ساحران از کجا فهمیدند، در آینده فرزندی متولد خواهد که دشمن فرعون می شود، آیا آنان غیب می دانستند؟

شیعه نیوز: آنچه را که از آیات قرآن در مورد ولادت حضرت موسی( علیه السلام ) و با خبر شدن ساحران از این ولادت، می توان فهمید این است که:

1. براساس آیات قرآن و روایات، تا قبل از رسالت و بعثت پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم )، شیاطین با نفوذ در لایه های عوالم بالاتر، برخی اطلاعات و حوادث آینده را از فرشتگان استراق سمع می کردند که بعد از آن این توان از آنها سلب شد. قرآن کریم در این باره چنین می فرماید: «و اینکه ما آسمان را جستجو کردیم و همه را پر از محافظان قوىّ و تیرهاى شهاب یافتیم!

و اینکه ما پیش از این به استراق سمع در آسمانها مى‏نشستیم، امّا اکنون هر کس بخواهد استراق سمع کند، شهابى را در کمین خود مى‏یابد»![1]

از این آیه چنین بر مى ‏آید که پیش از این جنّیان به سوى آسمان صعود می کردند و اخبار آینده را مخفیانه از ملائکه می گرفتند و به ساحران و کاهنان منتقل می کردند؛ چون چنین می کردند خداوند راه آنان را بست و هر وقت اراده نمایند به آسمان صعود کنند به تیر شهاب رانده می شوند.[2]

از جملۀ «فَوَجَدْناها مُلِئَتْ حَرَساً» استفاده می شود که قبل از نزول قرآن کریم و بعث رسول اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) این چنین نبوده؛ یعنی هر وقت افرادى از جن می خواستند استراق سمع کنند، به عالم ملکوت و فرشتگان نزدیک شده و یا تماس بگیرند، مانعى برای آنها وجود نداشت، و می توانستند حوادث مهم و غیر مهم جهانى را از نزدیک شدن به فرشتگان بفهمند. اما از هنگامی که آیات قرآن نازل شده، از جمله حوادث و تغییراتى که در جهان رخ داده، این است که نوع جن و افرادى از جن و شیاطین که در گذشته مى ‏توانستند از نزدیک شدن به فرشتگان اخباری کسب کنند، پس از نزول قرآن براى قدسیان عالم ملکوت و فرشتگان نگهبانانى بسیار گماشته شد که حدود فرشتگان را فراگرفته، هیچ سنخ از حوادث جهانى را شیاطین نمى‏ توانند استفاده نمایند.[3]

2. جن و شیاطین هنگامی که اخبار و اطلاعات را از فرشتگان می گرفتند، به دوستان خود که همان ساحران باشند منتقل می نمودند: «و شیاطین به دوستان خود مطالبى مخفیانه القا مى ‏کنند،»؛[4] «آیا به شما خبر دهم که شیاطین بر چه کسى نازل مى‏شوند».[5]
3. علم و آگاهی به غیب مراتبی دارد. این که قرار است پیامبری در آینده متولد شود و بساط سلطنت فرعون را برچیند، موضوعی نبود که از اسرار باشد و امکان دریافت آن از طرف جنیان ممکن نباشد. این قضیه می تواند مانند این خبر باشد که امروزه نیز انسان ها و همچنین جنیان و شیاطین می دانند که در آخر الزمان منجی ظهور خواهد کرد. اما دقیقاً در چه زمانی و با چه خصوصیاتی این به تفصیل برای همه روشن نیست. داستان ولادت موسی نیز به اجمال می تواند از طریق جنیان به افراد ساحر منتقل شود، اما دقیقاً در چه تاریخی و یا در چه خانواده ای مشخص نیست؛ از این رو است که فرعون دستور به جلوگیری از انعقاد چنین نطفه ای می دهد.
4. البته این خبر می تواند از طریق اخبار و کتاب های آسمانی گذشته باشد، چنان که در مورد خبر رسالت پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) چنین اتفاق افتاده است که در کتاب های آسمانی پیشین، مژده رسالت پیامبری به نام احمد پیشاپیش داده شد.

[1]. جن، 8، 9، «وَ أَنَّا لَمَسْنَا السَّماءَ فَوَجَدْناها مُلِئَتْ حَرَساً شَدیداً وَ شُهُباً* وَ أَنَّا کُنَّا نَقْعُدُ مِنْها مَقاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ یَسْتَمِعِ الْآنَ یَجِدْ لَهُ شِهاباً رَصَداً».

[2]. ر. ک: بانوى اصفهانى، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ‏14، ص 143، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361 ش؛ حسینى همدانى، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج ‏17، ص 121- 122، کتابفروشى لطفى، تهران، 1404ق.

[3]. انوار درخشان، ج ‏17، ص 120.

[4]. انعام 121، «... وَ إِنَّ الشَّیاطینَ لَیُوحُونَ إِلى‏ أَوْلِیائِهِم...».

[5]. شعراء، 221، «هَلْ أُنَبِّئُکُمْ عَلى‏ مَنْ تَنَزَّلُ الشَّیاطینُ».

T