سایر زبان ها

شهروند خبرنگار

صفحه نخست

سرویس خانواده شیعه

سرویس شیعه شناسی

دیده بان شیعیان

سرویس عکس

سرویس فیلم

صوت

سردبیر

صفحات داخلی

با توجه به احتمال برخی مبنی بر شیعه بودن محمد بن ابی‌الفوارس رازی (صاحب کتاب الاربعین)؛ آیا راجع به او تحقیقی شده است که مذهبش معلوم شود؟

«محمَّد بن أحمد بن محمَّد بن فارس بن سهل»، یا «أبو الفتح بن أبی الفوارس رازی»‏ در سال 338 هـ.ق در بغداد متولد شد و در سال 412 هـ.ق از دنیا رفت و در کنار احمد بن حنبل دفن شد. جد او، سهل، استاد شیخ طوسی و خطیب بغدادی است.
کد خبر: ۱۹۵۱۳۴
۱۱:۳۱ - ۱۰ شهريور ۱۳۹۸

شیعه نیوز: «محمَّد بن أحمد بن محمَّد بن فارس بن سهل»، یا «أبو الفتح بن أبی الفوارس رازی»‏[1] در سال 338 هـ.ق در بغداد متولد شد[2] و در سال 412 هـ.ق از دنیا رفت و در کنار احمد بن حنبل دفن شد.[3] جد او، سهل، استاد شیخ طوسی و خطیب بغدادی است.[4]
أبو الفتح از افرادی؛ مانند ابوبکر نقاش، ابوبکر شافعی، ابوعلی بن صواف، ابوبکر محمد بن حسن بن مقسم و ... حدیث شنیده است.[5] برقانی و هبة الله طبری نیز از او روایت کرده‌اند.[6]
او برای کسب علم و نوشتن کتاب به شهرهایی؛ مانند بصره، فارس و خراسان سفر کرد.[7]
برخی منابع، او را فردی با حافظه و شناخت قوی، امانت‌دار و معروف به صلاح‌[8] و نیز شخصی «ثقه» در نقل حدیث معرفی کرده‌اند.[9]
از آثار او می‌توان به کتاب تاریخ، تخریج فوائد أبى طاهر مخلّص اشاره کرد،[10] اما بیشترین شهرت او بخاطر کتاب «الاربعین» درباره فضائل أمیر المؤمنین علی(علیه السلام ) است که‏ سید ابن طاووس آن‌را در کتابخانه نظامیه بغداد یافته و چند حدیث نیز از آن نقل کرده است.[11]
اگرچه گزارشی نیافتیم که صریحاً به مذهب او اشاره کند، اما قرائن و شواهدی بر شیعه بودن او وجود دارد:
1. گفته‌اند که او در ابتدای کتاب «الاربعین» خود چنین نگاشته است: «فنرجو من الله أن یحشرنا فی زمرة نبیه و عترته و یرزقنا رؤیتهم و شفاعتهم بفضله وسعة رحمته الّذین أذهب الله عنهم الرّجس و طهّرهم تطهیرا»؛[12] از خداوند می‌خواهیم که ما را در شمار پیامبر خودش و عترت او محشور گرداند و به فضل و رحمت گسترده‌اش دیدارشان را روزی ما کند. آنانی که خدا پلیدی را از آنان زدوده و در نهایت پاکیزگی قرارشان داده است.
این تعابیر بیشتر با متون شیعی همخوان است.
2. نام او در بین راویان احادیثی؛ نظیر حدیث منزلت،[13] ثقلین،[14] «علیٌّ خیر البشر»،[15] «من کنت مولاه...»[16] و ... که در مقام و منزلت امام علی(علیه السلام ) نقل شده است، دیده می‌شود.
وجود همین قرائن و شواهد، منجر به آن شده است که محققانی نام ایشان را در ردیف دانشمندان شیعی قرار دهند.[17]

[1]. أبوالفرج جوزى، عبدالرحمن بن على، المنتظم فى تاریخ الأمم و الملوک، ج 15، ص 149، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1412ق.
[2]. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق، تدمرى، عمر عبدالسلام، ج 28، ص 302، بیروت، دار الکتاب العربى، چاپ دوم، 1413ق.
[3]. المنتظم فى تاریخ الأمم و الملوک، ج‏ 15، ص 150.
[4]. طوسى، محمد بن حسن‏، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول، مقدمه محقق، ص 64، قم، مکتبة المحقق الطباطبائی‏‏، چاپ اول، 1420ق‏.
[5]. تاریخ ‏الإسلام، ج ‏28، ص 302.
[6]. المنتظم، ج ‏15، ص 150.
[7]. تاریخ ‏الإسلام، ج ‏28، ص 302.
[8]. همان، ص 303؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج ‏1، ص 370، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1417ق.
[9]. المنتظم، ج ‏15، ص 150.
[10]. ابن قانع بغدادى، عبدالباقى‏، معجم الصحابة، محقق، قوتلاى، خلیل ابراهیم‏، ج‏ 1، ص 12، زیر نویس، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1424ق‏.
[11]. آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن‏، طبقات أعلام الشیعة، ج 3، ص 288، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ اول، 1430ق‏.
[12]. میر سید حامد حسین‏، عبقات الانوار، ج ‏18، ص 418 و ج‏ 20، ص 160، اصفهان، کتابخانه امیر المؤمنین‏، چاپ دوم، 1366ش‏.
[13]. طوسى، محمد بن حسن‏، الأمالی‏، ص 306، قم، دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق‏‏.
[14]. میلانى‏، سید علی، نفحات الازهار، ج 1، ص 374، قم، مهر، چاپ اول، 1414ق.
[15]. مجلسى، محمد باقر‏، بحار الأنوار، ج ‏37، ص 308، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم، بیروت‏، 1403ق‏.
[16]. مرعشی، قاضى نور الله‏، احقاق الحق و ازهاق الباطل‏، ج 6، ص 265، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، چاپ اول، 1409ق‏.
[17]. طبقات أعلام الشیعة، ج 3، ص 288.

 

ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر: