به گزارش «شیعه نیوز»، حجت الاسلام والمسلمین حسینعلی رحمتی، استاد حوزه و دانشگاه به مناسبت آغاز سال درسی حوزه در یادداشتی با عنوان «استعدادسنجی، نیاز مستمر حوزه های علمیه» به بررسی این موضوع پرداخته است:
در گذشته، به دلایل مختلف، تخصص یک نفر در چند رشته علمی ممکن بود و لذا کم نبودند افرادی که عنوان «جامع معقول و منقول » بر آن ها صدق می کرد، لکن امروزه چنین امری غیرممکن است و همه علوم به سمت تخصصی شدن پیش می رود. نمونه بارز آن در علوم پزشکی قابل مشاهده است. یکی از دلایل چنین وضعیتی آن است که انسان ها متوجه شده اند اگر کسی توان و امکانات خویش را صرف پرورش استعداد خود در یک زمینه خاص کند، بهره وری اش بیش تر است. این تخصصی شدن در علوم دینی هم قابل طرح و توصیه است.
حوزه علمیه مهم ترین نهاد عهده دار تبلیغ و دفاع از دین است، لکن وقتی می تواند در این زمینه موفق باشد که تمام طلاب استعداد سنجی شده و با برنامه منظم در راه شکوفایی استعدادها و علایق خود گام بر دارند. هم دین ابعاد گوناگونی دارد (احکام، اخلاق، اصول عقاید، سیاست و) . . . هم سؤال ها و چالش های موجود در برابر دین و نیازهای دینی افراد (چه در جامعه ما و چه در جوامع دیگر) متنوع و مختلف است و از طرف دیگر، طلاب نیز به بعدی از این ابعاد علاقه بیش تری دارند، لذا وجود استعداد سنجی برای هدایت هر کدام آنان در مسیر استعدادشان، امری لازم است.
هر طلبه ای به هر حال در زمینه ای استعداد دارد، اجرای استعداد سنجی باعث شناخت و شکوفایی این استعدادها و استفاده هر چه بهتر از آن ها می شود و بعید است با انجام این کار، کسی از دایره خدمت به دین و تبیین و تبلیغ آن بیرون بماند، به علاوه هر چه شخص زودتر بفهمد که زمینه تحصیل در حوزه را ندارد به نفع خود او هم هست و می تواند به دنبال کارهایی برود که با علایق و سلایق اش سازگاری بیشتری دارد.
با مشخص شدن علاقه، استعداد و زمینه فعالیت علمی طلبه، بسیاری از اولویت ها و سؤال های او نیز جواب داده خواهد شد . سؤالاتی از قبیل این که شخص در درس چه اساتیدی حاضر شود، چه کتاب هایی بخواند، با چه مراکزی همکاری کند، آینده شغلی و علمی - و حتی خانوادگی اش - چگونه باشد، و تا چه زمانی به تحصیلات خود ادامه دهد.
چهره های موفق روحانیت در طول تاریخ کسانی بوده اند که توان خویش را شناخته و از آن کمال استفاده را برده اند، به علاوه بازبینی در روش ها، رفع نقاط ضعف و اتخاذ راه های بهتر برای وصول به هدف، لازمه و نشان گر پویایی، بالندگی و حیات یک نهاد یا سازمان است.
این که در چند سال اخیر مراکز و رشته های تخصصی مثل فلسفه، تفسیر، کلام و تبلیغ برای طلاب راه اندازی شده قدم مثبتی است، ولی باید به گونه ای برنامه ریزی شود که هر طلبه ای از ابتدای ورود به حوزه مسیر آینده کاری خود را بداند و از تخصص ها، مراحل و مقاطع تحصیلی و مدت زمان هر یک و راه ها و امکاناتی که در پیش روی اوست آگاهی کامل داشته و در صدد انتخاب یک گرایش علمی برای ادامه تحصیل - پس از گذراندن دوره عمومی - برآید .
شناخت استعدادها و علایق، شرط لازم موفقیت است نه کافی. قدم های بعدی عبارت است از: برنامه ریزی، سخت کوشی و پشتکار، تحصیل منضبط و ارزیابی مداوم سیر حرکت علمی و رفع نقایص و تقویت نقاط مثبت آن.