بنی اسرائیل در پرستیدن آن، بهانه‌ای داشته باشند.
[1]. اعراف، 148.
[2]. طه، 88.
[3]. طه، 96.
[4]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج 2، ص 62، دار الکتاب، قم، 1404 ق.
آیات مرتبط
سوره المائدة (76) : قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا ۚ وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
سوره الأنعام (74) : وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً ۖ إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ
سوره الأعراف (138) : وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلَىٰ قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلَىٰ أَصْنَامٍ لَهُمْ ۚ قَالُوا يَا مُوسَى اجْعَلْ لَنَا إِلَٰهًا كَمَا لَهُمْ آلِهَةٌ ۚ قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ
سوره الأعراف (148) : وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَىٰ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ ۚ أَلَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا ۘ اتَّخَذُوهُ وَكَانُوا ظَالِمِينَ
سوره إبراهيم (35) : وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنَامَ
سوره طه (88) : فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَٰذَا إِلَٰهُكُمْ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ
سوره الأنبياء (57) : وَتَاللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُمْ بَعْدَ أَنْ تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ
سوره الشعراء (71) : قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ
سوره الصافات (95) : قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ
سوره النجم (19) : أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّىٰ
سوره النجم (20) : وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَىٰ
T