به گزارش «شیعه نیوز»، فرهنگ به مجموعه‌ای از اخلاق، آداب و رسوم، سنت، ارزش‌ها و رفتار یک جامعه اطلاق می‌شود که به زندگی انسان‌ها معنا می‌بخشد و بخشی از حدود و قوانین را تعیین می‌کند. ازآنجایی‌که فرهنگ بر بیشتر جنبه‌های زندگی انسان تأثیر می‌گذارد، بالطبع در تشکیل خانواده و ازدواج نیز بی‌تأثیر نیست.
البته در اینکه عوامل اقتصادی در کاهش ازدواج تأثیر بسزایی داشته است، شکی نیست؛ اما باید دقت داشت که بسیاری از معضلات اقتصادی از افکار نادرستی که به‌اشتباه به شکل فرهنگ ما درآمده است، سرچشمه می‌گیرد. جامعه و به خصوص دولت در اصلاح فرهنگ‌های غلط و جایگزینی فرهنگ صحیح نقش دارند.
در این یادداشت به بررسی چند فرهنگ نادرست در برگزاری مراسم ازدواج که دشواری‌های مالی و درنتیجه کاهش تمایل به ازدواج را در پی دارد و نقش مردم و دولت در تحول این نگرش پرداخته شده است.
هدیه و خرید
هدیه دادن دختر و پسر به یکدیگر رسم خوبی است که علاقه و محبت طرفین را به هم نشان می‌دهد. معمولاً در ابتدای ازدواج این هدیه دادن به شکل خرید ازدواج نمود پیدا می‌کند. حال این هدایا از شکل ساده و محبت‌آمیز خود خارج‌شده و به خرید لوازم‌آرایشی مارک، چندین مدل لباس مجلسی، ساعت، عطر، زیورآلات گران‌قیمت، مانتوها و کیف و کفش‌های برند و خرید از محل‌ها و پاساژهای معروف تبدیل شده اند.
خرج‌های کمرشکن مراسم ازدواج
در حال حاضر گرفتن چندین مراسم جداگانه در قالب نامزدی، بله برون، عقد، عروسی، حنابندان، پاتختی، شب یلدا و... به شکل امروزی آن، تبدیل به یک رسم نادرست شده است. چراکه در هرکدام از این جشن‌ها به تفکیک نیاز به محل برگزاری، شام و شیرینی، لباس، آرایشگاه و غیره به زوج‌های جوان تحمیل می‌شود و هدف برگزاری این مراسمات که پایبندی به رسومات ایرانی و شروع زندگی با جشن و خوشی و شادی است، زیر سؤال می‌رود.
ماه‌عسل
فلسفه‌ی سفر اول زوجین یا به‌عبارتی‌دیگر ماه‌عسل همراهی بیشتر با یکدیگر و رقم زدن لحظات شیرین در ابتدای ازدواج است. پیش‌تر، این اتفاق با رفتن به شهرهای زیارتی مثل مشهد مقدس یا شهرهای سیاحتی دیگر، رخ می‌داد. اکنون روش غلط دیگری که در حال تبدیل‌شدن به جزئی از فرهنگ ایرانیان است، سفر به چند شهر یا کشورهای اطراف ایران با رزرو هتل‌های مجلل، خرید و صرف هزینه‌های زیاد است.
فیلم و عکس
گرفتن عکس و فیلم برای جاودان کردن خاطره‌ی زیبای ازدواج و ثبت لحظات آن از قدیم‌الایام وجود داشته است و امری عادی به نظر می‌رسد اما آیا تهیه‌ی عکس‌های فراوان و فیلم‌برداری‌های عجیب در مکان‌های لوکس، تهیه‌ی چندین کلیپ در فضاهای باشکوه و تکرار همه‌ی این موارد در تک‌تک مراسم‌های ازدواج ضروری است و جزء فرهنگ ایرانیان محسوب می‌شود؟!
همه در ساخت فرهنگ صحیح مسئول‌اند
مسلم است اگر هرکدام از زوجین بخواهند کلیه‌ی مواردی که گفته شد تمام و کمال رعایت کنند باید فکر ازدواج را از سر بیرون کنند و یا برای برگزاری مراسم لاکچری و به این بهانه که «فقط یک‌بار ازدواج می‌کنیم و همه‌چیز باید به نحو احسن برگزار شود» ازدواج را به تعویق بیاندازند تا همه‌ی شرایط فراهم شود؛
اما بهتر است جوانان و خانواده‌ها برای اینکه به ازدواج به شکل یک مراسم با هزینه‌ای سرسام‌آور نگاه نکنند خواسته‌های خود را برای مراسم ازدواج تعدیل کنند تا در دام آداب‌ورسوم بدون ریشه و بی‌اساسی که دارد جای خودش را در فرهنگ ایرانی باز می‌کند گرفتار نشوند. به این منظور چند پیشنهاد قابل‌ارائه است:
۱-جشن‌های ازدواج به یک یا دو عنوان تقلیل یابد. خانواده‌ها، دوستان، اقوام و آشنایان در این مراسم‌ها شرکت کنند و با هدیه‌ای کوچک، لطف، محبت و کمک خود را به جوانانی که قصد شروع یک زندگی جدید را دارند نشان دهند. از سرو چندین نوع غذا، شیرینی، میوه و... خودداری شود و تا حد امکان مراسم ساده برگزار شود.
۲-خریدهای ازدواج به چند قلم که لزوماً از برندها و لیبل های خاصی نباشند محدود شود. جوانان به فکر بهترین آرایشگاه، بهترین دسته‌گل، ماشین آرایی‌های خارق‌العاده، و دوخت لباس عروس در مشهورترین مزون نباشند. مسافرت‌های ماه‌عسل کوتاه و بدون تجملات صورت بگیرد و الزامی به سفرهای پرخرج در کشورهای دیگر و اقامت در هتل‌های گران‌قیمت نیست.
جای خالی دولت در فرهنگ سازی
دولت نیز طبق قانون تسهیل ازدواج جوانان وظایفی دارد که اگر به اجرای آنان بپردازد بسیاری از مشکلات برگزاری مراسم ازدواج حل می‌شود و جوانان به دلیل فشارهای مالی از یکی از بهترین خاطرات زندگی خود که مراسم ازدواج است، محروم نمی‌شوند. ازجمله‌ی اقدامات دولت این است:
۱-طبق بند الف ماده‌ی ۴ قانون تسهیل ازدواج جوانان کلیه دستگاه‌های دولتی، نهادهای عمومی و شهرداری‌های دارای تسهیلات رفاهی، فرهنگسرا و تالار، باشگاه و اردوگاه موظف‌اند با هماهنگی کمیته سامان ازدواج، فضاهای مذکور را برای برگزاری جشن و مراسم ازدواج در اختیار زوج‌های واجد شرایط قرار دهند.
۲-همان‌طور که در ابتدا اشاره شد دولت‌ها نقش چشمگیری در اصلاح یک فرهنگ و ساخت ارزش‌ها و باورهای جدید دارند این وظیفه در مورد دولت برای موضوع ازدواج، در ماده‌ی ۵ قانون تسهیل ازدواج جوانان آمده است:
دولت مکلف است به‌منظور تکریم و ترویج سنت حسنه نبوی ازدواج، فرهنگ‌سازی و ترویج الگوهای مطلوب، با استفاده از امکانات رسانه ملی و دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی اقدامات ذیل را انجام دهد:
الف - تصحیح باورها و آداب‌ورسوم مانع و مزاحم ازدواج جوانان در مناطق کشور ب - تشویق جوانان و خانواده‌ها به برپایی جشن‌های گروهی و کاهش هزینه‌های تشریفات مراسم ازدواج.
امید است که مردم این مسئله را جدی بگیرند و دولت نیز به وظایف تصریح‌شده‌ی خود در قانون عمل کند تا از رشد فرهنگو رسوم بیجا و بی‌منطق جلوگیری شود.