آیا قیس پسر سعد بن عباده ادعا کرده که پدرم به دلیل حمایت از امام علی(علیه السلام ) با ابوبکر بیعت نکرد؟!

شیعه نیوز: «سعد بن عبادة بن دلیم بن حارثة بن ابى حزیمة بن ثعلبة بن طریف بن خزرج بن ساعده»،[1] یکی از بزرگان و سران انصار است.
با جست‌وجویی که در منابع تاریخی داشتیم، ‌گزارشی را مبنی بر این‌که قیس بن سعد مدعی شده باشد که پدرش تنها به جهت هواخواهی از علی بن ابی‌طالب(علیه السلام ) با خلیفه اول بیعت نکرده است نیافتیم. آنچه در تاریخ وجود دارد آن است که بعد از رحلت پیامبر(صل الله علیه و آله ) دو جریان در صدد به دست گرفتن قدرت بودند که یکی از آنها با محوریت سعد بن عباده شکل گرفته بود.[2] صرف نظر از این‌که هدف سعد از این رویکرد چه بود، اما ظاهر امر نشانگر آن نیست که ایشان تنها برای حمایت از امام علی(علیه السلام ) در مقابل دیگر جریان قدرت‌طلب قد علم کرده باشد. حدّاکثر آن‌که او بعد از اطمینان به آن‌که امام علی(علیه السلام ) از صحنه خارج شده، به میدان وارد شده باشد. با توجه به آنچه گفته شد، به برخی از گزارشات مرتبط اشاره می‌کنیم:
1. قیس بن سعد[3] در گفت‌وگویی که با پدرش داشت، از او مطالبی را شنید که دلیل بر حقانیت خلافت امام علی(علیه السلام ) بود؛ لذا به او گفت: تو از پیامبر(صل الله علیه و آله ) یک چنین چیزی را شنیده‌ بودی و با این وجود تصمیم داشتی قدرت را به دست بگیری و شعار هوادارانت این بود که «منا امیر و منکم امیر»؟!، به خدا سوگند که بعد از این با تو سخن نخواهم گفت».[4]
2. امام باقر(علیه السلام ) فرمود: پس از وفات رسول خدا(صل الله علیه و آله ) مردم به جاهلیت بازگشتند. انصار با ابوبکر بیعت نکردند؛ اما این خودداری‌شان نیز هدف درستی نداشت زیرا با خواندن اشعاری جاهلی به دنبال بیعت با سعد بن عباده بودند.[5]
3. هنگامی که سعد بن عباده دید مردم با ابوبکر بیعت می‌کنند، گفت: به خدا قسم من تا زمانی که مطمئن نشدم که قدرت از دست علی(علیه السلام ) خارج نشده، به دنبال قدرت نبودم و اکنون نیز تا علی(علیه السلام ) بیعت نکند، با شما بیعت نخواهم کرد و شاید اگر او بیعت هم بکند، من بیعت نکنم».[6]

پی نوشت : 

[1]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، ج 3، ص 460، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق.
[2]. ر. ک: «بیعت انصار با ابوبکر» 2795.
[3]. ر. ک: «قیس بن سعد بن عباده و برکناری او از حکومت مصر»، 43365.
[4]. جوهری بصری، احمد بن عبد العزیز، السقیفة و فدک، محقق، مصحح، امینی، محمد هادی، ص 68، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، بی‌تا.
[5]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 8، ص 296، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[6]. طبری آملی کبیر، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی إمامة علی بن أبی طالب ع، محقق، مصحح، محمودی، احمد، کوشانپور، ص 412، قم، چاپ اول، 1415ق.